چرا زیرساخت‌ها و خطوط لوله هیدروژن با واقعیت فاصله زیادی دارد؟
جاهطلبی هیدروژنی
به گزارش فایننشال‌‌‌‌‌‌تایمز، در مقر آژانس بین‌المللی انرژی (IEA) در پاریس، محققانی که پیشرفت هیدروژن را به‌عنوان جایگزینی پاک برای سوخت‌های فسیلی دنبال می‌کنند، فهرستی از ۱۰۰خط لوله گاز را در بیش از ۱۲کشور در اختیار دارند اما با وجود ادعا‌‌‌‌‌‌های فراوان، فقط یک خط لوله ۳۰کیلومتری در بندر روتردام در حال ساخت است. پروژه روتردام که در اکتبر گذشته آغاز شد، اولین مرحله از طرح ساخت یک شبکه هیدروژن اروپایی است که می‌تواند تا سال۲۰۳۰ به ۲۸هزار‌کیلومتر و تا سال۲۰۴۰ به ۲۸ کشور جهان برسد.یکی از اپراتورهای زیرساخت Gasunie، اپراتور شبکه گاز دولتی هلند، معتقد است؛ از آنجاکه این کشور شروع به استفاده کمتر از گاز برای انجام تعهدات آب‌و‌هوایی خود می‌کند، تا ۸۵درصد از خطوط لوله آن می‌تواند به انتقال هیدروژن تخصیص یابد و ممکن است هیچ مکانی بهتر از روتردام برای شروع آزمایش وجود نداشته‌باشد که به انرژی‌های تجدیدپذیر دریایی، حمل‌ونقل هیدروژن از طریق بندر و چندین پالایشگاه علاقه‌‌‌‌‌‌مند به استفاده از گاز دسترسی دارد.
نیروگاه هیدروژن سبز شل
در انتهای بندر، شل در حال ساخت نیروگاه هیدروژن سبز یا انرژی‌های تجدیدپذیر است که بزرگ‌ترین در اروپا خواهد بود. استفاده از الکتریسیته حاصل از بادهای فراساحلی و الکترولیز ۲۰۰مگاواتی، برای جدا‌کردن گاز از آب است. وقتی عملیاتی شود، هیدروژن را به پالایشگاه پرنیس شل در چند‌کیلومتری بندر می‌رساند.اما امیر منصوری، رئیس این پروژه در شل، تاکید می‌کند در زمینه ساخت زیرساخت‌های هیدروژنی، این شرکت در انتهای منحنی یادگیری قرار دارد. او خاطرنشان می‌کند: «برای درک این موضوع باید گفت این بزرگ‌ترین تاسیسات هیدروژن تجدیدپذیر در حال ساخت در اروپا است و تنها پنج تا ۱۰درصد از نیاز هیدروژن پرنیس را تشکیل می‌دهد.»منصوری می‌افزاید که چندین چالش برای غلبه بر مشکلات این پروژه وجود دارد، از جمله اینکه ۱۰ دستگاه الکترولیز ۲۰مگاواتی ساخته‌شده توسط شرکت مهندسی Thyssenkrupp Nucera باید با هم ترکیب شوند، اما سوال اصلی این است که نتیجه ترکیب ۱۰ الکترولایزر چیست؟
واقعا چقدر می‌توان از آن استخراج کرد؟ چالش دیگر هنگام فکر‌کردن به هزینه‌های زیرساخت هیدروژن، توانایی درک قیمت‌گذاری بازاری است که هنوز وجود ندارد. حتی منصوری که کار خود را در شل با ارائه پروژه‌های پیچیده نفتی در آب‌های عمیق آغاز کرد و در ادامه به شل در توسعه استراتژی هیدروژن خود کمک کرد، مطمئن نیست که آینده هیدروژن سبز چگونه خواهد بود. او اذعان می‌کند: «در حال‌حاضر، این یک پرونده تجاری کاملا شکننده است. این امر ارزیابی دوام نیروگاه‌های هیدروژن سبز آینده را دشوار می‌کند.» منصوری می‌افزاید: «بسیار غیرقابل پیش‌بینی و نامشخص است که بگوییم چند کارخانه دیگر می‌توان ساخت. ما روی این موضوع متمرکز هستیم.» پالایشگاه پرنیس شل در روتردام برای دسترسی به انرژی‌های تجدیدپذیر فراساحلی و محموله‌‌‌‌‌‌های هیدروژن موقعیت خوبی دارد.
برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی برای پروژه‌های جدید
در حال‌حاضر، جاهطلبی از واقعیت جلوتر است. به گفته شورای هیدروژن، اکنون بیش از ۱۴۰۰پروژه هیدروژن پاک در حال برنامه‌‌‌‌‌‌ریزی هستند، اما تنها ۷درصد به تصمیم نهایی برای سرمایه‌گذاری خود رسیده‌‌‌‌‌‌اند. اتحادیه اروپا انتظار دارد تا سال۲۰۳۰، ۴۰ گیگاوات ظرفیت الکترولیز در اروپا وجود داشته‌باشد، اما امروزه در سطح جهان، تنها حدود یک گیگاوات در دسترس است.کامرون اسمیت، مدیر اجرایی سیستم هیدروژن فورتسکیو، می‌گوید که «در این مسیر، حمایت بیشتری از دولت برای خط عبور محصول، مانند خطوط لوله برای حمل گاز، خطوط انتقال برای اتصال به الکترولیزها و تجهیزاتی برای مدیریت الکترون‌‌‌‌‌‌ها، (الکترونیک قدرت، ترانسفورماتور، اینورتر و یکسو‌‌‌‌‌‌کننده) مورد‌نیاز است.»
ثابت‌شده که الکترولیزهای آب قلیایی نیازمند نیروی بار پایه ثابت هستند و زمانی‌که منبع انرژی تجدیدپذیر کاهش می‌‌‌‌‌‌یابد، کارآیی کمتری دارند، بنابراین فورتسکیو و دیگران در حال آزمایش فناوری جدید الکترولیز برای کار با انرژی تجدیدپذیر هستند.خاویر کاوادا، مدیر اجرایی اروپایی میتسوبیشی پاور می‌گوید: «گاهی اوقات، وقتی به کنفرانس‌‌‌‌‌‌ها می‌‌‌‌‌‌آیم، به‌نظر می‌رسد که اقتصاد هیدروژنی باید طی دو تا سه سال‌و به‌سرعت اتفاق بیفتد. با عرض پوزش، این امکان‌پذیر نیست. ما برای تحقق آن به کل دهه۲۰۲۰ و آغاز دهه۲۰۳۰ نیاز داریم؛ دستیابی به فناوری جدید زمان می‌برد.» کاوادا می‌گوید؛ اولین مرحله از تولید هیدروژن پاک، افزایش عظیمی در تولید برق تجدیدپذیر بود که در حال‌حاضر، هر نیروگاه تجدیدپذیر جدید باید به‌جای الکترولیز هیدروژنی، برق شبکه را تغذیه کند، با این‌وجود میتسوبیشی پاور در حال ساخت نیروگاه‌های گازی است که در صورت تقاضا در آینده، می‌توانند به‌راحتی با هیدروژن کار کنند.
