تورم جهانی درکنار تحولات ژئوپلیتیک، چشم‌‌‌‌‌انداز قیمت جهانی نفت را با ابهاماتی روبه‌رو کرده‌است
چند‌پارگی بهای نفت ۲۰۲۴
بر اساس گزارش فایننشال‌‌‌‌‌تایمز، قیمت نفت که در هفته اول سال۲۰۲۴ تنها افزایش اندکی داشت، روز دوشنبه۸ ژانویه و پس از کاهش قیمت رسمی فروش نفت صادراتی عربستان‌سعودی برای تحویل در ماه فوریه، ریزش کرد. در این روز، نفت‌خام برنت با ۴درصد کاهش به ۷۵ دلار و ۶۵سنت در هر بشکه رسید، درحالی‌که وست‌‌‌‌‌تگزاس‌‌‌‌‌اینترمیدیت آمریکا با ۴.۸درصد کاهش به ۷۰دلار و ۲۵سنت رسید. اگر‌چه به‌دلیل تشدید درگیری‌های نظامی در دریای سرخ، قیمت نفت در روز جمعه جهش ۴درصدی را به‌ثبت رساند، اما تحلیلگران انتظار دارند برنت، معیار بین‌المللی در تعیین قیمت نفت، طی ۱۲ ماه آینده به سطح ۸۰ دلاری برسد.
اجتناب از پیش‌بینی بازار
چشم‌‌‌‌‌انداز مازاد عرضه، افق اقتصادی نامطمئن و فقدان شفافیت در مورد سرانجام تنش‌ها در خاورمیانه باعث شده‌است که تحلیلگران تمایلی به پیش‌بینی‌های ریسکی در هر دو جهت قیمتی نداشته باشند. در همین ارتباط جو دلاورا، استراتژیست انرژی جهانی در رابوبانک گفت که هیچ صندوق تامینی یا معامله‌‌‌‌‌گری نمی‌خواهد قیمت‌های متوسط تا پایین نفت در حدود ۷۰دلار در هر بشکه را از دست بدهد؛ «همیشه این امکان وجود دارد که یک روز صبح از خواب بیدار شوید و متوجه شوید یک نفتکش در دریای سرخ غرق شده‌است.»
دلاورا گفت، با این حال، در غیاب هرگونه شوک بیشتر در خاورمیانه، انتظار می‌رود که رشد قوی عرضه نفت، قیمت‌ها را مهار کند. هفته گذشته، پس از ترور یکی از رهبران ارشد حماس و بمب‌‌‌‌‌گذاری تروریستی در ایران، قیمت‌ها روند نزولی در پیش گرفت.
به‌عنوان مثال، قیمت نفت در روزهای پایانی هفته گذشته و برای مدت کوتاهی تا ۳.۴درصد افزایش یافت، زیرا سید‌حسن نصرالله، رهبر گروه حزب‌‌‌‌‌الله لبنان قول انتقام از اسرائیل به‌خاطر کشته‌شدن صالح العاروری، معاون رهبر سیاسی حماس، در انفجاری در بیروت را داد.
اما دستاوردها به‌سرعت معکوس شد و توجه همگان به چشم‌‌‌‌‌انداز عرضه جهانی نفت معطوف شد. معامله‌گران نفتی اعتقاد دارند که تزریق نفت بیشتر از سوی کشورهای غیراوپک تا حد زیادی تلاش‌های اوپکپلاس برای محدود‌کردن‌کردن بازار را خنثی می‌کند. پیش‌بینی‌‌‌‌‌کنندگان بازار نفت پس از تجربه سال‌های اخیر، زمانی‌که رویدادهایی مانند همه‌‌‌‌‌گیری کووید-۱۹ و تهاجم گسترده روسیه به اوکراین، پیش‌بینی‌های آنها را دستخوش تغییر کرد، یاد گرفته‌‌‌‌‌اند که باید محتاطانه‌‌‌‌‌تر
عمل کنند.
در همین ارتباط، مارک ویلسون تحلیلگر Jefferies در لندن، گفت: «بسیاری از تحلیلگران به دلیل افراط و تفریط‌‌‌‌‌ها کنار گذاشته شده‌اند.چند سال‌گذشته ثابت کرده است که ادامه‌دادن روند قدیمی کاری دشوار است.» درحالی‌که بازار جهانی انرژی تا حد زیادی اختلال بزرگ عرضه ناشی از جنگ اسرائیل و غزه را پشت‌سر گذاشته‌است، شرکت‌هایی مانند مرسک اعلام کرده‌اند که به دلیل حملات گروه شبه‌‌‌‌‌نظامی حوثی یمن، باید مسیر حمل‌ونقل کانتینری از دریای سرخ را «در آینده قابل‌‌‌‌‌پیش‌بینی» تغییر دهند.
