نفت ایران در صدر تقاضای پالایشگاه‌های چین قرار دارد؟
هیپنوتیزم نفتی اژدهای زرد
واردات نفت چین از ایران؛ بالاترین رقم در یک دهه گذشته
جذابیت نفت ایران برای چین
براساس اطلاعات موسسه کپلر، واردات نفت‌خام تحریمی ایران توسط چین به بالاترین میزان در دهه‌گذشته رسیده است. به گزارش بلومبرگ، ایران صادرات نفت‌خام را در سال‌جاری با تکیه به افزایش قدرت ژئوپلیتیک خود افزایش قابلتوجهی داده و چین میزبان عمده این محموله‌‌‌‌‌‌‌‌های نفتی است. براساس گفته‌‌‌‌‌‌‌‌های چند فعال بازار نفت، پکن شرایط واردات و ترخیص محموله‌‌‌‌‌‌‌‌ها را تسهیل کرده است. براساس تخمین موسسه کپلر، واردات نفت‌خام ایران توسط چین در اوت (ماه جاری میلادی) به یک‌میلیون و ۵۰۰هزار بشکه در روز می‌رسد که بیش از ۵۰۰هزار بشکه از میانگین ۹۱۷هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌‌ای هفت ماه اول سال‌جاری میلادی بیشتر است، همچنین این عدد بالاترین رقم در آمار موسسه کپلر از سال۲۰۱۳ است. افزایش قیمت نفت‌برنت در اواخر ژوئن (ماه گذشته میلادی) بازار را با موجی از مطالبه برای کاهش تقاضا مواجه کرد که عمدتا از پالایشگاه‌های شاندونگ چین نشات می‌گرفت، در این شرایط نفت ایران جذابیت بیشتری پیدا کرد.
کپلر به نقل از معامله‌گران بازار نوشته: «دو گرید اصلی نفت‌خام ایران با اعمال تخفیف، ۱۰ دلار ارزان‌تر از نفت‌برنت فروخته می‌شود و درعین‌حال این تخفیف‌‌‌‌‌‌‌‌ها نفت ایران را در مقابل انواع روسی به‌‌‌‌‌‌‌‌صورت قابلتوجهی ارزان‌تر کرده‌است.» همایون فلک‌‌‌‌‌‌‌‌شاهی، تحلیلگر ارشد موسسه کپلر معتقد است؛ هرچه قیمت نفت بالاتر برود «نسبت پاداش به ریسک نفت‌خام ایران برای پالایشگاه‌های شاندونگ چین بیشتر و بهتر می‌شود. محموله‌‌‌‌‌‌‌‌های نفت ایران در داده‌های دولت چین معمولا به‌عنوان نفت مالزی طبقه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی می‌شود و اگر با نفت سنگین ونزوئلا مخلوط شود، گاهی اوقات می‌توان آن را به‌نام «قیر مخلوط رقیق» ثبت کرد.»
نفت تحریمی
همچنین در این گزارش آمده؛ معمولا پالایشگاه‌های مستقل نفت ایران را به‌عنوان مواد اولیه استفاده می‌کنند تا نفت سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌ای خود را مصرف نکنند. دولت چین در ماه آوریل (۴ماه پیش) تحقیقاتی در مورد واردات مواد اولیه مشکوک در شاندونگ آغاز کرد که باعث توقف جریان ورود سنگین نفت از ایران و ونزوئلا شد. دلایل این جست‌وجو و حساسیت دولتی، مشخص نیست اما به گفته معامله‌گران اخیرا کاهش پیدا کرده‌است. در عین حال، ورتکس (Vortexa Ltd) شرکت دیگری که نفت وارداتی به چین را رصد می‌کند، گزارش داده این کشور در ماه‌جاری روزانه یک‌میلیون بشکه از نفت ایران را مصرف کرده است که با رکورد یک‌میلیون و ۳۰۰هزار بشکه‌‌‌‌‌‌‌‌ای در دسامبر (هفت ماه پیش) فاصله زیادی ندارد. این موسسه تاکید کرده برآوردهای متضاد از شرکت‌های ردیابی نفتکش‌ها ممکن است به دلیل روش‌های مختلف در تجزیه و تحلیل جریان نفت باشد.
