رویکرد تهاجمی با تولیدکنندگان سوخت‌های فسیلی؛ بحران تازه جهان انرژی

جواد اوجی در نشست وزارتی شراکت سبز آسیا (AGGPM) در کشور ژاپن با تاکید بر ضرورت گذار انرژی تدریجی، منصفانه و تمرکز بر توسعه گاز طبیعی اظهار کرد: در سال‌های گذشته رویکردی تهاجمی نسبت به ضرورت کاهش سریع استفاده از سوخت‌های فسیلی با هدف کاهش انتشار کربن، سبب کاهش سرمایه‌گذاری در منابع فسیلی شده است. وی با بیان اینکه با فروکش کردن همه‌گیری کرونا، افزایش قیمت‌ها و تقاضای جهانی انرژی،‌ همچنین بحران‌های ژئوپلیتیک تامین انرژی جهان را در شرایط کنونی با مخاطره روبه‌رو کرده است، افزود: برخلاف روند موردانتظار در فرآیند گذار انرژی تهاجمی و کاهش سهم فسیلی‌ها، پیش‌بینی‌ها گویای آن است که انرژی‌های تجدیدپذیر به‌تنهایی قادر به پاسخگویی به نیاز فزاینده انرژی جهانی در شرایط کنونی و دهه‌های آینده نخواهند بود و مصرف سوخت‌های فسیلی به‌ویژه گاز طبیعی در دهه آینده روندی رو به رشد را تجربه خواهد کرد؛ بنابراین این پرسش مطرح است که برای تامین امنیت پایدار انرژی با حداقل آلایندگی و هزینه قابل‌قبول در این دوران گذار چه باید کرد؟

نقش بسزای ایران در تامین امنیت انرژی جهان با تکیه بر ذخایر عظیم گاز

وزیر نفت با اشاره به اینکه کشورهای مختلف جهان از جمله عرضه‌کنندگان انرژی در چند سال گذشته با درک ضرورت‌های جهانی مرتبط با کاهش انتشار کربن، سیاست‌هایی را جهت تنوع‌بخشی به سبد انرژی خود و کاهش انتشار کربن در فرآیندهای تولید در پیش گرفته‌اند، تصریح کرد: موفقیت این برنامه‌ها منوط به مشارکت فعالانه جهانی به‌ویژه در حوزه سرمایه‌گذاری و فناوری است. اوجی ادامه داد: پیش‌شرط این اقدام، پذیرش گذار انرژی منصفانه (Fair) و تدریجی (Evolutional) به جای سیاست‌های تهاجمی حذف سوخت‌های فسیلی از سبد انرژی جهانی است. از سوی دیگر گذار انرژی منصفانه و تدریجی نیازمند پرهیز از رژیم‌سازی اجباری و مهم‌تر از آن مشارکت فعالانه و بدون تبعیض در تامین مالی پروژه‌های کاهش انتشار کربن به‌ویژه در حوزه تولید فسیلی، حذف فلرینگ (سوزاندن گازهای جانبی)، با درک بهتر از خلأهای فناوری، مشکلات اقتصادی، مقابله با تحریم‌های ظالمانه و غیرقانونی و... که برخی از کشورها را درگیر بحران‌های فرسایشی مداوم کرده، است.

وی گفت: تصور می‌کنم بخش مهمی از راه‌حل چالش جهانی تامین امنیت انرژی جهان در گرو توجه و تمرکز بر گاز طبیعی به‌عنوان سوختی پاک برای حداقل چند دهه آینده است که توانایی تامین سهم قابل‌توجهی از انرژی اولیه مورد نیاز جهان را خواهد داشت. وزیر نفت تصریح کرد: به باور بسیاری از صاحب‌نظران، گاز طبیعی می‌تواند به‌منزله پلی میان عصر تسلط سوخت‌های فسیلی و دوران برتری انرژی‌های تجدیدپذیر باشد. در این برهه زمانی خطیر، ایران با تکیه بر ذخایر عظیم گاز طبیعی خود می‌تواند نقش بسزایی در تامین امنیت انرژی جهان ایفا کند.

