توقف عرضه نفت اقلیم کردستان عراق به کاتالیزور صعود قیمت بدل شد
صعود نفت از خاکستر بدبینی
برنت، همچنان زیر ۸۰دلار
روز گذشته هربشکه نفت خام برنت ۷۹ دلار و ۹۰ سنت و هر بشکه نفت خام آمریکا ۷۵ دلار و ۶۰ سنت معامله شد. اواخر اسفندماه برنت کف قیمتی ۷۰ دلار را لمس کرد و با وجود سیر صعودی دو هفته‌‌‌ای هنوز نتوانسته به قیمت یک ماه پیش یعنی بشکه‌‌‌ای ۸۴ دلار برسد. در مقیاس هفتگی برنت روند مثبت ۱۹/ ۷ و نفت خام آمریکا ۲۶/ ۹درصدی را ثبت کرده‌‌‌اند. توقف صادرات نفت از سرزمین‌‌‌های کردنشین عراق روند قیمت‌ها را برای صعود سرعت بخشیده است. میدان نفتی که روزانه بیش از ۴۰۰هزار بشکه به بازار جهانی عرضه می‌کند. پس از شکایت دولت فدرال عراق و رای اتاق بازرگانی بین‌المللی، ترکیه از پذیرش نفت خام این میدان در بندر صادراتی جیهان خودداری کرد.
البته خبرها از حل مشکلات بین دولت فدرال عراق و اقلیم کردستان و ازسرگیری صادرات حکایت دارد. عربستان سعودی به عنوان رهبر غیررسمی اوپک اعلام کرده است به‌‌‌سبب آشفتگی که به دنبال ورشکستگی برخی از بانک‌های آمریکایی در بازار جهانی ایجاد شده است، اوپک سیاست اتخاذ شده را در سال ۲۰۲۳ با هدف بهبود تقاضا حفظ خواهد کرد، امری که به معنای ادامه برنامه کاهش تولید روزانه ۲۰۰هزار بشکه‌‌‌ای اوپک‌‌‌پلاس است.در سمت تقاضا، سرمایه‌گذاران نسبت به بهبود چین خوش‌بین هستند. در همین حال، بازارها به ارزیابی جهت احتمالی سیاست پولی بانک مرکزی با توجه به بحران اخیر بانکی ادامه دادند و هنوز افزایش نرخ بهره یکی از ترس‌‌‌های بازیگران بازار است.
یک توافق عراقی-کردی در منطقه
دولت نیمه‌‌‌مختار اقلیم کردستان عراق در سال ۲۰۱۳ مستقل از دولت فدرال عراق به صادرات نفت از میدان کرکوک پرداخت، اقدامی که دولت فدرال عراق آن را محکوم کرد. نفت خام کردستان از طریق خط لوله به شهر مرزی فیش‌‌‌خابور و از آنجا به بندر صادراتی جیهان در ترکیه ارسال می‌شود. به گفته دولت فدرال عراق، دولت عراق مسوول بهره‌‌‌برداری از میدان نفتی کرکوک است. دولت عراق به اتاق بازرگانی بین‌المللی مستقر در پاریس از نقش تسهیل‌کننده ترکیه در صادرات نفت خام اقلیم کردستان شکایت کرد. عراق به قرارداد ۱۹۷۳ بین ترکیه و عراق که دولت عراق را مسوول بهره‌‌‌وری می‌‌‌داند، تکیه کرده است و مدعی است شرکت انرژی دولتی ترکی «بوتاس» (BOTAS) این قرارداد را نقض کرده است.
چهار منبع مطلع به رویترز گفته‌‌‌اند دولت فدرال عراق و اقلیم کردستان در آستانه یک توافق برای خط لوله نفت خام شمالی این کشور هستند. ترکیه پس از رای اتاق بازرگانی بین‌المللی واردات نفت خام کردستان به بندر جیهان را متوقف کرده است. این میدان نفتی روزانه ۴۵۰هزار بشکه نفت خام به بازار جهانی عرضه می‌کند که ۵/ ۰درصد از کل عرضه را تشکیل می‌دهد. اما توقف همین میزان عرضه در روزهای گذشته جاده صاف‌کن روند افزایشی بهای نفت شده است. رویترز به نقل از دو منبع عراقی و کردی مدعی است دولت فدرال عراق و اقلیم کردستان به توافق اولیه دست پیدا کرده‌‌‌اند، توافقی که در آن اجازه برداشت و صادرات نفت خام از میدان کرکوک را به‌‌‌طور مشترک به شرکت دولتی «سومو» (SOMO) عراق و وزارت منابع طبیعی اقلیم کردستان می‌دهد. دولت فدرال عراق و اقلیم کردستان تصمیم گرفتند پس از ازسرگیری صادرات به گفت‌وگو ادامه دهند تا راه‌‌‌حل‌‌‌هایی برای مشکلات پیدا کنند. همچنین این منابع به رویترز گفته‌‌‌اند ترکیه ترجیح می‌دهد تمامی مشکلات پیش از بازگشایی خط لوله و شروع دوباره صادرات حل و فصل شود.
