ورود ۴۰۰ شرکت دانشبنیان ایرانی به بازارهای بینالمللی
در این نشست سیاوش ملکیفر، معاون توسعه و مصطفی بغدادی مدیر توسعه اکوسیستم صندوق نوآوری و شکوفایی برای دانشجویان دانشگاه زنجان که علاقهمند به راهاندازی کسبوکار نوآورانه بودند، به سخنرانی پرداختند. ملکیفر در ابتدای این جلسه به معرفی صندوق نوآوری و اقدامات حمایتی آن از شرکتهای دانشبنیان پرداخت. کار ما حمایت و تامین مالی شرکتهای دانشبنیان است. امروز کشور ما نزدیک به ۶ هزار و ۷۰۰ شرکت دانشبنیان دارد که تاکنون نزدیک به ۴۰۰شرکت از این تعداد موفق به ورود به بازارهای بینالمللی و صادرات رسمی شدهاند و در حوزههای مختلف از دارو گرفته تا فناوری اطلاعات کار را به جایی رساندهاند که شرکتهای اروپایی و آمریکایی را از بعضی بازارها عقب راندند. به گفته ملکیفر، محصولات شرکتهای دانشبنیان ایرانی روی همرفته بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ هزار میلیارد تومان در کشور فروش دارند. ملکیفر به این نکته اشاره کرد که رویکرد صندوق نوآوری برای حمایت از افراد یا گروههای مبتکر زمانی آغاز میشود که آنها موفق به تولید یک محصول دانش بنیان و اخذ دانشبنیانی از معاونت علمی و فناوری ریاستجمهوری شوند. او تصریح کرد: اگر نگاهی به ماموریت صندوق نوآوری بیندازیم، این نکته مشخص میشود که ما باید صبر کنیم تا یک ایده یا کسبوکار، شکل دانشبنیان به خود گیرد یا یک دانشجو شرکت دانشبنیان تشکیل دهد و آنگاه در پیشبرد مسیر به او کمک کنیم. به گفته معاون توسعه صندوق نوآوری، دولت در زمان تشکیل صندوق ۲هزار و ۶۰۰میلیارد تومان برای پیشبرد این هدف به صندوق نوآوری اختصاص داد که با پشتوانه این مبلغ صندوق نوآوری تا امروز توانسته نزدیک به ۲۳هزار میلیارد تومان انواع رنگ به رنگی از خدمات را به شرکتهای دانشبنیان ارائه دهد.
ملکیفر اما در این سخنرانی از ذکر این مساله هم غافل نشد که نسبت میان تعداد شرکتهای دانشبنیان و جمعیت دانشجویان کشور فاصله بسیار زیادی دارد. او از جمعیت ۳میلیون و ۲۰۰هزار نفری دانشجویان کشور یاد کرد که عددی بزرگتر از جمعیت تعداد قابلتوجهی از کشورهای دنیاست. به گفته معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی، تعداد دانشجویان کشور میتواند فعالیتهای بسیار گستردهتری در حوزه توسعه فناوری انجام دهد. در ادامه این بحث ملکیفر، فلسفه همکاری صندوق نوآوری با دانشگاه زنجان برای برگزاری رویداد بوتکمپ را چنین برشمرد: رسالت قانونی ما حمایت از شرکتهای دانشبنیان است؛ اما برای توسعه فناوری در کشور یک پله عقبتر آمدیم، یعنی بر نهاد دانشگاه متمرکز شدیم تا دانشجویان وارد فضای نوآوری و در نتیجه شرکتهای دانشبنیان بیشتر شوند.در ادامه ملکیفر گفت: یکی از باورهای غلط این است که یک کارآفرین باید از صفر تا صد یک فرآیند را خودش به تنهایی برود. در دنیا اینطور نیست. کارآفرین برای به سرانجام رساندن ایده خود نیاز به سرمایه و تامین این سرمایه از راههای مختلفی دارد. به گفته معاون توسعه صندوق نوآوری و شکوفایی در دنیا یک مسیر تامین سرمایه، تامین اعتبار بلاعوض برای یک ایده است و گونه دیگر اعطای وام به کارآفرینان است که به باور ملکیفر خطرناکترین مسیر برای شروع یک کار نوآورانه است. اما از مدل سوم تامین اعتبار اینگونه یاد کرد: این مدل نه بلاعوض است و نه قرض دادن به کارآفرین، بلکه سرمایهگذاری مشارکتی است یعنی یک سرمایهگذار پولش را سرمایهگذاری کرده و کارآفرین ایده و عمر خود را صرف این کار میکند. چه در ضرر و چه در سود نیز با هم شریک خواهند بود. این نوع سرمایهگذاری در ایران رشد بسیاری پیدا کرده و همچنان رو به رشد است. تا چند سال پیش سرمایهگذارها در ایران صرفا در حوزههای خاصی وارد میشدند؛ برای مثال خودرو، بورس، سکه، طلا و مسکن و...اکنون چند سالی است که تکنولوژی بازده معجزهآسای خود را نشان داده و سرمایهگذارها متوجه شدند که فناوری زمینه خوبی برای سرمایهگذاری است. معاون توسعه صندوق نوآوری به این نکته نیز اشاره کرد که این مدل سرمایهگذاری در دیگر نقاط دنیا از اروپا و آمریکا گرفته تا جنوب غرب آسیا با سرعتسرسامآوری در حال رشد است.