شاخص‌های جهانی حرکت رفت و برگشتی ثبت کردند

آتش‌بازی روسیه ، ترن سواری بازارها

دنياي اقتصاد : پس از کش‌وقوس‌های فراوان، در نهایت روسیه به اوکراین حمله کرد. به موجب این حمله، بازارهای جهانی به‌شدت واکنش نشان دادند، به‌طوری که اونس طلای جهانی طی ۱۸ ساعت حدود ۱۰۰ دلار (تقریبا برابر با ۵ درصد) در حالت رفت و برگشت، نوسان کرد و شکل یک ترن به خود گرفتند. دیگر بازارها نیز شاهد چنین نوسانی بودند. روبل روسیه هم که از اوایل فوریه و با جدی‌تر شدن خطر جنگ، روند نزولی پرشتابی را آغاز کرده بود، با انتشار خبر آغاز جنگ حدود ۸ درصد از ارزش خود را از دست داد. ارز رسمی روسیه از ۱۰ فوریه تاکنون ۱۶ درصد از ارزش خود را از دست داده‌ است. با توجه به داده‌ها و آمارهای جهانی، سرمایه‌داران روسیه و اوکراین طی ساعات آغازین جنگ به علت افت بازارها حدود ۱۵۰ میلیارد دلار از دارایی‌های خود را از دست دادند.

بازارهای سهام در سراسر جهان افت قابل توجهی را تجربه کردند. در ایالات متحده، بازار سهام این کشور با باز شدن ساعات معاملاتی با فشار فروش قابل توجهی مواجه شدند اما در اواخر روز معاملاتی، شرایط سهام‌‌ بهبود یافت. شاخص S&P 500 قبل از بهبود و بسته شدن در روز تا سطح 4114 پایین کشیده شد. پس از بهبود نیز این شاخص حدود 5/ 1 درصد افزایش یافت.

شاخص اصلی بورس اوراق بهادار روسیه در بازگشایی 20 درصد سقوط کرد، زیرا سرمایه‌گذاران از اثرات تحریم‌های غرب پس از تصمیم مسکو برای حمله به اوکراین نگران بودند. شاخص RTS در روز پنج‌شنبه 24 فوریه پس از بازگشایی و پس از تعلیق اعمال شده توسط مقامات، 2/ 20 درصد کاهش یافت.

بازار سهام کشورهای آسیایی روز جمعه پس از احیای سهام ایالات متحده در پایان یک روز معاملاتی، انفجاری رشد کردند. شاخص NIKKE 225 ژاپن با 4/ 1 درصد افزایش در معاملات روز جمعه به 26هزار و 343 واحد رسید. S&P/ ASX 200 استرالیا با 5/ 0 درصد افزایش به 7022 رسید. کوسپی کره‌جنوبی با جهش 2/ 1 درصدی مواجه شد و تا عدد 2681 واحد رسید. هنگ‌سنگ، شاخص بورس اوراق بهادار هنگ‌کنگ، نزدیک به 2/ 0 درصد افزایش یافت و به 22941 واحد رسید.

بازار طلا نیز شاهد یک ترن‌ هوایی هیجان‌انگیز برای نوسان‌گیران بود. این ترن هوایی طی 18 ساعت حدود 100 دلار نوسان در بازار طلا ایجاد کرد. قیمت این فلز ارزشمند با انتشار اخبار آغاز حمله روسیه به اوکراین تا مرز 1974 دلار بالا رفت و سپس با فشار فروش فروشندگان موجه شد. این موج فروش موجب شد قیمت طلا از 1974 دلار تا 1878 دلار افت کرده و نوسان شدیدی را از نخستین روز جنگ به یادگار گذارد. به‌نظر می‌رسد بهبود بازار سهام ایالات متحده موجب شد قیمت طلا چنین افتی را تجربه کند. این فلز زرد رنگ تا ساعت 19:30 روز جمعه به وقت تهران در محدوده 1890 دلار در حالی معامله‌ می‌شد که کوچک‌ترین رشدی با فشار فروشندگان سرکوب می‌شود.

بیت‌کوین و سایر ارزهای دیجیتال در بحبوحه تهاجم روسیه به اوکراین، نوسانات شدید قیمت را طی 24 ساعت تجربه کردند. ارزش بازار تمام ارزهای دیجیتال به 5/ 1 تریلیون دلار کاهش یافت و تقریبا 9 درصد از ارزش خود را از دست داد. بیت‌کوین پس از انتشار خبر حمله، حدود 7 درصد سقوط کرد، هرچند این ارز دیجیتال همزمان با بهبود بازارهای سهام، ضررهای قبلی را جبران کرد و تا ساعت 15 روز جمعه به وقت تهران به کانال 38هزار دلار بازگشت. اکثر آلت‌کوین‌ها طی بازه زمانی آغاز حمله روسیه به اوکراین تا روز جمعه، عملکرد ضعیف‌تری را نسبت به بیت‌کوین داشته‌اند.

