«دنیایاقتصاد» سطح پایبندی جامعهجهانی به رعایت ماده۴ موافقتنامه پاریس را بررسی کرد
اثرات مخرب گازهای گلخانهای
لازم بهذکر است حتی اگر فرآیند تنظیم وتکمیل اسناد مشارکت معین ملی از سوی همه کشورها بهطور کامل اجرا شود، انتشار جهانی گازهای گلخانهای تا پایان دههحاضر، تا ۹درصد بالاتر از سطح انتشار سال۲۰۱۰ خواهد بود. بر اساس نتایج یک بررسی «انتشار گازهای گلخانهای تا سال۲۰۳۰ تا ۲درصد کمتر از سطح سال۲۰۱۹ کاهش پیدا خواهد کرد.» این موضوع بیانگر این نکته کلیدی است که جهان شاهد رسیدن به اوج انتشار گازهای مخرب زیستمحیطی در دههجاری خواهد بود.
SF۶ چیست؟
به نوشته یورونیوز، بر اساس یک مطالعه جدید، گاز گلخانهای SF۶ تا ۲۴هزار مرتبه قویتر از دیاکسیدکربن بوده که اخیرا و به دلیل نیازهای روبهرشد چین به برق بیشتر، انتشار آن افزایش پیدا کردهاست. CO۲ گاز گلخانهای شمارهیک در آلایندگی محیطزیست شناخته میشود. گازی که بهطور طبیعی در جو وجود دارد اما بهواسطه احتراق سوختهای فسیلی توسط نوع بشر، سطح انتشار آن افزایش پیداکرده تا جاییکه در حالحاضر، بزرگترین عامل ایجاد بحران آبوهوایی شناخته میشود، اما انتشار بیش از حد کربن تنها عاملی نیست که آبوهوای زمین را تهدید میکند. موافقتنامههای بینالمللی، تعدادی از گازهای دیگر از جمله گروهبندی گازهای فلوئوردار(F) ساخته دست بشر را نیز شامل میشود. هگزافلورایدگوگرد (SF۶) در این خانواده قوی قرار میگیرد؛ گازی بیرنگ و بیبو که اغلب برای عایقکاری خطوط برق استفاده میشود. صنعت امروز که بیش از پیش در حال تولید و بهرهبرداری از انرژی برق است، باعث افزایش قابلتوجه غلظت SF۶ در اتمسفر در قرن حاضر شدهاست. یک مطالعه بینالمللی جدید نشان میدهد که چین عامل بخش عمده این انتشار در دههگذشته بودهاست.
چرا SF۶ خطرناک است؟
گازهای گلخانهای از نظر پتانسیل گرمایش جهانی GWP (اندازهگیری میزان جذب انرژی گرمایی در هر تن) بسیار متفاوت هستند. هگزافلورایدگوگرد دارای GWP حدود ۲۴هزار و ۳۰۰، در مقایسه با دیاکسیدکربن بوده و انتظار میرود بیش از هزار سال در جو دوام داشتهباشد. رونالدپرین، از کارشناسان برنامه مشترک MIT و مدیر CGCS میگوید: «هرگونه افزایش در انتشار SF۶ در این قرن بهطور موثری میزان رادیواکتیو سیاره ما (توازن بین انرژی ورودی از خورشید و انرژی خروجی از زمین) را بسیار فراتر از چارچوب زمانی چند دههسیاستهای آبوهوایی فعلی تغییر میدهد.» به همیندلیل ضروری است که چین و سایر کشورها اقدامات فوری برای کاهش و در نهایت حذف انتشار گازهای گلخانهای SF۶ خود انجام دهند.
