بخشخصوصی در آمریکایجنوبی؟
سفر رئیسجمهوری به آمریکایلاتین را میتوان مهر تاییدی بر تفاهمنامهها، قراردادها و مذاکراتی دانست که طی ۲۰ ماه گذشته از سوی مقامهای مختلف دولت سیزدهم از وزارت نفت، کشاورزی، صنعت و اقتصاد گرفته تا مقامهایی از شرکتهای بخشخصوصی امضا شدهاست. بخش عمدهای از تعاملات دولت سیزدهم در ۲۰ماه گذشته با دولتهای منطقه آمریکایلاتین بهویژه ونزوئلا، به صادرات نفت، میعانات گازی، صدور خدمات فنی و مهندسی، صدور کالا و تجهیزات نفتی ایران، بازسازی، اورهال و افزایش ظرفیت مجتمعهای پالایشی اختصاص یافتهاست. این موضوع نشان میدهد که ظرفیتهای ویژه صنعت نفت برای حضور در بازار پرسود آمریکایلاتین بسیار قابلتوجه است. موضوعی که پیمانکاران، سازندگان تجهیزات و شرکتهای دانشبنیان باید بهطور جدی مدنظر قرار دهند و از حمایت و فرصت ایجادشده از سوی دولت بهرهبگیرند.
اقدامهای وزارت نفت در توسعه روابط با کشورهای آمریکایلاتین را میتوان سدشکنی این وزارتخانه در مبحث دیپلماسی انرژی برشمرد. اقدامی که مسیر را برای ورود شرکتهای فعال در صنعت نفت ایران به بازار بزرگ انرژی آمریکایلاتین هموار کردهاست. حجم مبادلات صنعت نفت ایران و ونزوئلا در این مدت به حدود ۳میلیارد و ۵۰۰ میلیون تا ۴میلیارد دلار رسیدهاست که پس از وقفه طولانیمدت، یک اتفاق بسیار بزرگی تلقی میشود. این مبادلات شامل صادرات نفت و میعانات گازی، صدور خدمات فنی و مهندسی، صدور کالا و تجهیزات نفتی، بازسازی، تعمیرات دورهای و افزایش ظرفیت مجتمعهای پالایشی ونزوئلا میشود. اکنون با سفر اخیر سیدابراهیم رئیسی، رئیسجمهوری به آمریکایلاتین، حضور در صنعت پتروشیمی این کشور موردتوجه و تمرکز جدی قرار گرفت. ظرفیت نصب شده پتروشیمی در ونزوئلا ۱۲میلیونتن بوده که تنها ۲میلیونتن آن فعال است.
این ظرفیت را میتوان همچون یک اسب زینشده برای سرمایهگذاران ایران دانست. بخش خصوصی توانمند ایرانی میتواند با صدور خدمات فنی، مهندسی، همچنین صادرات تجهیزات موردنیاز صنعت پتروشیمی آمریکایلاتین سود بسیار زیادی از این مسیر هموار شده نصیب خود و کشور کند. بازسازی و افزایش ظرفیت این واحدهای پتروشیمی میتواند دست بخشخصوصی را برای ورود به بازار محصولات پتروشیمی در منطقه آمریکایلاتین نیز بازتر کند. عملکرد وزارت نفت در ۲۰ ماه گذشته بهوضوح نشان میدهد که دولت سیزدهم به جد حامی بخشخصوصی صنعت نفت ایران برای ورود به بازارهای بینالمللی است. وزارت نفت در طول این دوره در آمریکایلاتین موانع پیشروی این شرکتها را برداشته است.
ونزوئلا که نخستین مقصد روابط نفتی ایران با آمریکایلاتین بودهاست، ظرفیت بسیار خوبی در صنعت نفت دارد. این کشور دارنده بیشترین ذخایر نفتی جهان است و مجتمعهای پالایشی، پتروشیمی، تاسیسات انتقال گاز متعدد و دیگر تاسیسات نفتی مرتبط با صنعت نفت را در اختیار دارد. جدای از ونزوئلا، بازار منطقه آمریکایلاتین نیز بازاری بسیار بزرگ و مطلوب برای صادرات خدمات فنی، مهندسی، تجهیزات، فرآوردههای نفتی و محصولات پتروشیمی محسوب میشود. بینالمللیشدن صنعت نفت همواره یک آرزوی دیرینه در ایران بودهاست.