تحدید 50‌درصدی گاز صنایع

 به گفته سعید توکلی از رقم روزانه ۸۶۰‌میلیون مترمکعب گاز تحویلی به شبکه، ۴۳۵‌میلیون مترمکعب سهم ایده‌آل بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء است و اگر مصرف از این رقم فراتر ‌رود، شرکت ملی گاز ناگزیر به اعمال محدودیت برای سایر مصرف‌کنندگان می‌شود. طبق آمار یادشده در حال‌حاضر بخش خانگی بالاتر از ۵۰‌درصد این مقدار مصرف می‌کند که این امر حاکی از اعمال همین میزان محدودیت بر بخش‌های صنعتی خصوصا پتروشیمی‌ها است.

نقش موثر مدیریت مصرف گاز خانگی در اقتصاد کشور

سعید توکلی درباره آخرین وضعیت تولید و مصرف گاز کشور اظهار کرد: هم‌اکنون حدود ۸۶۰‌میلیون مترمکعب گاز طبیعی به خطوط فشار قوی کشور تحویل داده می‌شود که از این مقدار، نزدیک به ۶۶۰‌میلیون مترمکعب در بخش‌های خانگی، تجاری و صنایع جزء مصرف می‌شود. طبیعتا این رقم، با توجه به آرایش مصرف در فصل زمستان، سهم قابل‌توجهی از کل گاز تحویلی را به خود اختصاص می‌دهد.

به گزارش شرکت ملی گاز ایران، وی با اشاره به اینکه مقدار گاز تحویلی به شبکه عدد مشخصی است، بیان کرد: هر زمان مصرف در بخش خانگی، تجاری و صنایع جزء از حدود ۴۳۵‌میلیون مترمکعب فراتر می‌رود، شرکت ملی گاز ناگزیر به اعمال محدودیت برای سایر مصرف‌کنندگان می‌شود. در این فرآیند، تامین گاز نیروگاه‌ها تا حد امکان با اولویت دنبال می‌شود، اما برای صنایع عمده که عمدتا قراردادهای هشت ماه فصل‌گرم و چهار ماه فصل سرد را دارا هستند، ناچار به اعمال محدودیت‌هایی هستیم.

نقش تعیین‌کننده مدیریت مصرف بخش خانگی

 مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران ادامه‌داد: مدیریت مصرف در بخش خانگی نقش تعیین‌کننده‌ای دارد؛ اگر تنها ۲درجه سانتی‌گراد دمای محیط کاهش یابد، حدود ۵۰‌میلیون مترمکعب در مصرف گاز صرفه‌جویی می‌شود. توکلی با یادآوری اینکه حفظ دمای محیط در بازه ۱۸ تا ۲۱ درجه سانتی‌گراد، بستن و عایق‌سازی دریچه‌های کولر، جلوگیری از اتلاف حرارت، تنظیم دمای شوفاژخانه یا پکیج در محدوده ۵۰ تا ۶۰ درجه سانتی‌گراد و استفاده از پرده‌ها، مجموعه اقدام‌های ساده اما بسیار موثر هستند، تاکید کرد: این اقدام‌ها کمک می‌کند در فصلی که حدود ۷۵ تا ۸۰‌درصد گاز کشور در بخش خانگی مصرف می‌شود، صرفه‌جویی معناداری ایجاد شود و گاز بیشتری به بخش‌های مولد و تولیدی کشور اختصاص یابد.

وی در این زمینه که توصیه‌ها و درخواست‌های مصرفی به منطقی‌شدن مصرف منجر می‌شود، گفت: تغییر رویکردها یک بخش از ماجراست، اما بخش بسیار مهم‌تر، رفتار مصرف‌کننده و ایجاد زیرساخت‌ها در بخش صنعت و خانگی است. در حوزه صنعت، اگر در زمان خرید تجهیزات و ایجاد زیرساخت‌ها، یکی از شاخص‌های اصلی در طراحی و اجرای پروژه‌ها، استفاده از اقلام و تجهیزاتی با برچسب انرژی بالاتر باشد، این موضوع به‌طور مستقیم به بهبود فرآیند تولید و افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. همین نگاه در مورد افزایش راندمان نیروگاه‌ها نیز صدق می‌کند؛ نیروگاه‌هایی که جزو مصرف‌کنندگان عمده گاز کشور هستند.

فاز اول تامین بخاری‌های راندمان بالا

معاون وزیر نفت در ادامه با اشاره به اینکه در بخش خانگی هم یکی از اقدام‌های مهم امسال وزارت نفت و شرکت ملی گاز ایران، قرارداد برای تامین یک‌میلیون و ۷۵۰‌هزار بخاری راندمان بالا است، بیان کرد: روشن است که جایگزینی بخاری‌های کم‌بازده با تجهیزات راندمان بالا، چه تاثیر قابل‌توجهی در کاهش مصرف و بهینه‌سازی انرژی دارد. همواره تجار بخش‌خصوصی برای تامین گسترده این بخاری‌ها و تسویه آن از طریق گاز صرفه‌جویی شده، اعلام آمادگی کرده‌اند، اما از آنجا که مقرر‌شده بخاری‌ها از سوی تولیدکنندگان داخلی تامین شوند، پروژه با دست‌اندازهای قانونی و تاخیر مواجه می‌شود.  طبق گزارش شرکت ملی گاز ایران، ولی‌اله دینی، مدیرعامل شرکت بازرگانی گاز ایران روز یکشنبه(۳۰ آذر) در نشست با مدیرعامل و جمعی از مدیران و کارشناسان شرکت گاز استان گلستان اظهار کرد: اجرای طرح ملی جایگزینی بخاری‌های کم‌بازده با بخاری‌های بهینه با راندمان بالا و گریدA، در فاز‌نخست با نصب یک‌هزار دستگاه بخاری در استان گلستان آغاز شده‌است. 

