طراح صنعتی که با کارهایش حرف می‌زند
بزرگ‌ترین محصول اپل
ندا لهردی: در ماه‌های اخیر «سر جاناتان آیو» معاون چهل و هفت ساله بخش طراحی در شرکت اپل - که در دوره تحصیلی راهنمایی، راگبی بازی می‌کرد و همچنان مانند پسربچه‌ها کمرو است- خودش را با دو عبارت «بسیار بسیار خسته» و «همیشه مشتاق» توصیف کرده است. وقتی در استودیو طراحی اپل روی یک چهارپایه آلومینیومی یا در صندلی پشت چرمی خودرو بنتلی مولسانه خودش می‌نشیند، انگار می‌خواهد ناله و شکایتی بکند. رفتارش کاملا بار سنگین مسوولیتی را که به واسطه قدردانی‌ها روی دوشش هست، نشان می‌دهد.
در دو دهه گذشته بارها پیش آمده است که به نظر می‌رسید می‌خواهد اپل را ترک کند، اما او ماند و دوست صمیمی استیو جابز شد و ساخت iMac، MacBook، iPod، iPhone و iPad را به پایان رساند. او حالا یکی از دو فرد قدرتمند در ارزشمندترین شرکت جهان است.
او گاهی در مسیرش از سانفرانسیسکو به دفتر اپل در سیلیکون‌ولی به رادیو CNBC گوش می‌کند، اما از اینکه بداند صدها کارمند اپل به تصمیم‌گیری‌ها و سلیقه و نظر او وابسته هستند آنقدر ناراحت است که ممکن است ناگهان اعلام بازنشستگی کند. این اتفاقی است که می‌تواند برای سهامداران اپل خطرناک باشد چون به‌عنوان مثال سقوط ۱۰ درصدی ارزش سرمایه اپل برابر با ۷۱ میلیارد دلار ضرر برای آنها است. لورن پاول جابز، بیوه استیو جابز که با خانواده آیو رابطه نزدیکی دارد می‌گوید: «جانی یک هنرمند است با خلق و خوی هنرمندی و او اولین کسی است که می‌گوید هنرمندان مسوولیت‌های شبیه به این را ندارند.»
یک روز صبح در ماه سپتامبر او با چند نفر از دوستانش در حیاط کنار سالن اجتماعات دانشکده که چند مایلی از دفتر مرکزی اپل در کاپرتینو فاصله داشت، مشغول صحبت بود. یک شلوار گشاد و رنگ و رو رفته مانند شلوار یک آشپز و کفش‌های کلارک قهوه‌ای کمرنگ پوشیده و موهایش کوتاه شده بود. او این ظاهر را حفظ می‌کند و همکلاسی‌هایش در دانشکده طراحی برای هدیه کریسمس به او یک عینک آفتابی و یک کیف کرم رنگ می‌دهند. عکس این هدیه در تصویر صفحه قفل گوشی آی‌فون آیو هست. او به همه چیز با اخم و ابروهای در هم کشیده دقت می‌کند و با ملایمت و آرامی صحبت می‌کند، از کارمندان شرکت اپل گرفته تا خدمه هواپیمای جت Gulfstream GV که بعد از مرگ جابز آن را از همسرش لورن پاول جابز خریده است. او با دوستش «پل اسمیت» طراح مد بریتانیایی هم معمولا با کارت پستال‌هایی شامل کلماتی مانند با عشق، با دوستی، برای دوست خاصم و... ارتباط دارد؛ ادبیاتی که ویژه خودش است.