نکته جالب اینجاست که پس از حمله روسیه به این کشور اروپای شرقی، اوکراینی‌ها نسبت به دلار آمریکا برای استیبل کوین USDT هزینه بیشتری را پرداخت می‌کردند. قیمت تتر در صرافی محبوب ارزهای دیجیتال اوکراینی، Kuna، در روز پنج‌شنبه تقریبا 10 درصد طی 24 ساعت رشد کرد و به 32 گریونا اوکراین، واحد پول ملی این کشور رسید. این به آن معنی است که اوکراینی‌ها برای هر تتر که قرار است یک دلار باشد، چیزی حدود 10/ 1 دلار می‌پردازند.

برخی از تحلیل‌گران معتقدند علت بهبود سریع بازارها، تحریم‌هایی است که دولت‌های غربی علیه روسیه وضع کردند؛ زیرا عده‌ای عقیده داشتند که ممکن است با آغاز جنگ میان روسیه و اوکراین، دولت‌های غربی برای کمک به اوکراین، مستقیما با روسیه به صورت نظامی درگیر شوند.

با توجه به شرایط اقتصادی حاکم بر جهان، به نظر می‌رسد این جنگ می‌تواند آثار اقتصادی بی‌شماری را از خود برجا‌ گذارد و تغییرات زیادی را در سیاستگذاری‌های اقتصادی و در نتیجه در رفتار معامله‌گران ایجاد کند. هنوز برای بررسی دقیق آثار اقتصادی این جنگ زود است، چراکه این موضوع که پوتین تا کجا پیشروی خواهد کرد از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پیامدها می‌تواند از نه چندان موثر تا بسیار جدی متغیر باشد. برای مثال، اگر قیمت انرژی به افزایش خود ادامه دهد، به راحتی می‌تواند اقتصاد جهانی را وارد رکودی دیگر در سه سال آینده کند.

پایان بازی مورد نظر ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه نامشخص است. تحلیلگران در حال بررسی سناریوهای مختلفی هستند که از تغییر دولت در کیف به رژیم دوستدار مسکو تا تلاش گسترده برای ترسیم مجدد مرزهای بین‌المللی اروپا و فراتر از آن را شامل می‌شود. به گفته اقتصاددانان، تاثیرات مستقیم تجارت کمتر با روسیه و تحریم‌های اقتصادی اعمال شده بر مسکو توسط ایالات متحده و اتحادیه اروپا بر اعتماد تجار و مصرف‌کنندگان و بازارهای کالا موثر خواهد بود.

بازارهای مالی در سطح جهان روز پنج‌شنبه با فشار فروش شدیدی مواجه شدند، اما نتیجه می‌توانست از این هم شدیدتر باشد که نشان می‌دهد معامله‌گران از اقدامات پوتین شگفت‌زده شده‌اند، اما هنوز فکر نمی‌کنند شدیدترین شوک‌های اقتصادی، شبیه به یک بحران مالی، محتمل باشد. با توجه به این موضوع، گرچه درحال حاضر بازارها کمی بهبود یافته‌اند ولی همچنان احتمال ریزش‌های بیشتر در صورت واکنش شدیدتر مسکو وجود دارد.

در نتیجه باید نظاره‌گر اقدامات آینده ولادیمیر پوتین بود. درصورتی‌که درگیری‌ها جدی‌تر شد یا روسیه قصد تغییر مرزهای سیاسی را داشت، در آن صورت با توجه به واکنش دولت‌های غربی ممکن است بازار انرژی و طلا با اقبال خریداران مواجه باشند. از سویی اوکراین یکی از بزرگ‌ترین تامین‌کنندگان کالاهای اولیه در سطح جهان است. روسیه و اوکراین درکنار هم 25 درصد از گندم جهان را تامین می‌کردند. این کشور سومین صادرکننده بزرگ سنگ آهن در جهان است و دارای منابع معدنی بسیاری است، در نتیجه عدم عملکرد صحیح این کشور در بازارهای جهانی به‌موجب جنگ پیش‌آمده، انتظار می‌رود عرضه برخی محصولات و کامودیتی‌ها در سطح جهان به‌شدت کاهش یابد و این کاهش موجب ایجاد تورم جهانی شود.