آیا تلاش‌های استراتژیک آسیا برای تنوع‌بخشیدن به منابع وارداتی می‌تواند جریان بیوقفه نفت را به این منطقه تضمین کند؟
خوف پالایشگران آسیایی از تنش دریای سرخ
بحران دریای سرخ در حال ایجاد چالش‌هایی برای نفت صادراتی روسیه است و خریداران آسیایی را وادار کرده که به‌دنبال مسیرهای جایگزین باشند که معمولا طولانی‌تر بوده و به‌طور بالقوه باعث افزایش سوخت مورد‌نیاز نفتکش‌ها می‌شود. تنش‌های جاری کمترین تاثیر را روی واردات نفت‌خام چین و هند داشته، ولی نگرانی‌ها به سمت افزایش هزینه‌های لجستیکی تغییر مسیر داده‌اند، درحالی‌که آسیا لزوما نگران عرضه نفت‌خام خاورمیانه برای سال۲۰۲۴ نیست، افزایش هزینه‌های تحویل و بیمه، سود پالایشگاه‌ها را تحت‌الشعاع قرار داده‌است. پالایشگاه‌های آسیایی ممکن است منابع جایگزینی را برای به حداکثر رساندن سود خود درنظر بگیرند، ضمن اینکه نفت‌خام ایالات‌متحده به دلیل قیمت‌های رقابتی در مقایسه با گریدهای خاورمیانه جذاب‌تر می‌شود. شکی وجود ندارد که چشم‌‌‌‌انداز ژئوپلیتیک دریای‌سرخ، هزینه‌های لجستیک را افزایش و حاشیههای سود را کاهش خواهد داد.
اقدامات جایگزین برای تضمین واردات نفت
به گزارش تارنمای S&P Global Commodity Insights، در بحبوحه بحران دریای سرخ، پالایشگاه‌های آسیایی در حال برنامه‌‌‌‌ریزی اقدامات جایگزین برای تضمین واردات نفت هستند. این حرکت پیشگیرانه ممکن است هزینه‌های بیمه را افزایش و بر سود پالایش تاثیر بگذارد. به‌رغم اتکای شدید به نفت وارداتی، تلاش‌های استراتژیک آسیا برای تنوع‌بخشیدن به منابع و گسترش ذخیره سازی، یک شبکه ایمنی برای جریان بیوقفه مواد اولیه ایجاد خواهد کرد. به گفته ژوی وانگ، مدیر تجزیه و تحلیل نفت آسیا در Commodity Insights، بحران دریای سرخ سه جنبه دارد که می‌تواند بر جریان نفت آسیا تاثیر بگذارد.
اولا، هرگونه تشدید تنش می‌تواند مانع از جریان نفت‌خام روسیه به آسیا شود و خریداران را وادار به جست‌وجوی مسیرهای جایگزین خواهد کرد. ثانیا، صادرکنندگان در مورد انتقال محصولات از آسیا به اروپا احتیاط بیشتری به خرج خواهند داد. در نهایت، اگر کشتیها مجبور شوند مسیرهای طولانی‌‌‌‌تری را طی کنند، تقاضا برای سوخت کشتیها در منطقه آسیا جهش پیدا خواهد کرد. درحالی‌که تنش‌ها در دریای سرخ باعث‌شده که برخی از کشتیرانان از این منطقه عبور نکنند، واردات نفت‌خام چین و هند طبق روال عادی ادامه دارد.
واردات نفت چین از دریای سرخ، عمدتا از روسیه، در جریان است و تنش‌های جاری جریان صادرات نفت روسیه به هند را نیز هنوز متوقف نکرده‌است. انتظار می‌رود تنش‌های دریای سرخ تقاضای ذخیره‌سازی آسیا در سه‌ماهه اول را افزایش دهد، زیرا کشتی‌هایی که از دماغه امید نیک عبور می‌کنند، ممکن است طول سفر، نیاز سوخت و هزینه‌های کلی را افزایش دهند. از نظر عرضه نفت‌خام، آسیا نگران خرید نفت‌خام خاورمیانه در سال۲۰۲۴ نیست. انتظار می‌رود فروشندگان عمده‌ای مانند عربستان‌سعودی آرامکو و شرکت ملی نفت ابوظبی به تعهدات خود به آسیا پایبند باشند.
افزایش هزینه‌های تحویل و بیمه
با این حال، جهش بهای نفت‌خام خاورمیانه به دلیل افزایش هزینه‌های تحویل و هزینه‌های بیمه تانکرها، از نظر اقتصادی چالش‌برانگیز شده‌است. درحالی‌که کاهش تولید اوپک‌پلاس در سال۲۰۲۴ تهدید کمی برای عرضه نفت‌خام آسیا محسوب می‌شود، هزینه‌های لجستیکی همچنان نگران‌کننده هستند.