مدتی بعد از آن صبح اپل برای معرفی محصولات و خدمات جدیدش در رویدادی مانند یک خانه مد، آماده می‌شد؛ هزاران میهمان و شرکت‌کننده که در میان آنها افرادی مانند رابرت مرداک و ماریسا مایر منتظر معرفی محصولات جدید اپل بودند. شایعات زیادی وجود داشت که اپل در این رویداد ساعت هوشمندش را معرفی می‌کند. تیم کوک، مدیرعامل اپل در حال آماده شدن برای صحبت در حضور هزاران مشتاق و طرفدار محصولات اپل بود. نقش جانی آیو اما به نوشیدن فنجانی قهوه در گوشه‌ای از سالن محدود بود. جابز، جانی آیو را از وظایفی مانند صحبت کردن در مراسم عمومی معاف کرده بود و او به این تقسیم وظایف احترام می‌گذارد. آیو می‌گوید: «من خجالت می‌کشم.» لهجه لندنی او بعد از بیش از بیست سال دوری از بریتانیا همچنان سالم و دست‌نخورده باقی مانده است. «من همیشه روی کار واقعی تمرکز می‌کنم و فکر می‌کنم که این کار مختصری از آن چیزی است که تو به آن اهمیت می‌دهی و موثرتر از هر سخنرانی است که بتوانم انجام بدهم.» او به آرامی صحبت می‌کند، اما دست‌هایش را تکان می‌دهد و حتی ممکن است با آدامسش بازی کند. مدیران فعلی اپل مهارت‌های لازم برای سخنرانی را دارند، اما هیچ کدام کاریزما و نفوذ کلام جابز را که هیجان‌انگیز و قدرتمند بود، ندارند.
پشت سر آیو، استیو ووزنیاک قرار دارد که مدت‌ها است خودش را تقریبا کنار کشیده است. او که در سال ۱۹۷۶ اپل را با همراهی جابز تاسیس کرد، عادت دارد شلوارهای گشاد مشکی می‌پوشد و ساعت‌های مچی به اندازه یک زیرسیگاری می‌بندد؛ چیزی که برای آیو در مقایسه با طراحی‌هایش عجیب و خنده‌دار است. آیو معتقد است که اشیای زیبا همان‌قدر که ساده و خالص هستند، می‌توانند کاربردی باشند.
مدیریت نوآوری
سه سال پیش مسوولیت‌های آیو گسترش پیدا کرد و نرم‌افزار را هم علاوه بر سخت‌افزار شامل شد. او مسوول بخشی شد که اپل آن را «رابط انسانی» می‌نامد که در واقع شامل سبک نوشتاری، آیکون‌ها، سوآیپ‌ها و تب‌ها است. در سال ۲۰۱۳ این شرکت سیستم عامل iOS۷ را برای آی‌فون و آی‌پد معرفی کرد که شامل گروهی از صداهای جدید برای زنگ تماس، زنگ پیام و ایمیل بود. تا پیش از آن صداهای اخطار ارتباط غیرواقعی با دنیای بیرون داشتند. iOS۷ با همکاری افرادی مانند «هوگو ورویج» طراح صدای آلمانی که توسط آیو به کار گرفته شده بود، تولید شد.
آیو نوآوری‌ها را مدیریت می‌کند. او کمک می‌کند تا تعادل لازم برای ایجاد نوآوری‌های تکنولوژیک برقرار شود تا زمانی که این نوآوری‌ها به بازار مصرف برسند. اپل هم قطعا اشتباهاتی داشته است، اما راز طراحی عالی محصولات آن هرگز نمی‌گذارد تا جایگاه این شرکت تضعیف شود. بسیاری از کارشناسان سبک طراحی محصولات اپل را احترام‌آمیز و خاص می‌دانند. با این حال آیو می‌گوید: «بسیاری از ساخته‌های ما نشان از بعضی بی‌توجهی‌ها دارد.» او اینها را در مسیرش از دفتر اپل به سمت مرکز سانفرانسیسکو و خانه‌اش برای گزارشگر نیویورکر توضیح می‌دهد. او در این منطقه در خانه‌ای دو خوابه با همسر بریتانیایی خودش «هیثر» که در گذشته مدیر هنری بوده و پسرهای دوقلوی ۱۰ ساله‌شان زندگی می‌کند. خانواده آیو یک خانه در همسایگی لری الیسون موسس شرکت اوراکل و یک خانه ساحلی هم در جزیره کوآیی در هاوایی دارند.
پدر جانی یعنی «مایکل آیو» مدرس بازنشسته طراحی و تکنولوژی در دوره متوسطه است. او معتقد است که استعداد پسرش در طراحی مربوط به دوران کودکی‌اش است؛ از درست کردن خانه‌ای برای همستر خانگی‌شان گرفته تا طراحی یک ابزار برای تنفس در زیر آب. از زمان پیوستن به اپل او گاهی پروژه‌هایی از بیرون هم می‌گیرد. در سال ۲۰۰۱ او یک جعبه سفید از جنس پلی استایرن ساخت تا کتاب نوشته پل اسمیت را در آن جا بدهد. در سال ۲۰۱۳ میز آلومینیومی که آیو و نیوسان برای پروژه خیریه Project Red ساخته بودند، به قیمت ۷/ ۱ میلیون دلار فروخته شد. او در این سال‌ها از مشورت و راهنمایی‌های لورن جابز همسر استیو جابز هم برای انجام پروژه‌های طراحی خودش بهره گرفته است.
