با افزایش تنش‌ها در منطقه نفت‌خیز خاورمیانه، چه بر سر قیمت نفت و گاز در بازار جهانی خواهد آمد؟
نفت جهانی بر مدار صعود یا نزول؟
رشد قیمت سوخت
قیمت نفت در این هفته تا بیش از ۶ دلار در هر بشکه رشد را ثبت کرد و متعاقب آن قیمت‌ها در پمپ‌‌‌‌‌‌‌های بنزین ایالات‌‌‌‌‌‌‌متحده نیز افزایش یافت. میانگین قیمت هر گالن گازوئیل نیز نسبت به هفته گذشته تا ۵سنت افزایش یافت. هرگونه تشدید تنش در خاورمیانه خاطرات تحریم نفتی را که پس از آغاز جنگ یوم‌‌‌‌‌‌‌کیپور در سال۱۹۷۳ رخ‌داد، تداعی می‌کند که قیمت نفت را در آن زمان تا چهار‌برابر افزایش داد.
با این‌حال، شاکله عرضه جهانی نفت بهطور اساسی از دهه۱۹۷۰ تغییر کرده و ایالات‌‌‌‌‌‌‌متحده به بزرگ‌ترین تولیدکننده نفت جهان تبدیل شده‌است. ماه‌ها جنگ بین اسرائیل، حماس و حزب‌الله، کمک چندانی به افزایش قیمت اوپک و ۱۲ کشور تولیدکننده نفت آن نکرد، فقط احتمال رویارویی مستقیم اسرائیل و ایران معادلات بازار نفت را اندکی جابه‌جا کرد. در ایالات‌‌‌‌‌‌‌متحده، قیمت بنزین افزایش یافته، اما پایین‌تر از سال‌گذشته رشد داشته‌است. قیمت سوخت در این کشور معمولا و به‌صورت طبیعی، همراه با رشد قیمت نفت‌‌‌‌‌‌‌خام افزایش می‌‌‌‌‌‌‌یابد. بر اساس داده‌های آماری، میانگین قیمت بنزین تا حدود ۳ دلار و ۱۸سنت در هر گالن افزایش یافته‌است، اما هنوز ۱۳سنت کمتر از یک ماه پیش و ۶۰سنت کمتر از یک سال‌قبل است. رکورد بالاترین میانگین قیمت این فرآورده،برابر با ۵ دلار در هر گالن در ژوئن ۲۰۲۲ بوده‌است.
موضع انجمن خودروی آمریکا
با این‌حال، اندروگروس، سخنگوی انجمن خودروی ایالات‌‌‌‌‌‌‌متحده، به‌‌‌‌‌‌‌تازگی با انتشار بیانیه‌‌‌‌‌‌‌ای اعلام کرد؛ «به‌رغم خطر جنگ و فرارسیدن توفان‌‌‌‌‌‌‌های فصلی، قیمت بنزین در داخل آمریکا در حال کاهش است. اکنون ۱۸ ایالت واقع در شرق رشته کوه‌‌‌‌‌‌‌های راکی وجود دارند که میانگین قیمت بنزین در آنها پایین‌تر از ۳ دلار در هر گالن است.» انجمن خودروی ایالات‌‌‌‌‌‌‌متحده همچنین تخمین می‌زند که تقریبا ۱.۲میلیون نفر از اعضای این انجمن در خانواده‌‌‌‌‌‌‌هایی با تملک یک یا چند وسیله نقلیه الکتریکی زندگی می‌کنند. این موضوع می‌تواند به‌صورت بالقوه، قیمت فرآورده‌ها در پمپ‌‌‌‌‌‌‌های بنزین کشور را کاهش دهد.این‌‌‌‌‌‌‌ها از عوامل بنیادین در کشف قیمت سوخت در ایالات‌‌‌‌‌‌‌متحده به‌حساب می‌آیند. مدتی است که وزنه تعادل بین عرضه و تقاضا، به سمت عرضه متمایل شده‌است که این موضوع معمولا بر قیمت نفت تاثیر مستقیم می‌گذارد.
