بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد
جغرافیای تورم در میانه زمستان
نکته قابل توجه اینکه استان مازندران در بهمن ماه در هر دو تورم بیشترین میزان تجربه کرده است.سوم اینکه درخصوص تورم خوراکی‌ها استان‌های مازندران با 9/ 8درصد و گیلان با 2/ 6درصد بیشترین میزان را به ثبت رساندند؛ اما در تورم کالاهای بادوام و خدمات استان‌های خوزستان و خراسان‌رضوی بودند که بیشترین تورم را ثبت کردند. تورم مذکور برای این استان‌ها به ترتیب برابر 2/ 3درصد و 3/ 2درصد گزارش شده است. درنهایت اینکه در بین 12 گروه اساسی هتل و رستوران با 7/ 59درصد و پوشاک و کفش با 8/ 46درصد بیشترین و آموزش و ارتباطات نیز با 1/ 28درصد و 8/ 3درصد کمترین میزان تورم نقطهای را ثبت کرده‌اند.
تفاوت ضریب اهمیت تورم در شهر و روستا
مرکز آمار کشور گزارش تورم استانی بهمن ماه را منتشر کرد. در این گزارش داده‌های مربوط به شاخص قیمت مصرف‌‌کننده گروه‌های مختلف کشور در دومین ماه زمستان به تفکیک استان‌ها و در دو دسته خانوارهای شهری و روستایی آورده شده است. براساس این گزارش، در بهمن ماه سال جاری عدد شاخص کل برای خانوارهای کشور به میزان 4/ 396 رسید که نسبت به ماه قبل به میزان 1/ 2درصد افزایش نشان میدهد. همچنین در گزارش مذکور سعی شده است ضریب اهمیت انواع کالاها را در دو گروه کالاهای «خوراکی و آشامیدنی و دخانیات» و کالاهای «غیرخوراکی و با دوام» آورده شود. درنهایت اینکه یکی دیگری از جزئیاتی که در گزارش مرکز آمار به آن اشاره شده است، داده‌های تورم ماهانه، تورم سالانه و تورم نقطهای مربوط به کالاهای خوراکی و غیرخوراکی در خانوارهای شهری و روستایی استان‌های کشور است. یکی از مواردی که در گزارش مرکز آمار به آن اشاره شده، ضریب اهمیت کالاهای خوراکی و غیرخوراکی در خانوارهای روستایی و شهری است. ضریب اهمیت مربوط به کالاهای خوراکی و غیرخوراکی شاخصی برای مشخص شدن میزان رفاهی خانوارها در کشورها است. آمارها و داده‌ها نشان میدهد، رفاه اقتصادی خانوارها نتیجه‌‌ای از سایر شاخص‌‌های اقتصادی نظیر رشد اقتصادی و میزان توسعه‌یافتگی است. بنا بر آمارهای رسمی، ضریب اهمیت کالاهای خوراکی ۲۴/ ۲۷درصد و کالاهای غیرخوراکی ۷۶/ ۷۲درصد در کل کشور است. این ضرایب اهمیت میانگین ضرایب کالاهای مربوطه در بین استان‌های کشور است. این گزاره به این معنا است که اگر درآمد خانوارهای کشور برابر 100واحد باشد، به‌طور متوسط 27درصد آن به خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها اختصاص می‌یابد و 73درصد سبد خانوار به کالاهای غیرخوراکی و بادوام. با این وجود تفاوت زیادی در بین خانوارهای کشور در مناطق محروم و برخوردار وجود دارد. به‌عنوان مثال درحالی‌که ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها در کشور برابر 24/ 27درصد است، این شاخص برای استان سیستان و بلوچستان به میزان 2/ 43درصد است. افزون بر این با وجود اینکه ضریب اهمیت کالاهای غیرخوراکی و خدمات در کل کشور برابر 76/ 72درصد است، این شاخص برای استان سیستان‌وبلوچستان برابر 8/ 56درصد است. بنابراین می‌توان گفت در استان‌های کم‌برخوردار کشور وزن بیشتری از سبد خانوار را به گروه خوراکی‌ها اختصاص می‌یابد؛ حال اینکه برای خانوارهای پردرآمد وزن بیشتر به کالاهای بادوام تخصیص می‌یابد.
