«دنیای‌اقتصاد» به بررسی نقش و جایگاه تولیدکنندگان بزرگ نفت در بازار جهانی انرژی پرداخت
قلمرو ابرقدرت‌های بازار نفت
نگاهی به قیمت‌های نفت آرامکو
قیمت فروش نفت فوق‌سبک عرب به مقصد کشورهای واقع در شمال‌غربی اروپا برابر با ۱.۲۰ دلار در هر بشکه و قیمت درجات نفت سبک، متوسط و سنگین عرب، به‌طور میانگین معادل ۱.۵۰ دلار در هر بشکه افزایش یافته‌است. آرامکو اعلام کرد قیمت عرضه نفت فوق‌سبک خود به بازار مدیترانه را ۱.۵۰ دلار در هر بشکه برای ماه نوامبر افزایش داده و به ۷.۷۰ دلار بالاتر از شاخص نفت‌برنت رسانده است. قیمت نفت‌خام سبک، متوسط و سنگین عرب برای بازار مدیترانه هم ۱.۹۰ دلار به ازای هر بشکه افزایش یافته‌است. همچنین هر بشکه نفت سبک عرب ۶.۳۰ دلار بالاتر از شاخص نفت‌برنت به بازار عرضه می‌شود.لازم به ذکر است آرامکوی‌سعودی تغییری در قیمت نفت‌خام متوسط و سنگین خود به بازار آسیا اعمال نکرده، اما قیمت نفت سبک و فوق سبک تولیدی خود را به ترتیب ۴۰ و ۵۰سنت در هر بشکه افزایش داده‌است. این پنجمین ماه متوالی است که افزایش قیمت نفت سبک عرب به بازار آسیا را شاهد هستیم. بر اساس یک‌سنت دیرینه، آرامکو قیمت رسمی فروش نفت خود را معمولا در پنجم هر ماه اعلام می‌کند، یعنی پس از تعیین‌تکلیف تغییر سطح تولید توسط اوپک‌پلاس.
بر‌‌گزاری نشست وزرای اوپک
در همین رابطه «ایسنا» گزارش کرد؛ نشست آنلاین وزرای کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) و متحدانشان شامل روسیه، برگزار شد. کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک‌پلاس می‌تواند در صورت لزوم، خواستار بر‌‌گزاری نشست کامل وزرای این گروه شود. اوپک پس از پایان این دیدار، در بیانیه‌‌‌‌‌‌ای اعلام کرد: این کمیته به ارزیابی دقیق شرایط بازار ادامه خواهد داد، ضمن آنکه تلویحا کاهش تولید عربستان‌سعودی و روسیه را تصدیق کرد.عربستان‌سعودی پیشتر اعلام کرده‌بود به کاهش تولید داوطلبانه یک‌میلیون بشکه در روز خود تا پایان سال۲۰۲۳ ادامه می‌دهد. روسیه هم اعلام کرد کاهش داوطلبانه صادرات نفت به میزان ۳۰۰هزار بشکه در روز را تا پایان دسامبر، حفظ می‌کند.
الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه اعلام کرد؛ کاهش مشترک عرضه توسط عربستان‌سعودی و روسیه، به توازن بازار جهانی نفت کمک‌کرده است و روسیه همچنان به‌طور کامل به تعهدات خود عمل خواهد کرد.نواک گفت: روسیه در نوامبر، با تحلیل بازار، درباره کاهش یا افزایش محدودیت عرضه داوطلبانه خود تصمیم خواهد گرفت و به کاهش صادرات داوطلبانه تا پایان دسامبر ادامه می‌دهد.
وی تاکید کرد، کاهش داوطلبانه عرضه روسیه در راستای تقویت تلاش‌های اوپک‌پلاس برای ثبات و برقراری توازن بازارهای نفت است.کرملین در آوریل تصمیم گرفت تولید نفت خود را به میزان ۵۰۰هزار بشکه در روز تا پایان سال۲۰۲۴ کاهش دهد و در ماه اوت، اعلام کرد صادرات نفت خود را به میزان ۳۰۰هزار بشکه در روز تا پایان سال۲۰۲۳ کاهش می‌دهد.نیکلای شولگینوف، وزیر انرژی روسیه ماه گذشته گفته بود؛ تولید نفت روسیه امسال ۱.۵درصد نسبت به سال۲۰۲۲ کاهش پیدا کرده و به ۵۲۷میلیون تن خواهد رسید.شاهزاده عبدالعزیز بن‌سلمان، وزیر انرژی عربستان‌سعودی که ریاست کمیته نظارتی مشترک وزیران اوپک‌پلاس را برعهده دارد، ماه میلادی گذشته اظهار کرده‌بود کاهش تولید این گروه، برای تثبیت بازار ضروری است و قیمت خاصی هدف گرفته نشده‌است.
