دنیای اقتصاد: وضعیت لرزان صنعت کامپیوتر در ایران حتی در آمارها نیز ردپای ناخوشایندی باقی گذاشته است.

بررسی آخرین آمارهای وزارت صنعت و معدن و تجارت در بخش ارائه خدمات کامپیوتر و فعالیت‌های مربوط به آن نشان از آن دارد که این صنعت در سال ۹۲ و ۹۳ سال‌های خوشی را تجربه نکرده و در انتهای لیست گروه‌های فعال در حوزه صنعت بوده است و نگاهی به آمار ۳ ماهه پایانی سال ۹۴ با مدت مشابه این حقیقت را بیشتر آشکار می‌کند که فعالیت در این بخش رو به کاهش است. همچنین این آمارها نشان از آن دارد که فعالیت مربوط به کامپیوتر و فعالیت‌های آن در بخش صنعت در سال‌های ۹۲ و ۹۳ هم کم رنگ بوده به طوری که در نمودارهای ارائه وضعیت بازارها، صنف رایانه و فعالیت‌های مربوط به آن جزو کم تحرک ترین بازارها بوده است. البته کارشناسان تحلیل‌کننده این آمارها اعلام می‌کنند به دلیل کم بودن تعداد تقاضا برای دریافت جواز تاسیس و به بهره‌برداری رسیدن در این بخش و به دلیل کوچک بودن ارقام منفی بودن آنها نشانه نگران‌کننده‌ای نیست بلکه نگرانی اصلی در این حوزه است که در آن به طور کلی تقاضا برای دریافت مجوز کم است و هر سال نسبت به سال قبل کمتر هم شده است.

بررسی وضعیت صدور مجوزها

آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت درخصوص جوازهای تاسیس صادره به گروه کامپیوتر و فعالیت‌های مربوط به آن نشان می‌دهد که در ۳ ماهه سال ۹۴ یعنی در ماه‌های فروردین و اردیبهشت و خرداد تعداد جوازها تنها ۲ مورد بوده است که با پیش‌بینی سرمایه‌گذاری ۱/ ۹ میلیارد ریالی همراه بوده و همچنین ۲۲ نفر اشتغال به وجود آمده است. همین آمار در مدت مشابه سال قبل یعنی سه ماهه سال ۹۳ نشان از آن دارد که تعداد ۴ جواز تاسیس صادر شد که با سرمایه ۳/ ۱۳ میلیارد ریالی و ۲۶ نفر اشتغال همراه بوده است. بنابراین، تعداد مجوزهای صادره در مدت اعلام شده با کاهش ۵۰ درصدی مواجه بوده است، پیش‌بینی سرمایه و اشتغال به ترتیب با ۳/ ۳۱ و با ۴/ ۱۵ درصد کاهش مواجه بوده‌اند. آمار در بخش طرح‌های در دست اجرا همچنین نشان از آن دارد که تعداد آنها به تفکیک گروه فعالیت صنعتی و پیشرفت فیزیکی تا پایان خرداد ۹۴ در بازه پیشرفت ۰ تا ۲۰ درصد، ۱۹ مورد بوده که از این ۱۹ مورد تنها یک مورد به مرز ۲۰ تا ۴۰ درصد پیشرفت رسیده است. آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت همچنین نشان می‌دهد که کل فعالیت در زمینه کامپیوتر در سال ۹۳ بر اساس مجوزهای صادره ۱۳۴ واحد بوده که تقریبا ۱۵/ ۰ درصد از کل واحدهای فعال صنعتی را شامل می‌شود، چیزی نزدیک به صفر.

پیش‌بینی اشغال‌زایی طرح‌ها

درباره میزان اشتغال‌زایی در ۱۳۴ مورد مربوط به سال ۹۳ نشان از آن دارد که به‌طور متوسط ایجاد شغل برای هر واحد تقریبا ۹نفر است. با این حساب این بخش در کل ۲۲/ ۰درصد پیش‌بینی اشتغال از کل فعالیت‌های صنعتی را دارد.

اما در بخش پیش‌بینی اشتغال طرح‌های در دست اجرا به تفکیک گروه فعالیت صنعتی و پیشرفت فیزیکی تا پایان خرداد ۹۴ در پروژه‌های تا مرز ۲۰ درصد ۱۷۳ نفر اشتغال‌زایی وجود داشته و پروژه‌های تا مرز ۴۰ درصد نیز ۱۳نفر اشتغال‌زایی کرده‌اند.

آمارها نشان می‌دهد که به‌طور متوسط برای هر واحد کامپیوتری ۳۵۰ میلیون ریال هزینه مورد نیاز است که دست کم برای ۹ نفر شغل ایجاد می‌شود. این میزان سرمایه‌گذاری می‌تواند متناسب برای متخصصان این بخش باشد که برنامه‌ریزی صحیح می‌توان تقاضا برای راه‌اندازی واحد را بالا برد و به رشد سرمایه‌گذاری در این بخش کمک کرد.