آنالیز استانی تورم
بررسی آمارهای رسمی نشان میدهد تورم ماهانه در بهمن ماه برابر 1/ 2درصد محاسبه شده است. بیشترین تورم ماهانه مربوط به استان‌های مازندران، قم و لرستان است؛ به‌نحوی‌که مازندران با 1/ 4درصد و قم و لرستان نیز با 4/ 3درصد در رتبه‌های اول از این حیث هستند. از سوی دیگر خراسان‌شمالی با 2/ 1درصد و بوشهر با یک‌درصد، کمترین میزان تورم را در بین استان‌های کشور به ثبت رساندند. در تورم ماهانه مقایسه رشد قیمت با ماه گذشته محاسبه می‌شود. مورد دیگر اینکه بررسی داده‌های سری زمانی مربوط به تورم‌‌های ماهانه استان‌های ایران فاقد روند منظمی هستند؛ به‌عنوان مثال نمی‌‌توان این توقع را داشت مثلا استان مازندران که در دومین ماه زمستان بیشترین نرخ تورم ماهانه را ثبت کرده است، در سایر ماه‌ها نیز الگویی مشابه بهمن را برای تورم خود داشته باشد. شاخص دیگری که در این قسمت از گزارش به آن اشاره شده، تورم نقطهای است. تورم نقطهای میزان تغییرات قیمت را در ماه مذکور نسبت به مدت مشابه سال گذشته محاسبه می‌کند. بنا بر آمارهای رسمی، میزان تورم نقطهای در دومین ماه زمستان برابر 4/ 35درصد برآورد شده است. استان‌های مازندران با ثبت ارقام تورمی 4/ 42درصد و کهگیلویه و بویر احمد نیز با 2/ 42درصد، بیشترین تورم نقطهای را در بین استان‌های کشور در مدت مذکور تجربه کردند. در نهایت اینکه استان‌های همدان و سیستان و بلوچستان نیز به ترتیب با ثبت ارقام تورمی 4/ 29درصد و 7/ 28درصد کمترین تورم نقطهای را در بهمن ماه تجربه کردند. نکته قابل توجه اینکه استان مازندران در بهمن‌ماه در هر دو تورم بیشترین میزان تجربه کرده است.
تحلیل تورم خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌ها
یکی دیگر از مواردی که در این گزارش به آن اشاره شد؛ تورم خوراکی‌ها و غیرخوراکی‌ها در بین استان‌های کشور است. بررسی گزارش‌های رسمی نشان میدهد تورم ماهانه در گروه خوراکی‌ها برابر 9/ 3درصد و تورم ماهانه غیرخوراکی‌ها برابر 1/ 1درصد به دست آمده است. این گزاره نشان میدهد که محور تورم در ماه مذکور، گروه خوراکی‌ها بوده است. از این جهت که خوراکی‌ها سهم بالایی در سبد خانوارهای کم‌درآمد جامعه دارد؛ تورم این گروه می‌تواند پیامدهای رفاهی زیادی برای آنها داشته باشد. بیشترین تورم ماهانه خوراکی‌ها متعلق به مازندران با 9/ 8درصد و گیلان با 2/ 6درصد بوده است. از سوی دیگر خوزستان و خراسان رضوی نیز بیشترین تورم ماهانه را در گروه کالاهای بادوام به ثبت رساند. تورم ماهانه این استان‌ها به ترتیب برابر 2/ 3درصد و 3/ 2درصد برآورد شده است.
کدام گروه‌ها بیشترین و کمترین تورم را تجربه کردند؟
در بخش پایانی گزارش مرکز آمار تورم نقطهای کالاها و خدمات مصرفی خانوارهای کشور به تفکیک استان و گروه‌های اصلی آورده شده است. بنا بر آمارهای رسمی در بین 12 گروه اصلی هتل و رستوران با 7/ 59درصد و پوشاک و کفش نیز با 8/ 46درصد بیشترین تورم نقطهای را در مدت مذکور به ثبت رساندند. از سوی دیگر ارتباطات با 8/ 3درصد و آموزش با 1/ 28درصد کمترین تورم نقطهای را در بهمن ماه به ثبت رساندند. از این جهت که اثر تورم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در سبد خانوار بسیار محسوس است، به بررسی این گروه در ادامه می‌پردازیم. بنا بر آمارهای رسمی قیمت گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در بهمن ماه به‌طور متوسط به میزان 9/ 40درصد نسبت به مدت مشابه سال قبل با رشد همراه بوده است. افزون بر این در بین استان‌های کشور مازندران با 4/ 52درصد و گیلان با 49درصد بیشترین و استان‌های سیستان و بلوچستان با 4/ 33درصد، خراسان شمالی و خوزستان با 3/ 34درصد نیز کمترین تورم را در بین استان‌های کشور تجربه کردند.