وی با بیان اینکه استان گلستان همگام با سایر استان‌های کشور اجرای این طرح ملی را آغاز می‌کند، افزود: هریک از این بخاری‌ها سالانه به‌طور متوسط سبب صرفه‌جویی حدود ۴۶۶ مترمکعب گاز و بهینه‌سازی مصرف انرژی می‌شود. در فاز‌نخست، یک‌هزار بخاری بهینه با سرمایه‌گذاری تولیدکنندگان داخلی و با نظارت شرکت ملی گاز ایران، شرکت بازرگانی گاز ایران و شرکت‌های گاز استانی نصب می‌شود. مدیرعامل شرکت بازرگانی گاز ایران با اشاره به‌وجود بیش از ۲۴‌میلیون بخاری خانگی در کشور گفت: بخش قابل‌توجهی از این بخاری‌ها راندمان پایینی دارند. جایگزینی بخاری‌های بهینه سبب افزایش راندمان به بیش از ۸۵‌درصد، کاهش هدررفت انرژی و صرفه‌جویی قابل‌توجه در مصرف گاز می‌شود. دینی با یادآوری اینکه اجرای این طرح سالانه سبب صرفه‌جویی قابل‌توجهی در مصرف گاز کشور می‌شود که امکان بهره‌برداری از آن در بخش صنعت و ایجاد ارزش‌افزوده را فراهم می‌کند، تصریح کرد: سرمایه‌گذاران مشارکت‌کننده در این طرح صرفه‌جویی محقق‌شده را در قالب سازوکارهای تعریف‌شده در بورس عرضه می‌کنند.

وی با اعلام اینکه اجرای این طرح نه‌تنها در بخش خانگی، بلکه در چرخه تولید و صنعت کشور نقش موثری دارد و بهینه‌سازی مصرف انرژی باید به‌عنوان یک اولویت ملی در سراسر کشور دنبال شود، بیان کرد: امیدوارم این طرح سبب ارتقای بهره‌وری، کاهش تلفات انرژی و تقویت چرخه تولید کشور شود. مدیرعامل شرکت بازرگانی گاز ایران با تاکید بر مزایای زیست‌محیطی این طرح و نقش آن در حفظ جنگل‌های هیرکانی، گازرسانی به بیش از ۵۰‌درصد مشترکان روستانشین استان گلستان را گامی مهم برای حفاظت از منابع طبیعی، جلوگیری از تخریب جنگل‌ها و کاهش آثار تغییرات اقلیمی دانست. دینی با بیان اینکه اجرای این پروژه باید مطابق مقررات و با اولویت اقلیم‌های یک و ۲، مناطق سردسیر و دارای افت فشار گاز و با درنظرگرفتن ظرفیت کارشناسی منازل و ادارات انجام شود، گفت: همچنین پرمصرف‌ها، مددجویان نهادهای حمایتی، مدارس، دانشگاه‌ها و نیروهای مسلح در اولویت اجرای طرح قرار دارند. این پروژه سال‌آینده با سرعت و تعداد بسیار بیشتری پیگیری می‌شود.

بهینه‌سازی موتورخانه‌ها

یکی دیگر از طرح‌های شرکت ملی گاز برای کاهش مصرف بخش خانگی بهینه‌سازی موتورخانه‌ها بوده‌است. مدیرعامل شرکت ملی گاز در این‌خصوص گفت: پروژه بهینه‌سازی موتورخانه‌ها در سطح کشور که شامل بیش از ۱۱۰‌هزار مورد می‌شود، همچنین اجرای کنترل هوشمند موتورخانه‌ها، به‌ویژه هم‌زمان با آغاز بازدیدهای دولت از دستگاه‌های اجرایی و الزام به رعایت دمای حدود ۲۰‌درجه سانتی‌گراد، همگی در یک مسیر مشترک تعریف می‌شوند، بنابراین مجموعه این اقدام‌ها در حوزه مدیریت مصرف و افزایش بهره‌وری انرژی، بدون‌تردید بر اقتصاد کشور، محیط‌زیست و پایداری تامین انرژی اثرگذار است. وی با اشاره به اینکه آرایش سرزمینی کشور از نظر تولید و مصرف گاز، نامتوازن است، تاکید کرد: حدود ۷۰ تا ۷۷‌درصد تولید گاز در جنوب کشور انجام می‌شود، درحالی‌که در استان‌های مرکزی به سمت شمال، حدود ۹۰ تا ۹۲‌درصد مصرف گاز اتفاق می‌افتد و این‌یعنی گاز با هزینه‌های سنگین تولید، انتقال و نگهداشت شبکه به‌دست مصرف‌کننده می‌رسد.