ضربه‌ای روی مچ دست
از «جف ویلیامز» یکی از معاونان ارشد شرکت اپل درباره ساعت هوشمند اپل پرسیده شد که آیا جالب‌تر از دیگر محصولات اپل خواهد بود. بعد از یک سکوت طولانی گفت: بله. در سال ۲۰۰۷ سالی که اولین گوشی آی‌فون معرفی شد، آیو پانزده سال بود که در اپل مشغول به کار بود. پدر او در آن زمان بارها این سوال‌ها را از آیو و همسرش می‌پرسید که چه وقتی به انگلستان برمی‌گردید؟ چه کارهایی دارید انجام می‌دهید و برای آینده بچه‌هایتان چه برنامه‌ای دارید؟ و ... بعد از این بود که آیو برنامه بازگشت به انگلستان را به شکل جدی بررسی و به یک بازنشستگی زودرس فکر می‌کرد. در همان سال اپل ۶ میلیون گوشی آی‌فون فروخت و این تعداد تا سال ۲۰۱۲ به بیش از ۱۰۰ میلیون دستگاه در سال رسید.
آی‌فون داشت دنیای دیجیتال را تغییر می‌داد. همین اتفاقات باعث شد تا نظر آیو برای بازگشت به انگلستان تغییر کند و حتی خانه‌ای برای تعطیلات خانواده‌اش در جزایر هاوایی بخرد. در سال ۲۰۱۲ او عنوان شوالیه را دریافت کرد و به همراه همسرش شهروند آمریکا شدند در حالی که گذرنامه بریتانیایی‌شان را حفظ کردند. بعد از بیماری جابز، او معمولا زیاد به دیدنش می‌رفت تا زمانی که در یک عصر در ماه اکتبر جابز از دنیا رفت. استیو همیشه به او می‌گفت: هی جانی، یک ایده جالب! و آیو همیشه به افکار و ایده‌های جابز احترام می‌گذاشت.
ساعت اپل اولین محصول اپل با طراحی قدیمی‌تر از موسسش یا طراحش است که آیو می‌گوید ایده آن مربوط به زمان نزدیک مرگ جابز است. در سال ۲۰۱۱ انگیزه زیادی برای بررسی ساخت محصولات جدید وجود داشت. کوک می‌گوید: «ما به دنبال دسته‌بندی‌های مختلفی از محصولات بودیم و درباره کاربرد هر کدام از آنها فکر می‌کردیم.» در همین زمان بود که این شرکت آی‌پد مینی را ساخت و نمونه‌های اولیه آی‌فون ۶ شکل گرفتند. کوک می‌گوید: «من واقعا هرگز به آن فکر نکردم. همیشه فکر می‌کردم جانی محصولات اپل را دوست دارد و به بهتر شدن آنها فکر می‌کند.»
آیو اما ساعت‌های مچی زیادی را جمع‌آوری کرد و درباره طراحی آنها با همکارانش بحث کرد. او باید طرحی را تصور می‌کرد که بتواند در سال‌های آینده جذاب و کاربردی باشد. زمانی که گوگل عینک هوشمندش را معرفی کرد جانی آیو به این نتیجه رسید که صورت جای مناسبی برای قرار گرفتن یک کامپیوتر کوچک نیست.
او به این نتیجه رسید که مچ دست شاید نزدیکترین و در دسترس‌ترین جا برای قرار گرفتن یک کامپیوتر شخصی و کوچک باشد. به این ترتیب بود که در اواخر سال ۲۰۱۱ آیو جلسات جدی برای طراحی ساعت هوشمند اپل برگزار کرد. آیو در فکر تولید محصولی بود که بتواند در بازار محصولات شخصی لوکس و بازار محصولات دیجیتال هم طرفداران خودش را داشته باشد. در نهایت طرحی که تصویب شد بدنه‌ای با جنس مواد مختلف و طیف متنوعی برای انتخاب بند آن بود. بعد از آن ۶ هفته زمان برد تا اولین مدل از ساعت اپل ساخته شد.
منبع: نیویورکر
ارسال نظر