شهرام شریف

ارائه پروانه‌های جدید FCP به شرکت‌های اینترنتی یک راه‌حل برای خروج از بن بستی است که این روزها در توسعه اینترنت در ایران رخ داده است. همه ما طی سال‌های اخیر با مشکل نداشتن خط خالی در مرکز مخابراتی برای اتصال به اینترنت ADSL روبه‌رو بوده‌ایم، به همین دلیل کاربران یا باید به سراغ روش‌های منقرض‌شده‌ای چون وایمکس می‌رفتند یا مجبور به گرفتن خط اینترنت از شرکت مخابرات می‌شدند. نتیجه کار دسترسی به اینترنت بی‌کیفیت و پر اختلال و اعتراض همیشگی کاربران بوده است.

با اعطای مجوز FCP حالا شرکت‌های دارنده این پروانه که همه شرکت‌های خصوصی هستند، می‌توانند بدون محدودیت تکنولوژی به ارائه اینترنت بپردازند و این یعنی کاربران اینترنت در ایران حالا می‌توانند از روش‌های مختلفی از جمله شبکه فیبر اختصاصی برای ایجاد دسترسی به کاربران استفاده کنند.

با توجه به اختلافاتی که میان شرکت‌های خصوصی ارائه‌دهنده اینترنت از یکسو و شرکت مخابرات از سوی دیگر در زمینه توسعه اینترنت وجود داشت، این شاید یک راه حل گریز از وضعیت بن بست توسعه باشد و از طرفی نمایانگر آن است که وزارت ارتباطات همچنان و به درستی مسیر توسعه را در رفع انحصار (در اینجا انحصار سیم مسی) می‌بیند. طبیعتا این اقدام نوعی گشایش در بازار اینترنت ایران ایجاد می‌کند اما این بازار برای تحول نیازمند گشایش‌های بزرگ‌تر دیگری هم هست. مهم‌ترین آنها انحصاری است که بر اساس قانون به شرکت ارتباطات زیرساخت برای اتصال اینترنت جهانی صورت گرفته و عملا این شرکت دولتی را از نقش یک سازمان بزرگ ناظر به یک اپراتور و واسطه اینترنتی تنزل داده است. مشخصا بخش قابل توجهی از درآمد وزارت ارتباطات ناشی از همین نقش واسطه این شرکت در خرید پهنای باند و فروش آن به شرکت‌های اینترنتی هم هست، اما مشکل آنجاست که این شرکت دولتی توان ایفای کامل یک نقش عملیاتی مانند ارتقای کیفیت یا مدیریت بهینه ترافیک اینترنتی را ندارد و از این رو دعوا بر سر اختلالات اینترنتی در ایران را پایانی نیست.

شجاعت وزارت ارتباطات و دولت روحانی در تغییر ساختار اینترنت ایران زمانی نتیجه خواهد داد که ضمن حفظ نقش نظارتی نهادی چون شرکت زیرساخت، بحث‌های تجاری و عملیاتی را از این وزارتخانه خارج کرده به شرکت‌های خصوصی واگذار کند. این قدم بزرگی برای ایجاد یک فضای رقابتی صحیح در بازار اینترنت ایران خواهد بود.