نفت‌برنت هفته پیشین را با ۷۹ دلار در هر بشکه به پایان رساند که تنها حدود ۶درصد بیشتر از پایین‌ترین سطح ۶ماهه خود بود. هلیما کرافت، رئیس بخش تحقیقات کالا در RBC Capital Markets، گفت که تاجران به‌اصطلاح «راضی»، جنگ در خاورمیانه را «تا زمانی‌که تهدید آشکاری برای عرضه وجود نداشته‌باشد» به‌سر و صدایی در پس زمینه تعبیر می‌کنند.
عوامل موثر بر بازار انرژی
اما به‌رغم ماهیت نسبتا محتاطانه بازار، تحلیلگران حوزه انرژی اذعان دارند که ریسک‌های بزرگی وجود دارد که می‌تواند دیدگاه قشر کثیری از فعالان بازار را متزلزل کند. اقدام اخیر عربستان‌سعودی توسط برخی از معامله‌گران به‌عنوان نشانه‌‌‌‌‌ای از آن تلقی شد که بزرگ‌ترین صادرکنندگان جهان انتظار داشتند با کاهش تقاضا و افزایش عرضه از سوی تولیدکنندگان شیل آمریکا، قیمت‌های پایین‌تر نفت ادامه یابد. عامل دیگر، مبارزات انتخاباتی ریاست‌جمهوری ایالات‌متحده و تاثیر بالقوه قیمت‌های بالاتر در پمپ‌‌‌‌‌های بنزین بر رای‌‌‌‌‌دهندگان آمریکایی است. باب رایان، استراتژیست کالا و انرژی در BCA Research، گفت که معامله‌گران به ریسک‌های دیگری مانند جنگ سایبری احتمالی توسط روسیه، چین و ایران، کمتر بها می‌دهند و به‌دنبال مهندسی قیمت‌های بالاتر نفت به‌منظور از بین بردن شانس انتخاب مجدد جو بایدن هستند. دونالد ترامپ، نامزد پیشتاز جمهوری‌خواهان، گفته است که اوکراین را برای مذاکره تحت‌فشار خواهد گذاشت.
رایان که انتظار دارد قیمت نفت‌خام برنت به بالای ۱۰۰ دلار در هر بشکه برسد، گفت: «بعید به‌نظر می‌رسد، انتخابات ایالات‌متحده بتواند به آنچه در آن زمان در مورد قیمت بنزین روی می‌دهد، بستگی داشته‌باشد.» در این‌میان، عامل ناشناخته بزرگ دیگر میزان تاثیر منابع جدید تامین نفت بر قیمت‌ها است.
تولید نفت‌خام آمریکا در سال‌گذشته افزایش یافت زیرا رونق شیل به رشد حدود ۲میلیون بشکه‌‌‌‌‌ای در روز کمک کرد که هم شامل نفت‌خام و هم گاز طبیعی می‌شد. طبق گزارش اداره اطلاعات انرژی ایالات‌متحده، صادرات این کشور در سال۲۰۲۳ به‌طور متوسط ۴.۲میلیون بشکه در روز بوده که بیشترین میزان از زمان لغو محدودیت صادرات در اواسط دهه‌گذشته توسط واشنگتن است. این امر به کاهش بیش از ۱۰درصدی قیمت برنت در سال۲۰۲۳ کمک کرد که اولین کاهش سالانه از سال۲۰۲۰ بود.
به گفته بیارن شیلدراپ؛ تحلیلگر ارشد کالا، افزایش عرضه نفت آمریکا در سال‌گذشته «عظیم» بود و اگر پیش‌بینی‌های بازار درباره کاهش شدید رشد تولید شیل در سال۲۰۲۴ نادرست باشد، حمایت از قیمت‌ها برای اوپکپلاس به‌مراتب دشوارتر خواهد بود. چنانچه تولید نفت‌خام ایالات‌متحده در سال۲۰۲۴ به میزان بسیار بالاتر از سال۲۰۲۳ افزایش یابد، کنترل قیمت‌ها برای اوپکپلاس بسیار سخت‌تر خواهد بود، به‌خصوص اگر تقاضای جهانی نفت نیز ضعیف باشد. با این حال، مارتین راتس، استراتژیست ارشد کالا در مورگان استنلی، هفته گذشته گفت که نظر او همچنان این است که بازار نفت می‌تواند سال‌نسبتا آرامی در پیش داشته‌باشد. او پیش‌بینی کرد که نفت‌خام در حدود ۸۰دلار در هر بشکه معامله شود قبل از اینکه تا سال۲۰۲۵ به ۷۵دلار در هر بشکه کاهش یابد. در حال‌حاضر خطر اختلالاتی که بر قیمت جهانی نفت تاثیر می‌گذارد نسبتا اندک بوده و به‌نظر می‌رسد بازار نفت به‌طور معقولی به مسیر خود ادامه خواهد داد.