چگونگی مقابله اروپا
در سال۲۰۲۱، میزان انتشار SF۶ در چین به ۱۲۵میلیون تن گاز گلخانهای معادل CO۲ رسید که معادل حدود یکدرصد از کل انتشار کربن این کشور است. این میزان با مجموع انتشار CO۲ توسط هلند یا بلژیک قابلمقایسه است. از آنجاکه چین در فهرست کشورهای صنعتی که توسط کنوانسیون آبوهوای سازمانملل در دهه۱۹۹۰ تهیه شدهاست، قرار ندارد، این کشور همانند کشورهای اروپایی برای مقابله با انتشار گازهای گلخانهای خود تعهدی ندادهاست. با کاهش میزان استفاده از SF۶ در تجهیزات الکتریکی، برخی کشورهای پیشرو، انتشار SF۶ خود را در ۳۰سالگذشته کاهش دادهاند. این سطح از کاهش اما برای جبران افزایش انتشار از سوی کشورهای درحالتوسعه که با تقاضای روزافزون برق، در مسیر رشد قرار داشته و با توسعه فناوریهای انرژی تجدیدپذیر سروکار دارند، کافی نیست. از سال۲۰۱۰، آلمان با فاصله اندکی از سایر کشورهای اروپایی، بالاترین میزان انتشار SF۶ را در بین کشورهای این حوزه تولید میکرد، اما هماکنون شرایط این کشور صنعتی، به لطف تعهد داوطلبانه صنعت و سرمایهگذاریهای جدید در گزینههای جایگزین انرژی، بهبود یافتهاست. در سطح اتحادیه اروپا، مقررات جدیدی برای گازهای فلوئوردار (F) در ماه گذشته اجرایی شد که انتشار این گازهای قوی و مخرب را تا سال۲۰۵۰ سختتر میکند، بااینحال باید اذعان کرد؛ اقدامات حاضر، در قیاس با جنبش اولیه که بهدنبال حذف تدریجی SF۶ در تمام «تجهیزات انتقال الکتریکی» تا سال۲۰۳۱ بود، جایگزینهای مناسبی بهحساب نمیآیند.
گازگلخانهای SF۶ در چین
با استناد به گزارشهای منتشرشده توسط محققان برنامه مشترک MIT در علم و سیاست تغییر جهانی، دانشگاه فودان، دانشگاه پکن، دانشگاه بریستول و مرکز رصد هواشناسی اداره هواشناسی چین، انتشار سالانه گازهای گلخانهای SF۶ در چین از ۲.۶گیگاگرم (Gg) در سال۲۰۱۱ (زمانیکه این کشور ۳۴درصد از انتشار جهانی را تشکیل میداد)، تقریبا دوبرابر شده و به ۵.۱گیگاگرم سالانه در سال۲۰۲۱ یعنی معادل ۵۷درصد از انتشار جهانی رسیدهاست. علاوهبراین، بر اساس مطالعهای که بهتازگی در مجله Nature Communications منتشر شد، افزایش انتشار گازهای گلخانهای SF۶ چین طی دوره ۱۰ساله، تلاشهای جهانی برای کاهش انتشار در سایر کشورها و مناطق جغرافیایی را بیاثر کرد. مایندآن، سرپرست یک تیم تحقیقاتی در MIT میگوید: اتخاذ شیوههای تعمیر و نگهداری که نرخ نشت SF۶ را به حداقل میرساند یا استفاده از تجهیزات بدون SF۶ یا جایگزینهای SF۶ در شبکه برق، به کاهش گازهای گلخانهای در چین کمک میکند؛ «ما یافتههای خود را بهعنوان اولین گام در تعیین کمیت مشکل و شناسایی نحوه رسیدگی به آن میبینیم.» برای انجام محاسبات خود، محققان بهسراغ ۹ ایستگاه در یک شبکه جمعآوری داده در کشور چین، مانند شبکه آزمایش گاز اتمسفر پیشرفته (AGAGE) این کشور رفتند. لازم به ذکر است، مجموع انتشار جهانی از پنج ایستگاه «پسزمینه» نسبتا کمترآلوده AGAGE در سایر نقاط جهان، بهعنوان شاخص ارزیابی این مطالعه، مورداستفاده قرارگرفت.