تنش‌های ژئوپلیتیکی هزینه‌های تحویل را افزایش می‌دهد و در نهایت بر حاشیههای پالایش آسیا تاثیر می‌گذارد. در واکنش، پالایشگاه‌های آسیایی ممکن است حجم قراردادهای مدت‌دار خاورمیانه را کاهش داده و به بررسی گزینه‌های جایگزین مانند نفت‌خام آفریقا، ایالات‌متحده و آمریکای جنوبی برای به حداکثر رساندن حاشیه سود خود بپردازند. نفت‌خام آمریکا با قیمت رقابتی خود در مقایسه با گریدهای خاورمیانه، برای پالایشگاه‌های آسیایی جذابیت خاصی دارد. اختلاف قیمت واقعی بین WTI MEH (Magellan East Houston) و نفت‌خام دبی، یعنی شاخص خاورمیانه، نشان‌دهنده اختلافی فاحش است و بحث در مورد خرید نفت‌خام باکیفیت آمریکا با هزینه‌های مشابه با گریدهای بی‌کیفیت خاورمیانه، به بحثی جدی برای معامله‌گران تبدیل شده و اهمیت تاثیرات چندوجهی بحران دریای سرخ بر جریان نفت آسیا و اقدامات راهبردی پالایشگاه‌های آسیایی برای عبور از چالش‌های بالقوه و حفظ عملیات پالایش را دوچندان کرده‌است.
در ماه دسامبر، چین ذخایر نفت‌خام خود را ۱.۳۹میلیون بشکه در روز افزایش داد که نسبت به نوامبر ۲۰هزار بشکه در روز افزایش داشته و به بالاترین سطح از ژوئن سال گذشته رسید. در کل سال۲۰۲۳، چین تقریبا ۷۶۰هزار بشکه در روز به ذخایر خود اضافه کرد که نسبت به سال۲۰۲۲ که ۷۴۰هزار بشکه در روز بود اندکی افزایش داشت.
حجم ذخایر چین
اگرچه چین حجم ذخایر را فاش نمی‌کند، تخمین‌ها حاکی از مازاد ۱.۳۹میلیون بشکه‌ای در روز در دسامبر برای انبارهای تجاری یا استراتژیک با درنظرگرفتن کل نفت‌خام، واردات و تولید داخلی است. این با الگویی که در سال۲۰۲۳ مشاهده شد، مطابقت دارد، زمانی‌که پالایشگاه‌ها در زمان پایین‌بودن قیمت نفت، ذخایر را پر کردند و زمانی‌که قیمت‌ها به‌سرعت افزایش یافت، آنها را کاهش دادند. انتظار می‌رود تثبیت قیمت نفت‌خام برنت در محدوده ۷۰ تا ۸۰ دلار در هر بشکه در سال۲۰۲۴، پالایشگاه‌های چین را تشویق کند که به ذخیره‌سازی ادامه دهند، به‌خصوص اگر پیش‌بینی افزایش بیشتر قیمت به دلیل بهبود اقتصاد جهانی یا تشدید درگیری‌های خاورمیانه مطرح باشد. علاوه‌بر این، طبق گزارش‌ها، پالایشگاه‌های چین به‌دنبال حجم اضافی نفت‌خام برای تحویل مارس و آوریل هستند. همانند سال۲۰۲۳ که صادرات محصولات پالایش‌شده ۱۶.۷درصد نسبت به سال‌قبل افزایش یافت، چین سطح بالای صادرات را حفظ خواهد کرد. حاشیه سود بنزین در سنگاپور برای پالایشگاه‌ها نسبتا مطلوب باقی‌می‌ماند و باعث افزایش فعالیت‌های صادراتی می‌شود.
نگرانی هند از گسترش بحران کانال سوئز
نگرانی‌های هند نیز در مورد گسترش احتمالی بحران کانال سوئز و تاثیر آن بر عرضه نفت‌خام قابل‌درک است. یک مقام ارشد دولت هند خاطرنشان کرده که در صورت تشدید بحران، هند می‌تواند از طریق مسیرهای امن‌‌‌‌تر و از کشورهایی مانند عراق برای تامین نفت‌خام خود استفاده کند. نگرانی‌هایی در مورد اختلالات احتمالی در جریان نفت روسیه از منطقه دریای‌سیاه به دلیل حملات اخیر وجود دارد. هند در حال‌حاضر برای جریان بیوقفه نفت‌خام به تنگه هرمز متکی است، گذرگاهی حیاتی برای صادرات نفت از کشورهایی مانند عربستان‌سعودی، ایران، امارات، کویت و عراق. واردات نفت هند از روسیه پس از جنگ اوکراین نیز به‌شدت بالا رفته، اما نگرانی‌ها در مورد اختلالات در دریای سرخ همچنان ادامه دارد. حملات در دریای سرخ هزینه‌های حمل‌ونقل را برای شرکت‌های هندی افزایش داده و بر تجارت دریایی جهانی و مسیرهای تجاری هند تاثیر منفی گذاشته‌است.
