معضلات بانکی و راههای برونرفت
۱- یکی از مهمترین مشکلات نظام بانکی کشور عدم تناسب میان تسهیلات و سپردههای بانکی است و با توجه به رقابت شدید، بانکها عموما به جذب سپردههای پر هزینه روی میآورند که میتواند منجر به افزایش هزینه بهرهای بانکها و متعاقبا کاهش سودآوری بانکها شود. برای رفع این مشکل میتوان به رویکرد بانکداری خصوصی اشاره کرد به این منظور میتوان به تامین مالی کسبوکارهای بزرگ دارای توجیه اقتصادی پرداخت و در نقطه مقابل نیز موجودی نقد و همچنین حسابهای دریافتنی این کسبوکارها به بانک نوعی منتقل شود.
۲- از دیگر معضلات شبکه بانکی سهم بالای تسهیلات غیرجاری از کل تسهیلات اعطایی است که منجر به کاهش توان اعتباری بانکها و متعاقبا کاهش سود دریافتی بابت تسهیلات اعطایی بانکها شده است. بر این اساس بانکها بعضا بخشی از تسهیلات غیرجاری را امهال و دارایی موهومی شناسایی میکنند که پایین بودن نسبت تسهیلات به سپرده در بسیاری از بانکها موید این موضوع است. راهحل مناسب در این زمینه پیادهسازی رویکرد مناسب اعتبارسنجی مشتریان با استفاده از رویکردهای یادگیری ماشین و دادهکاوی است.
۳- از دیگر معضلات کنونی بانکها منفی شدن حقوق مالکانه و متعاقبا نسبت کفایت سرمایه است که عموما بانکها برای رفع این مشکل اقدام به افزایش سرمایه و بهبود حقوق مالکانه از این طریق میکنند؛ اما یکی از راهکارهای موثر برای بهبود نسبت کفایت سرمایه، پیادهسازی سبد بهینه سرمایهگذاری در داراییهای مختلف است که میتواند از طریق افزایش درآمدهای مشاع، سودآوری بانکها را افزایش دهد و از این طریق موجب بهبود حقوق مالکانه بانک شود.
۴- از دیگر معضلات بانکها میتوان به بالا بودن ریسک نقدینگی اشاره کرد که این موضوع از نسبت پایین بدهیهای پرنوسان به دارایی و داراییهای زاینده بانکها قابل استخراج است که در این خصوص استفاده از رویکرد بانکداری خصوصی با کسبوکارهای بزرگ میتواند گرهگشا باشد.
۵- میانگین بازدهی داراییهای شبکه بانکی زیر ۱۰درصد بوده است که میتواند ناشی از اعطای تسهیلات دستوری با درآمد بهرهای پایین و همچنین عدم مدیریت بهینه داراییها باشد. در بعد شاخص ثبات بانکی، بسیاری از بانکهای کشور دارای مقدار شاخص ثبات بانکی منفی بودهاند که ریشه در عدم تناسب میان درآمد و هزینه بهرهای، بالا بودن سهم تسهیلات غیرجاری، افزایش هزینه هر واحد تسهیلات اعطایی و همچنین کاهش نسبت کفایت سرمایه دارد. در این راستا پیادهسازی رویکرد پرداخت مبتنی بر عملکرد و همچنین مبتنی کردن ایجاد شعبات جدید به مطالعات بازاری میتواند به مدیریت هزینههای عملیاتی بانکها کمک کند.
۶- از دیگر معضلات مهم بانکها، کارآیی نهچندان مناسب نیروی انسانی بانکها در جذب سپرده کمهزینه و همچنین ایجاد و افزایش سود حاصل از سرمایهگذاری است که در این خصوص جذب سپردههای کمهزینه و پیادهسازی سبد ارزی بهینه برای افزایش سود معاملات ارزی بسیار مهم است. همچنین کارآیی بانکها در تخصیص اعتبار و تجهیز منابع پایین است که ناشی از عدم توانایی کافی بانکها در استفاده از آورده سهامداران و سپردهها در راستای بهبود تسهیلات غیرجاری و همچنین نسبت کفایت سرمایه است.