همچنین «اما لی» تحلیلگر شرکت ورتکس معتقد است احتمال اینکه بخشی از افزایش صادرات نفت ایران در انبارهای شناور نگهداری شود دور از ذهن نیست زیرا «شرایط توزیع سهمیه نفت‌خام و نااطمینانی از استانداردهای واردات غیرخام، میزان واردات چین در ماه اوت را کنترل می‌کنند.» ناگفته نماند آمار واقعی این صنعت به ارقام شرکت‌هایی مانند کپلر و ورتکس متکی است، زیرا خرید نفت ایران معمولا در داده‌های گمرک چین گنجانده نشده‌‌‌‌‌‌‌‌است، به‌‌‌‌‌‌‌‌گونه‌‌‌‌‌‌‌‌ای که از ژوئن ۲۰۲۲ هیچ وارداتی را نشان نمی‌دهد. براساس داده‌های گمرک چین، واردات انواع نفت سنگین در ماه ژوئن (دو ماه پیش) حدود ۸۸برابر نسبت به ماه مه (۳ ماه پیش) افزایش‌یافته و خرید «قیر مخلوط» به چهار‌برابر رسیده‌‌‌‌‌‌‌‌است، آن‌هم درحالی‌که مالزی بزرگ‌ترین تامین‌کننده هر دو محموله است.
ادامه روند صعودی واردات نفت‌کوره چین در ۲۰۲۳
منابع پالایشگاهی و تجاری در ۲۵ ژوئیه به S&P Global Commodity Insights گفتند که پالایشگاه‌های مستقل چینی احتمالا به واردات حجم زیادی از نفت‌کوره به‌عنوان خوراک برای بقیه سال‌جاری میلادی ادامه می‌دهند تا سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌های محدود نفت‌خام را جبران کنند. به گزارش S&P Global، واردات نفت‌کوره پالایشگاه‌های مستقل که عمدتا در شاندونگ مستقر هستند، در ماه ژوئن (۲ ماه پیش) به روزانه بیش از ۲۳میلیون بشکه (۳۲/ ۱میلیون تن) رسیده است. همچنین داده‌های گمرک چین نشان می‌دهد که این جهش، واردات نفت‌کوره را در ۶ ماه ابتدایی سال به حدود ۲۳۷میلیون و ۵۰۰هزار بشکه (۳۳/ ۱۳میلیون تن) رساند که به‌معنای صعود ۹/ ۱۵۴درصدی در بازه یک‌ساله است. نکته قابل‌‌‌‌‌‌‌‌توجه اینکه بخش قابلتوجهی از این افزایش واردات از مقصدهای روسیه و مالزی صورت گرفته‌است. «سیجیا سان» تحلیلگر دیگر S&P Global، پیش‌بینی می‌کند این سطوح بدون تغییر بماند مگر اینکه پالایشگاه‌ها سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌های واردات نفت‌خام اضافه به‌‌‌‌‌‌‌‌دست آوردند یا ترخیص مواد خام بدون سهمیه مانند «قیر مخلوط یا انواع نفت سنگین» از گمرک افزایش یابد.
تقاضای قوی و سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌بندی محدود نفت‌خام
ناگفته نماند با وجود از سرگیری ترخیص مواد خام غیرسهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌ای مانند «قیر مخلوط» یا «نوعی نفت سنگین» منابع معامله‌‌‌‌‌‌‌‌گر از شاندونگ از کندی و آرامی روند ترخیص خبر می‌دهند، بنابراین تخمین‌زده می‌شود سطح تقاضای پالایشگاه‌ها برای نفت‌کوره در حجم سه‌‌‌‌‌‌‌‌ماه دوم سال‌یعنی نزدیک به ۲۵میلیون بشکه در ماه (۴/ ۱میلیون تن) حفظ شود و تقاضای نیمه دوم سال میلادی عدد ۱۵۰میلیون بشکه (۴/ ۸میلیون تن) را ثبت کند. منابع بازرگانی مستقر در شاندونگ به S&P Global گفتند، ترخیص واردات برخی مواد اولیه سنگین مانند «قیر مخلوط» یا «نوعی نفت سنگین»، به دلیل بررسی‌های دقیق مشخصات، با کندی همراه است. ناگفته نماند روند صدور سهمیه‌‌‌‌‌‌‌‌های دولتی نفت‌خام برای پالایشگاه‌های چین سخت شده‌است اما منابع پالایشی و تجاری می‌گویند «پالایشگاه‌های مستقل راه‌‌‌‌‌‌‌‌هایی برای دورزدن محدودیت‌ها پیدا خواهندکرد.» برخی منابع افزودند که پالایشگاه‌های مستقل می‌توانند با گرفتن نفت‌کوره وارداتی از شرکت‌های دولتی با قیمت بیشتر از نرخ دولت، قوانین را دور بزنند.