به خطر افتادن امنیت انرژی جهان با تحریم یکجانبه و ظالمانه علیه ایران

اوجی با اشاره به اینکه جمهوری اسلامی ایران با دارا بودن بیش از ۳۳تریلیون مترمکعب ذخایر گاز طبیعی، دومین کشور دارنده گاز طبیعی در جهان به‌ شمار می‌رود و رکورد تولید یک میلیارد مترمکعب در روز را ثبت کرده است که از این منظر نیز در رتبه سوم جهان قرار دارد، اظهار کرد: این در حالی است که چشم‌انداز تولید گاز طبیعی ایران به لطف مناطق وسیع اکتشاف‌نشده و میدان‌های توسعه‌نیافته فراوان، از ظرفیت افزایش بسیار زیادی برخوردار است. این مزایا در کنار موقعیت راهبردی ایران در دسترسی به بازارهای مختلف و همسایگان با منابع غنی نفت و گاز مؤید نقش اثرگذار جمهوری اسلامی ایران در آینده امنیت انرژی کشورهای منطقه و جهان است.

وی با تاکید بر اینکه تحریم‌های یکجانبه و ظالمانه وضع‌شده علیه جمهوری اسلامی ایران به‌عنوان دارنده رتبه نخست مجموع ذخایر نفت و گاز و تولیدکننده مهم انرژی جهان، امنیت انرژی جهان و منطقه را به خطر انداخته است، اظهار کرد: اگرچه تحریم‌ها بالفعل ساختن ظرفیت‌های بالای تولید و صادرات نفت و گاز و ایفای نقش مؤثر از سوی ایران در زنجیره تامین منطقه‌ای و جهانی انرژی را با چالش مواجه کرده، اما ایران در سال‌های گذشته با وجود همه محدودیت‌ها، به موفقیت‌ها و دستاوردهای قابل‌توجهی در بخش‌های مختلف صنعت نفت، گاز، پالایشگاه و پتروشیمی نائل شده است.

وزیر نفت با تاکید بر اینکه تحقق توسعه اقتصادی کم‌کربن در جهان و دستیابی به اهداف و چشم‌اندازهای این اجلاس مستلزم همکاری همه کشورها از جمله کشورهای توسعه‌یافته، در حال توسعه و تمامی تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان انرژی‌های فسیلی است، گفت: آنچه مسلم است مساله گذار انرژی و کاهش اتکا به سوخت‌های فسیلی هرچند در سال‌های اخیر با جدیت بیشتری دنبال می‌شود، اما به نظر می‌رسد تا تحقق کامل اهداف در سطح همه کشورها فاصله قابل‌توجهی وجود دارد و در این خصوص توجه به سطح توسعه اقتصادی کشورها در تعیین وظایف و تعهدات آنها اجتناب‌ناپذیر است.

اوجی در سخنان پایانی، توجه و تمرکز بر گاز طبیعی به‌عنوان یک سوخت پاک و کم‌هزینه، دسترسی آزادتر به منابع مالی و فناوری بدون تبعیض و تحریم با توجه به آثار جهانی ناشی از اعمال محدودیت در اجرای طرح‌های مرتبط با تامین امنیت انرژی جهان و کاهش انتشار کربن، بازنگری در سبد سرمایه‌گذاری انرژی، به‌ویژه با اولویت دادن به افزایش تولید گاز، حذف فلرینگ و بهبود کارایی انرژی، همکاری در توسعه و ترویج فناوری‌های لازم برای افزایش بهره‌وری انرژی، شبکه‌های هوشمند و ذخیره‌سازی انرژی و جمع‌آوری گازهای مشعل، همکاری و تعامل در راستای تجاری‌سازی اقتصاد هیدروژن را  پیشنهاد کرد.