بزرگ‌ترین خرید تاریخ تکنولوژی چگونه رقم خورد

دنیای اقتصاد: شرکت Dell روز دوشنبه اعلام کرد که با خرید شرکت EMC، بزرگ‌ترین خرید تاریخ دنیای تکنولوژی را به نام خودش ثبت می‌کند. این خرید با مبلغ ۶۷ میلیارد دلار انجام می‌شود تا اتفاقی بی‌سابقه در صنعت تکنولوژی، خریدها و ادغام‌های آن باشد.

هدف Dell از این خرید استفاده از موفقیت‌ها و امکانات شرکت EMC برای ایجاد تنوع در تجارتش است، آن هم در شرایطی که رکود بازار جهانی کامپیوترهای شخصی آینده Dell را تهدید می‌کند. مذاکرات برای انجام این خرید مستقیما توسط «مایکل دل» مدیرعامل شرکت Dell و «جو توچی» مدیرعامل شرکت EMC صورت گرفته است و حتی بعضی مدیران بلندپایه این دو شرکت هم از این مذاکرات اطلاعی نداشتند. این خرید را Dell در کنار شرکت خصوصی بزرگ Silver Lake انجام داده است.

داستان شکست معامله در سال 2002

نکته جالب توجه اینکه این خرید در سال ۲۰۰۲ هم با همین اهداف قرار بود انجام شود، اما مایکل دل در آن زمان اعلام کرد هیچ تمایلی به خرید شرکت EMC ندارد و به این دلیل معامله را به‌هم زد. ظاهرا در همان اوایل دهه ۲۰۰۰ بعضی از مدیران ارشد شرکت Dell شامل «کوین رولینز» رئیس و مدیرعامل سابق این شرکت، نگرانی‌های زیادی درباره انباشته شدن تمام سرمایه شرکت Dell در صنعت کامپیوترهای شخصی داشته‌اند.

در آن زمان Dell مدل تجاری خود را تغییر داد و سعی کرد تا حد امکان فرآیند تولید و ساخت کامپیوترهای شخصی را باصرفه‌تر بکند. در نهایت Dell به این نتیجه رسید که کامپیوترهای شخصی‌ سفارشی‌سازی شده را با قیمت‌های بالا به کاربران حرفه‌ای بفروشد، به جای آنکه بخواهد سخت‌افزارهای جدیدی تولید کند. این کار باعث افزایش نسبی فروش Dell در کوتاه مدت شد.

همان زمان کوین رولینز پیشنهاد خرید شرکت EMC را که در آن زمان ارزش ۱۶ میلیارد دلاری داشت، مطرح کرد تا به این ترتیب یک تجارت ذخیره‌سازی به خط تولید Dell افزوده شود و این شرکت در برابر تهدیدهای پیش روی آینده صنعت کامپیوترهای شخصی مصون بماند. مایکل دل اما کمی ترسیده بود.

با اینکه عملا مدیر عامل این شرکت نبود، اما همچنان نفوذ زیادی در این شرکت و تصمیمات مهم آن داشت. از آنجاکه خرید قبلی این شرکت، شرکت ConvergeNet که در سال ۱۹۹۹ انجام شده بود، چندان مفید واقع نشده بود، او از تغییر بعدی کمی هراس داشت.

در مقابل اما، برنامه بزرگ مایکل دل ورود به بازار بزرگ لوازم مصرفی الکترونیک بود. این برنامه اما در واقعیت نمی‌توانست چندان مفید واقع شود، محصولاتی مانند تلویزیون و پرینتر در همان زمان با قیمت ارزان و در تنوع زیادی در بازار در دسترس بودند. به همین دلیل هم در نهایت Dell نتوانست هیچ محصول خاص و جدیدی را به بازار لوازم مصرفی الکترونیک عرضه کند.

زمان گذشت و Dell ناگهان خودش را در میانه یک بازار در حال تغییر دید. شرکت‌های بزرگ و رقیب آن یعنی HP و IBM در بخش تجارت‌های خدمات مانند تجارت ذخیره‌سازی سرمایه‌گذاری کردند؛ در حالی که تلاش‌های Dell برای حضور در بازار لوازم مصرفی الکترونیک بی‌نتیجه مانده بود. در همین زمان تبدیل شدن کامپیوترهای شخصی به کالای مصرفی و ورود رقبای بزرگ آسیایی مانند Asus و Lenovo هم مزیت Dell برای عرضه کامپیوترهای شخصی ارزان‌قیمت را در بازار بی‌اثر کرد. علاوه بر اینها، ضعیف بودن بازوی تحقیق و توسعه در شرکت Dell در نهایت منجر به دیر رسیدن آن به بازار داغ و پررونق موبایل و تبلت شد؛ چون Dell همچنان به فکر تولید کامپیوترهای شخصی بود.

در سال ۲۰۱۲ تجارت Dell به طرز جدی دچار نقص و کمبود شد. در سال ۲۰۱۳ شرکت Dell و Silver Lake در کنار هم یک شرکت خصوصی را خریدند که در نوع خود خرید بزرگی محسوب می‌شد و حالا شرکت Dell امروز بعد از همه این اتفاقات شرکت EMC را به همان دلایلی که می‌خواست در سال ۲۰۰۲ بخرد، خریده است؛ محافظت از خود در برابر تغییرات صنعت کامپیوترهای شخصی.

رویای تبدیل شدن به شرکت بزرگ تکنولوژی

با این همه اما مذاکرات برای انجام این خرید بزرگ که حالا خبر آن منتشر شده است، از پنج ماه گذشته تاکنون بین دو مدیر عامل جریان داشته است. حالا Dell اعلام کرده است که در دو سال گذشته به خرید شرکت EMC فکر می‌کرده است. در واقع مایکل دل این تغییر را آغاز کرده است تا شرکتش را از یک شرکت کامپیوتری صرف به یک شرکت بزرگ و گسترده تکنولوژی تبدیل کند.

EMC اما فشاری را که Dell در این سال‌ها تحمل کرده، نداشته است. این شرکت با حضور و مشاوره شرکت سرمایه‌گذاری Elliot Management از ماه جولای سال گذشته میلادی توانست به سرعت قیمت سهام خودش را بالا ببرد. همین روند باعث شد تا این شرکت به سرعت شاهد افزایش ارزش خود در بازار باشد و به این ترتیب به دنبال توسعه تجارت و شراکت با شرکت‌های بزرگ دیگر برود. از طرفی بعضی مقامات آگاه می‌گویند که در بهار سال جاری میلادی شرکت بزرگ سرمایه‌گذاری JPMorgan به عنوان مشاور به شرکت Dell برای انجام این خرید کمک زیادی کرده است.

با این اوصاف است که به عقیده بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران، حالا زمان بسیار خوب و مناسبی برای انجام این معامله برای هر دو شرکت است و به همین دلیل هم احتمالا این خرید و ادغام به سود هر دو این شرکت‌ها خواهد بود. بنابر گفته‌ منابع آگاه EMC همچنین بندی در توافق‌نامه قرار داده است که طبق آن اگر این شرکت پیشنهاد بالاتری دریافت کند می‌تواند قرارداد را فسخ کند؛ اما بعید به نظر می‌رسد که هیچ کدام از شرکت‌های بزرگ دیگر حاضر باشند پیشنهاد بالاتری ارائه کنند.