پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی از تقاضای نفت
شکاف بین برآورد آژانس بینالمللی انرژی و اوپک نشانههای متفاوتی را درباره اوضاع بازار نفت در سال۲۰۲۴ و سرعت مرحله گذار انرژی جهان به سوختهای پاکتر در بلندمدت ارائه میدهد. آژانس بینالمللی انرژی در گزارش ماهانهاش اعلام کرد؛ تقاضای جهانی نفت در سالجاری یکمیلیون و ۱۰۰هزار بشکه در روز رشد خواهد داشت که ۱۴۰هزار بشکه در روز نسبتبه پیشبینی قبلی کاهشیافته و دلیل اصلی آن، افت تقاضای نفت در کشورهای توسعهیافته عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی است. آژانس بینالمللی انرژی همچنین اعلام کرد؛ کاهش پیشبینی رشد تقاضا در سال۲۰۲۴ به افت فعالیتهای صنعتی و کاهش اندک مصرف بنزین در فصل زمستان بهویژه در اروپا مرتبط میشود که هماکنون سهم خودروهای گازوئیلسوز مصرف بنزین را پایین آورده است.
این نهاد بینالمللی با اشاره به اینکه کاهش تقاضای نفت در کشورهای عضو سازمان توسعه و همکاری اقتصادی (اوئیسیدی) با بهبود تقاضای کشورهای غیراوئیسیدی مانند چین جبران شدهاست، بیان کرد: افزون بر کاهش واردات گازوئیل در آمریکا طی اوایل سالجاری میلادی، این عامل برای پایینآمدن تقاضای نفت اعضای این سازمان در سه ماه نخست امسال کفایت میکند. در همین حال، اوپک روز سهشنبه با انتشار گزارش ماهانه خود پیشبینی کرد تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۴ میلادی ۲میلیون و ۲۵۰ بشکه در روز افزایش مییابد؛ اختلاف یکمیلیون و ۱۵۰هزار بشکهای در رشد تقاضای روزانه نفت حدود یکدرصد از تقاضای جهانی است.
اختلاف بین آژانس و اوپک
هماکنون اختلاف بین پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی و اوپک حتی بیشتر از اوایل سالجاری میلادی است. تحلیل رویترز در ماه فوریه نشانداد اختلاف یکمیلیون و ۳۰هزار بشکهای در پیشبینی این دو نهاد درباره تقاضای روزانه نفت بیشترین مقدار از سال۲۰۰۸ است. برآوردهای این دو نهاد درباره تقاضای جهانی نفت در سال۲۰۲۵ به یکدیگر نزدیکتر است. آژانس بینالمللی انرژی روز چهارشنبه با افزایش پیشبینی خود اعلام کرد که تقاضای نفت در سال۲۰۲۵ یکمیلیون و ۲۰۰هزار بشکه در روز افزایش خواهد یافت. اوپک هم پیشبینی خود را درباره افزایش یکمیلیون و ۸۵۰هزار بشکهای تقاضای روزانه نفت در سال۲۰۲۵ تغییر نداد. اوپک موضعی خوشبینانه در گزارش روز سهشنبه خود درباره چشمانداز اقتصاد جهان داشت، درحالیکه گزارش روز چهارشنبه آژانس بینالمللی انرژی محتاطانهتر بود. آژانس بینالمللی انرژی اعلام کرد که هرچند چشمانداز اقتصادی تقاضای جهانی نفت از پایان سالگذشته میلادی تاکنون بهبود یافته، اما تداوم تورم در اقتصادهای بزرگ غربی، سرمایهگذاران را بر آن داشتهاست تا انتظار خود را برای کاهش نرخ بهره بانکمرکزی پایین بیاورند.
ادامه هزینههای بالای استقراض در آمریکا و اروپا، رشد اقتصادی و تقاضای نفت را کاهش میدهد. سلامت تقاضای جهانی نفت دادههایی را برای تصمیم ائتلاف تولیدکنندگان عضو اوپک و متحدانش (اوپکپلاس) در نشست ماه ژوئن بهمنظور تمدید کاهش داوطلبانه تولید نفت تا نیمه دوم سالجاری میلادی ارائه میدهد. آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی کرد سالآینده میلادی بازار بهطور کلی متعادلتر خواهد بود و عرضه نفت از کشورهای غیراوپک افزایش مییابد. بر این اساس، حتی اگر کاهش داوطلبانه تولید اوپکپلاس به قوت خود باقیبماند، ممکن است عرضه جهانی نفت در سال۲۰۲۵ با افزایش یکمیلیون و ۸۰۰هزار بشکهای در روز همراه باشد.
عرضه نفت در سالجاری میلادی ۵۸۰هزار بشکه در روز افزایش یافت که دلیل اصلی آن توان افزایش تولید از سوی تولیدکنندگان خارج از ائتلاف اوپکپلاس است. پیشبینی آژانس بینالمللی انرژی و اوپک درباره چشمانداز تقاضا در میانمدت و بلندمدت هم متفاوت بودهاست. آژانس بینالمللی انرژی پیشبینی میکند تقاضای نفت تا سال۲۰۳۰ به اوج خود برسد، اما اوپک نیز پیشبینی میکند مصرف نفت تا دو دههآینده همچنان به روند افزایشی خود ادامه دهد. البته این سازمان بینالمللی اوج مصرف را پیشبینی نکردهاست.