موضع‌‌‌‌‌‌‌گیری رسمی آژانس و اوپک
آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین به‌‌‌‌‌‌‌روزرسانی خود در مورد بازارهای انرژی اعلام کرد؛ تقاضا برای نفت در نیمه اول سال‌جاری به کمترین میزان از ابتدای سال۲۰۲۰ میلادی رسیده‌است. از سوی دیگر، ائتلاف تولیدکنندگان نفتی و کشورهای متحد آن از جمله روسیه، اعلام‌کرده که قصد دارد از ماه دسامبر نفت بیشتری را وارد بازار کند. آمار پریت‌‌‌‌‌‌‌سینگ تحلیلگر بارکلیز، در یادداشتی برای مشتریان نوشت: «هرچند مدتی است تنش‌های ژئوپلیتیک افزایش یافته‌است، اما به‌نظر می‌رسد که شرایط بنیادین بازار انرژی در جهت مخالف حرکت می‌کند، به‌عنوان مثال صادرات نفت ایران به بالاترین سطح در سال‌های اخیر نزدیک شده‌است. در دنیای امروز، تنش‌های ژئوپلیتیک محرک اصلی بازار انرژی به‌حساب می‌آیند.»
نگاهی به وضعیت صنعت نفت ایران
بر اساس این گزارش، ایران معادل ۳.۹۹میلیون بشکه نفت در روز تولید می‌کند که ۴درصد کل تولید جهان را تشکیل می‌دهد. در مقایسه، عربستان‌سعودی حدود ۹میلیون بشکه در روز تولید دارد. به‌رغم تحریم‌های اعمال‌‌‌‌‌‌‌شده توسط غرب که سطح تولید و صادرات این کشور را با مشکل مواجه کرده‌است، ایران همچنان به یافتن راه‌هایی برای حفظ تجارت نفت خود ادامه می‌دهد. این کشور گاهی اوقات از روش‌های خلاقانه مانند ترکیب‌کردن و برچسب‌‌‌‌‌‌‌گذاری مجدد نفت برای فروش به بازارهایی مانند چین استفاده می‌کند. تا اواسط سال‌جاری، ایران حدود ۲میلیون بشکه نفت در روز صادر می‌کرد که البته بالاتر از ۵۰۰هزار بشکه در سال۲۰۲۰ بوده‌است، این میزان اما همچنان کمتر از ۲.۵میلیون بشکه در روز در سال۲۰۱۸ میلادی است. پایانه‌‌‌‌‌‌‌های صادراتی ایران واقع در خلیج‌‌‌‌‌‌‌فارس، نقش کلیدی در حمل‌ونقل نفت‌‌‌‌‌‌‌خام به خارج از کشور، در‌درجه اول به کشورهای آسیایی از جمله چین، ایفا‌کرده و از اهمیت استراتژیک فوق‌‌‌‌‌‌‌العاده‌‌‌‌‌‌‌ای برای این کشور برخوردار هستند.
قیمت جهانی نفت روز پنج‌شنبه گذشته و پس از آنکه جوبایدن رئیس‌‌‌‌‌‌‌جمهور آمریکا گفت مقامات آمریکایی و اسرائیلی در حال مذاکره درباره حمله احتمالی اسرائیل به تاسیسات نفتی ایران هستند، افزایش یافت. روز جمعه اما، بایدن اعلام کرد؛ ماهیت دقیق هرگونه اقدام تلافی‌‌‌‌‌‌‌جویانه توسط اسرائیل موردبحث است. او همچنین افزود: «اگر جای آنها بودم، به‌جایگزین‌‌‌‌‌‌‌های دیگری غیر‌از حمله به میادین نفتی فکر می‌کردم.»
آینده قیمت نفت چیست؟ تام‌‌‌‌‌‌‌کلوزا؛ رئیس جهانی تجزیه و تحلیل انرژی در سرویس اطلاعات قیمت نفت، معتقد است که قیمت جهانی نفت در حال نزدیک‌شدن به بالاترین میزان خود است، به‌طوری که قیمت نفت‌‌‌‌‌‌‌خام وست‌تگزاس اینتر‌میدیت آمریکا در لحظه نگارش این گزارش به ۷۴دلار و ۳۸سنت و نفت‌‌‌‌‌‌‌خام برنت، معیار بین‌المللی، به ۷۸دلار و ۵سنت رسیده‌است. او در یادداشتی نوشت: «در هر حال، چشم‌‌‌‌‌‌‌انداز بلندمدت قیمت نفت، کاهشی خواهد بود.»
