بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در حال افزایش است
وحید شقاقی‌شهری درباره گزارش رئیس بانک مرکزی مبنی بر کنترل رشد پایه پولی در ۸ ماه گذشته اظهار کرد: پایه پولی منبعث از بی‌انضباطی‌های مالی دولت و بی‌انضباطی‌های نظام بانکی کشور است و در این ۸ ماه اخباری که شنیده می‌شود، حاکی از این است که همچنان روند دست‌درازی دولت به منابع بانک‌ها مشاهده می‌شود و بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی در حال افزایش است.
وقتی بدهی بانک‌ها به بانک مرکزی بالا می‌رود، نشان می‌دهد که دست درازی دولت به منابع بانک‌ها در حال تداوم است که جای نگرانی دارد. او در ادامه تاکید کرد: یعنی اگر می‌خواهیم کنترلی بر پایه پولی کشور داشته باشیم، باید انضباط مالی دولت و نظام بانکی را دنبال کنیم.
بانک مرکزی باید مقتدرانه اجازه دست‌درازی دولت را به منابع بانک‌ها ندهد. وقتی دولت به منابع بانکی دست دراز می‌کند، بانک‌ها مجبور می‌شوند به‌صورت غیرمستقیم به بانک مرکزی رجوع کنند. بنابراین این اقدام یکی از ریشه‌های رشد پایه پولی در کشورمان محسوب می‌شود.این کارشناس اقتصادی با اشاره به اثر بی‌انضباطی‌های مالی دولت در رشد پایه پولی کشور گفت: در شرایط کنونی دولت با کسری بودجه قابل توجهی مواجه است و دولت سیزدهم در تلاش است که این کسری بودجه را به مکانسیم اوراق گره بزند و از این مکانیسم بتواند تامین مالی را انجام دهد.
او تاکید کرد: البته شنیده‌ها حاکی از این است که دولت به منابع بانک‌ها هم دست دراز می‌کند و این می‌تواند در آینده مشکلات بانک‌ها و بانک مرکزی را تشدید کند.
اگر می‌خواهیم کنترل پایه پولی در اختیار بانک مرکزی باشد چاره‌ای نداریم جز اینکه اولا کسری بودجه سال آینده کنترل شده باشد و بی‌انضباطی مالی دولت کاهش پیدا کند. دوم اینکه بانک مرکزی اجازه دست‌درازی دولت یا زیرمجموعه‌های دولت به منابع بانکی را ندهد؛ تنها در این شرایط است که می‌توان امیدوار بود کنترل پایه پولی تدوام دارد.
شقاقی‌شهری با بیان اینکه کنترل پایه پولی جز با اتخاذ تصمیم‌های سخت امکان‌پذیر نیست، ادامه داد: اگر می‌خواهیم بانک مرکزی مقتدرانه پایه پولی را کنترل کند، به‌طور قطع به این نیاز دارد که انضباط مالی و بانکی رعایت شود؛ در غیر این‌صورت دولت به بانک‌ها فشار می‌آورد و بانک‌ها هم مجبور به برداشت از بانک مرکزی هستند که همین روند ریشه رشد پایه پولی و به دنبال آن رشد تورم در کشور است. این کارشناس اقتصادی با اشاره به مساله تامین مالی ساخت ۴میلیون واحد مسکونی در دولت سیزدهم و احتمال رشد پایه پولی با اجرای این پروژه تاکید کرد: بحث تامین مالی برای این پروژه نگرانی‌ها در حوزه کنترل پایه پولی را افزایش داده است. نگرانی از این جهت که دولت به منابع بانک‌ها فشار بیاورد. بنابراین باید بانک مرکزی مراقب باشد تا دست‌درازی‌های دولت به منابع بانک‌ها بیش از این افزایش پیدا نکند.
او با تاکید بر اینکه تجربه اقتصاد ایران نشان داده است که هرگونه فشار به منابع بانک‌ها در قالب تسهیلات تکلیفی، وضعیت نظام بانکی را بدتر کرده است، افزود: متاسفانه تسهیلات تکلیفی در اقتصاد ایران سرانجام خوبی نداشته است و تاریخ اقتصاد ایران نشان می‌دهد که هیچ‌گاه تجربه موفقی در سرانجام تسیهلات تکلیفی نداشتیم.
شقاقی‌شهری تاکید کرد: در سنوات گذشته هم تجربه تسهیلات تکلیفی از جمله تسهیلات برای مسکن مهر، بنگاه‌های زود بازده، کرونا و...داشته‌ایم ازآنجاکه ارائه تسهیلات تکلیفی با امکان‌سنجی هزینه و فایده همراه نیست و نظام کنترلی و نظارت و پایش قوی هم ندارد عمدتا شاهد انحراف منابع می‌شویم و تسهیلات تکلیفی موجبات افزایش ناترازی نظام بانکی و از سوی دیگر به بانک مرکزی فشار وارد می‌آورد که ریشه رشد نقدینگی و پایه پولی همین اقدام و روند است.
