پژوهشگران مرکز رشد دانشگاه فردوسی مشهد با دستیابی به دانش فنی بازیافت زباله‌های الکترونیکی موفق به راه‌اندازی پایلوت این طرح شدند.

«حسین حیدری» مجری طرح در گفت‌وگو با ایسنا گفت: ایده اصلی ما بازیافت زباله‌های الکترونیکی بوده است، چرا که در ایران بازیافت زباله‌های الکترونیکی بر اساس روش‌های علمی صورت نمی‌گیرد. علاوه بر این متوجه شدیم که زباله‌های الکترونیکی کشور از طریق تاجران زباله‌های الکترونیکی به کشورهایی چون ترکیه و مالزی فروخته می‌شود. وی، قیمت خرید فناوری مرتبط با بازیافت زباله‌های الکترونیکی را ۵ میلیارد تومان ذکر کرد و ادامه داد: به منظور دستیابی به دانش فنی این فناوری و جلوگیری از خروج ارز طرح بازیافت زباله‌های الکترونیکی را تعریف و اجرایی کردیم.

حیدری به روش‌های بازیافت زباله‌های الکترونیکی اشاره کرد و گفت: برای بازیافت این نوع زباله‌ها از سه روش مکانیکی، هیدرومتالورژی (متالورژی به روش‌های شیمی‌تر) و بیومتالورژی یا روش ترکیبی استفاده می‌شود و در انتهای این فرآیندها قادر به باریافت زباله‌های الکترونیکی هستیم.

این محقق با تاکید بر اینکه زباله‌های الکترونیکی حاوی فلزاتی چون طلا، مس و نقره هستند، خاطر نشان کرد: علاوه بر آن فلزات دیگری چون پالادیم در زباله‌های الکترونیکی موجود است که استحصال این مواد به دلیل نبود فناوری‌های مورد نیاز در ایران مقرون به صرفه نیست. حیدری با تاکید بر اینکه دستیابی به فناوری‌ها و روش‌های بازیافت زباله‌های الکترونیکی در کشور بسیار مقرون به صرفه است، توضیح داد: زباله‌های الکترونیکی حاوی فلزاتی چون طلا، مس،‌ نقره و برخی از فلزات چون پالادیوم است که میزان این فلزات در موبایل‌ها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است.

حیدری اضافه کرد: زمانی که این طرح آزمایشی را در مشهد راه‌اندازی کردیم، گروهی از ژاپن از این پایلوت بازدید کردند و حاضر بودند لجن حاصل از این فرآیند را از ما خریداری کنند. او با بیان اینکه بیشترین میزان طلای استفاده شده در هر تن موبایل‌ مربوط به ژاپن است، گفت: بر اساس آنالیزهای انجام شده میزان طلای استفاده شده در هر تن موبایل در ایران ۱۰۰ گرم گزارش شده است.

به گفته حیدری میزان طلا استفاده شده در موبایل‌ها نشان‌دهنده کیفیت موبایل‌ها است؛ چون فلز طلا یک رسانای قدرتمند محسوب می‌شود. حیدری اظهار کرد: یکی از مهم‌ترین چالش‌های این طرح تهیه زباله‌های آن است که بر اساس درخواست سازمان‌های بهره‌بردار، لازم است تا ما زباله یک سال خط تولید کارخانه بازیافت زباله الکترونیکی را تامین می‌کردیم که با تعامل استانداری خراسان رضوی قرار شد تا در این زمینه سازمان‌های دولتی با ما همکاری کنند که عملا محقق نشد. مجری طرح سازوکارهای پیچیده موجود در شهرداری را از دیگر چالش‌های این طرح عنوان و خاطر نشان کرد: در زمان اجرای این طرح، شهرداری اعلام کرد که ما هزینه‌ای برای راه‌اندازی خط تولید کارخانه بازیافت زباله را نمی‌دهیم و گفتند پایلوت این طرح را اجرایی کنید و در صورت موفقیت‌آمیز بودن سرمایه‌گذاری خواهیم کرد. با رایزنی‌های صورت گرفته با شهرداری مشهد پایلوت این طرح با هزینه ما در سال ۹۰ راه‌اندازی شد که ضمن آنکه هزینه‌های پرداخت شده سه سال بعد از شهرداری اخذ شد، این نهاد تمایلی به ادامه همکاری با ما نداشت.