تعداد مجوزهای سال 93

آمارها در بخش تعداد جوازهای تاسیس صادره در بخش کامپیوتر و فعالیت‌های مربوطه بازهم در سال ۹۳ اوضاع خوبی را نشان نمی‌دهد، چراکه در سال ۹۳ تعداد جوازها تنها به ۶ مورد می‌رسد که با پیش‌بینی سرمایه ۳/ ۲۰ میلیارد ریالی همراه بود و پیش‌بینی ۴۱ نفر اشتغال در پی داشته است. این درحالی است که تعداد جوازهای تاسیس در سال ۹۲، ۴ واحد بود که با پیش‌بینی سرمایه ۰/ ۱۷ میلیارد ریالی و ۵۵ نفر اشتغال ایجاد همراه بود.

براین اساس درصد تغییر سال ۹۳ نسبت به سال ۹۲ در تعداد ۰/ ۵۰ بوده و درصد تغییر در پیش‌بینی سرمایه ۴/ ۱۹ میلیارد ریال را نشان می‌دهد و درصد پیش‌بینی اشتغال‌زایی به ۵/ ۲۵ درصد کاهش رسیده است. همچنین تعداد پروانه‌های بهره‌برداری ایجادی صادر شده در بخش کامپیوتر و فعالیت‌های مربوطه در سال ۹۳ تنها یک مورد بوده که با پیش‌بینی سرمایه ۳/ ۰ میلیون ریالی و ۹ نفر اشتغال همراه بوده است. همچنین در سال ۹۲ این آمار نشان از صدور ۴۳ پروانه با سرمایه ۲/ ۲۰۶۵ میلیون ریالی داشته و ۸۰۹ نفر اشتغال ایجاد شده است. نسبت تغییر این دوسال نشان می‌دهد که در بخش صدور پروانه با ۷/ ۹۷ درصد کاهش و ۰/ ۱۰۰ میلیون ریال کاهش سرمایه و با تغییر منفی ۹/ ۹۸ درصدی روبه‌رو بوده‌ایم.

تعداد پروانه‌های به بهره‌برداری رسیده

اما در گروه کامپیوتر و فعالیت‌های مربوطه تعداد پروانه‌های به بهره‌برداری رسیده در سال ۹۳ صفر بوده است و در بخش تعداد طرح‌‌های در دست اجرا به تفکیک گروه و پیشرفت فیزیکی تا پایان ۹۳ در گروه ۰ تا ۲۰ درصد ۱۷ فقره بوده و ۲۰ تا ۴۰ درصد تنها یک مورد بوده است.

در آمار پیش‌بینی سرمایه طرح‌های در دست اجرا به تفکیک گروه و پیشرفت فیزیکی تا پایان سال ۹۳ نیز طرح‌هایی که به مرز ۲۰ درصد اجرا رسیده بودند ۲/ ۵۱ واحد بود که تنها ۹۸۳/ ۳ از آنها به پیشرفت ۴۰ درصد رسید. آمار پیش‌بینی اشتغال‌ طرح‌های در دست اجرا و پیشرفت فیزیکی تا پایان سال ۹۳ نیز نشان از آن دارد که طرح‌های صفر تا ۲۰ درصد، ۱۵۱ نفر و ۲۰ تا ۴۰درصد، ۱۳ نفر بود.

تولید تلویزیون‌های تخت

همچنین در بخش آمار تولید کالاهای منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی آنچه که ارتباط با بخش ICT پیدا می‌کند در بخش تولید تلویزیون‌های تخت است که در اسفند ۹۳ می‌توان به تعداد ۲۷۳ هزار و ۹۰۰ دستگاه اشاره کرد و همین آمار و بهمن همان سال ۲۱۰ هزار و ۶۰۰ دستگاه بوده است. بنابراین درصد تغییر در این بخش ۱/ ۳۰ درصد رشد را نشان می‌دهد، این درحالی است که همین آمار در سال ۹۳ تعداد ۲ میلیون و ۳۹۸ هزار دستگاه بود.

آمارهای واردات و صادرات اقلام دیجیتال

اما در بین آمارها در میان ۱۰ قلم عمده وارداتی در سال ۹۳ دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه دیده می‌شوند که وزن واردات این اقلام در اسفند ۹۳ به ۲ هزار تن رسید و این درحالی بود که در بهمن ۹۳ این میزان یک تن برآورد شد. درصد تغییر دو ماه ۱۰۰ درصد را نشان می‌دهد اما آمار در کل سال ۹۳ برابر با ۱۰ هزار تن بود درحالی‌که در سال ۹۲ نیز ۲ هزار تن بود که درصد تغییر آن عدد ۱/ ۳۳۴ را نشان می‌دهد. در زمینه ارزش ۱۰ قلم عمده وارداتی در سال ۹۳ نیز دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه در اسفند ۹۳ با ۴۶ میلیون دلار مواجه بوده و در بهمن همان سال این رقم ۲۷ میلیون دلار برآورد شد. درصد تغییر همین بازه زمانی هم ۷۰ درصد را نشان داد اما ارزش دستگاه‌های فرستنده و گیرنده تلفن همراه وارد شده در کل سال ۹۳ برابر با ۵۳۳ میلیون دلار بود. همین آمار در سال ۹۲، عدد ۱۶۷ میلیون دلار را نشان می‌دهد. درصد تغییر بازه زمانی یکساله ۲۱۹ درصد رشد را نشان می‌دهد.

افت سرمایه‌گذاری صنعتی در خدمات کامپیوتری