آمریکا، هاب صادراتی خواهد شد
نفت یک کالای جهانی است. ایالات متحده هم به عنوان واردکننده و هم صادرکننده در این بازار حضور دارد، به همین دلیل صنعت نفت آمریکا نقش‌‌‌های متفاوتی در بازار ایفا می‌کند. به دلایل لجستیکی، نظارتی و کیفی، حفظ سازوکار واردات و صادرات نفت منطقی به‌‌‌نظر می‌‌‌رسد. برای مثال، امکان دارد یک پالایشگاه در جنوب‌‌‌غربی ایالات متحده با صادرات بنزین به مکزیک سود بیشتری حاصل شود تا عرضه آن در ساحل شرقی. زیرا بنزین ارزان‌‌‌تر اروپایی در ساحل شرقی رقیب محصول آمریکایی است. بنابراین صنعت نفت آمریکا واردات و صادرات خود را بر اساس سود تعریف می‌کند. از طرفی با به چرخه درآوردن انواع نفت (شیرین و ترش یا سنگین و سبک) در ساختار پالایشگاهی، توانایی فرآوری بالا می‌رود.
به گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، تولید میعانات نفتی آمریکا افزایش خواهد یافت و آمارهای صادرات حاکی از صعود صادرات محصولات نهایی نفتی مثل فرآورده‌‌‌های پتروشیمی است. این نهاد نظارتی در آخرین تحلیل منتشر شده نوشته: ایالات‌متحده آمریکا تا سال ۲۰۵۰ به یک منبع صادرات محصولات و فرآورده‌‌‌های نفتی بدل می‌شود. اطلاعات بازرگانی نشان می‌دهد، در بازه‌‌‌هایی که قیمت نفت بالا بوده است صادرات فرآورده‌‌‌های نفتی آمریکا افزایش داشته است و در بازه‌‌‌هایی که نرخ نفت پایین بوده است، تولید و صادرات این محصولات کاهش یافته است.
این نهاد تاکید می‌کند در واردات نفت تغییر محسوسی اتفاق نخواهد افتاد و کاملا به قیمت نفت بستگی دارد: «در زمانی‌که نمودار قیمتی در قله‌‌‌ها به‌‌‌سر می‌‌‌برد افزایش تولید و صادرات از مقدار پیش‌بینی‌شده عبور می‌کند. عرضه پایین و صعود قیمت نفت و گاز در بازار آمریکا، واردات را افزایش داده است و همراه با افزایش عرضه نمودار نرخ نفت و واردات نیز سیر کاهشی اتخاذ می‌کنند.»سازمان اطلاعات انرژی آمریکا در گزارش چشم‌‌‌انداز کوتاه‌مدت صنعت نفت درباره سازوکار عرضه نفت خام و فرآورده‌‌‌های نفتی در آمریکا نوشته: واردات نفت به ایالات متحده کاملا به عرضه بستگی دارد به گونه‌‌‌ای که در عرضه پایین و قیمت بالا واردات نفت صعود قابل‌‌‌ملاحظه‌‌‌ای می‌کند، افزایشی که با تولید داخلی رابطه مستقیم دارد.
مکانیزمی که در آن افزایش تولید منجر به کاهش واردات می‌شود حتی در بازه‌‌‌هایی که نفت نرخ بیشتری دارد. این سازمان پیش‌بینی می‌کند درصورتی‌که قیمت نفت بالا باشد، تولید نفت آمریکا نیز افزایش خواهد یافت « اما از سال ۲۰۳۰ به بعد امکان ادامه این روند وجود نخواهد داشت؛ زیرا چاه‌‌‌ها نزدیک به یکدیگر حفر شدند و با افزایش تولید بهره‌‌‌وری آنها پایین می‌‌‌آید».به گزارش سازمان اطلاعات انرژی آمریکا، هرچه چاه‌‌‌های حفر شده به هم نزدیک‌‌‌تر باشد، نفت و گاز کمتری استخراج می‌شود تا زمانی‌که دیگر صرفه اقتصادی نداشته باشد. همراه با افزایش قیمت، در صورت حفظ عرضه کافی در بازار داخلی آمریکا، همزمان با کاهش واردات نفت، تولید صعود می‌کند. و همان‌طور که پس از سال ۲۰۳۰ تولید و بهره‌‌‌وری نفت خام کاهش می‌‌‌یابد سیر نمودار واردات صعودی می‌شود.
این سازمان پس از اینکه پیش‌بینی می‌کند از سال ۲۰۳۰ تولید نفت خام آمریکا کاهش می‌‌‌یابد متذکر می‌شود که «پالایشگاههای ایالات متحده با بالاترین میزان ظرفیت فعالیت خواهند کرد. تقاضای فرآورده‌‌‌های نفتی افزایش خواهد یافت و صنعت پالایشی آمریکا تا ۲۰۵۰ در بازار رقابتی این محصولات حضور خواهد داشت. تا سال ۲۰۵۰ در صورت شرایط اقتصادی مناسب، تا بیش از ۹۰درصد از ظرفیت پالایشگاههای آمریکا استفاده خواهد شد.»