در آستانه این نشست، منابع آگاه در اوپک‌پلاس اعلام کرده‌بودند سیاست تولید احتمالا ثابت می‌ماند اما بعضی از تحلیلگران با توجه به افزایش قیمت نفت، به احتمال کمتر‌شدن کاهش تولید عربستان‌سعودی اشاره کرده‌بودند.کاهش داوطلبانه عرضه عربستان‌سعودی و روسیه، علاوه‌بر محدودیت تولیدی است که اواخر سال۲۰۲۲ از سوی اوپک‌پلاس اعلام شد. بر اساس گزارش رویترز، نشست بعدی این کمیته در ۲۶ نوامبر همزمان با بر‌‌گزاری نشست کامل وزیران اوپک‌پلاس، برگزار خواهد شد.
نفت در ۲۰۲۴
تحلیلگران شرکت تحقیقاتی ریستاد انرژی عقیده دارند قیمت نفت در سال۲۰۲۴ به سطح ۹۱ دلار در هر بشکه خواهد رسید‌و سپس تا سال۲۰۲۷ تا مرز ۶۰ دلار به ازای هر بشکه نیز پایین خواهد آمد. رویترز نوشت؛ کند‌شدن منحنی رشد تقاضای نفت می‌تواند به‌صورت بالقوه قیمت این کالای استراتژیک را تا سال۲۰۲۷ میلادی تا ۶۰ دلار در هر بشکه نیز پایین بیاورد. علاوه‌بر این، تحلیلگران وال‌استریت پیش‌بینی کرده‌اند قیمت نفت در افق ۲۰۲۵ تا مرز ۱۵۰ دلار در هر بشکه نیز رشد کند. تحت شرایط کنونی، ائتلاف اوپک‌پلاس موفق شده با کاهش تولید و عرضه نفت‌خام، قیمت را در سال‌جاری میلادی افزایش دهد اما به باور کارشناسان ریستاد انرژی، راهبرد یادشده در بلندمدت جوابگوی نیاز بازار نبوده و توفیق چندانی نخواهد داشت.
با استناد به آمار موجود، متوسط رشد تقاضای جهانی برای نفت در ۲۰۲۲ کمی فراتر از ۳میلیون و ۵۰۰هزار بشکه در روز بوده‌است و برای سال‌جاری احتمال می‌رود تا رقم ۲میلیون و ۵۰۰هزار بشکه در روز کاهش پیدا کند. این رقم می‌تواند در افق ۲۰۲۶ تا ۵۰۰هزار بشکه در روز نیز کاهش پیدا کند. پیش‌بینی می‌شود قیمت جهانی نفت پس از سال۲۰۲۶ تحت‌‌‌‌‌‌الشعاع عواملی نظیر سرعت انتقال به سمت انرژی‌های تجدید‌‌‌‌‌‌پذیر و میزان رغبت سرمایه‌گذاران به ورود به حوزه توسعه منابع جدید سوخت‌های فسیلی، خواهد بود.در همین راستا، ریستاد انرژی تخمین‌زده است قیمت نفت‌خام برنت پس از ۲۰۲۷ روندی صعودی را در پیش بگیرد. این شرکت پیش‌بینی می‌کند تولید نفت شیل ایالات‌متحده تا ۲۰۲۶ به نزدیک ۱۵میلیون بشکه در روز برسد و بعد در این رقم ثابت بماند. آمریکا در حال‌حاضر ۱۳میلیون بشکه در روز تولید نفت دارد.
شیل آمریکا در برابر اوپک
تحلیلگران ریستاد انرژی باور دارند چنانچه تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا دامنه و میزان حفاری‌‌‌‌‌‌های خود را توسعه دهند، راهبرد فعلی اوپک برای کاهش تولید و کنترل بازار، دیگر موثر نخواهد بود. اگر قیمت نفت‌خام برنت بعد از ۲۰۲۶ به‌طور متوسط برابر با ۸۰ دلار در هر بشکه باشد، تولیدکنندگان نفت آمریکا سرمایه‌گذاری مجدد در سوخت‌های فسیلی را از سر خواهند گرفت. در آن شرایط است که تولید نفت این کشور به ۱۸میلیون بشکه در روز خواهد رسید، امری که دایره نفوذ و سیطره اوپک بر مبحث کشف قیمت‌ها را محدود خواهد کرد. تحلیلگران این شرکت عقیده دارند راهبرد اوپک تنها می‌تواند برای یک سال موثر باشد ودر بلندمدت پاسخگو نخواهد بود، در این شرایط چنانچه سطح قیمت نفت همچنان بالا بماند، سرمایه‌گذاران و تولیدکنندگان آمریکایی نفت، برنده نهایی خواهند بود.
