شرکت‌های اینترنتی فضای آزاد رقابتی می‌خواهند

سونیتا سراب‌پور: اوایل هفته جاری سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی (رگولاتوری) از تصویب اصول حاکم بر صدور پروانه ارتباطات ثابت خبر داد. تقریبا یک‏هفته پیش از این نیز سازمان نظام‏صنفی رایانه‏ای تهران از تعامل بی‏سابقه این سازمان با رگولاتوری خبرداده و اعلام کرده بود که سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با پیشنهادهای کارشناسی سازمان نظام صنفی رایانه‏ای تهران درباره «اصول حاکم بر پروانه ارتباطات ثابت (FCP)» موافقت کرده است. شاید همین نشست‏ها و جلسات نیز باعث شده که بعد از تقریبا چهارماه از مطرح شدن خبر تغییر پروانه‏ شرکت‌های اینترنتی کشور توسط رگولاتوری و مسکوت ماندن این طرح به‌دلیل اعتراضات فعالان این صنف به محتوای‏ آن، حالا خبر از تصویب اصول حاکم بر صدور این پروانه‏‌ها شنیده شود. درحالی‌که هم سازمان نصر تهران و هم رگولاتوری نسبتبه به نتیجه رسیدن طرح ساماندهی پروانه شرکت‌های ارتباطات ثابت خشنود هستند و اعلام می‌کنند که تقریبا تمام نظرات صنف اینترنتی در خصوص ساماندهی این پروانه‏ها گرفته شده، اما برخی دیگر از فعالان اینترنتی ازجمله انجمن شرکت‌های اینترنتی اعلام می‌کنند که از این گروه تاکنون نظرخواهی نشده و به هیچ وجه نیز مشکلات طرح اولیه رگولاتوری برای تغییر این پروانه‌ها برطرف نشده است.

از تعویق تا تصویب

ارتقای سطح پروانه‏های شرکت‌های PAP، ISDP، ISP PSTN و در واقع تغییر پروانه‏ شرکت‌های ارتباطات ثابت اوایل شهریورماه سال‌جاری از طرف معاون بررسی‏های فنی و صدور پروانه سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی اعلام شد. پس از ۱۰ سال از صدور اولین پروانه‏های تامین، توزیع و ارائه خدمات اینترنتی در قالب پروانه‏های PAP, PSTN, ISDP وISP و همچنین فرارسیدن زمان تمدید آنها، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی، با توجه به شرایط جدید کشور و اصلاحات جدید در پروانه‏های اپراتورهای بزرگ، اصلاح ساختاری پروانه‏های حوزه ارتباطات ثابت را در دستور کار خود قرار داد. در زمان مطرح شدن این طرح ساماندهی، سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی هدف اصلی پروانه‏های جدید ارتباطات و خدمات ثابت را افزایش سرمایه‏گذاری بخش خصوصی و حجم بازار اینترنت، انتقال داده و باندپهن کشور، ارتقای سطح فعالیت، اختیارات و امکانات پروانه‏های این حوزه به همراه افزایش نظارت‏پذیری و تعهد دارندگان پروانه، امکان حضور شرکت‌های بخش خصوصی متناسب با توانمندی‏های مالی، فنی و تجاری در هر یک از بخش‏های بازار، عدم ایجاد انحصار و تشویق رقابت سالم، ایجاد اشتغال و حذف مقررات و سازوکارهای دست‏وپاگیر همچون مجوزهای متعدد و استانی اعلام کرد، اما به باور فعالان اینترنتی موارد متعدد اعلام شده در بند‏های این پیش‏نویس با اهداف آن مغایرت دارد.

به دنبال این انتقاد‏ها و اعتراضات شرکت‌های اینترنتی، رگولاتوری خبراز به تعویق افتادن تصویب مصوبه ساماندهی پروانه شرکت‌های اینترنتی داد تا مجددا این طرح با حضور همه فعالان اینترنتی بازیابی شود. به دنبال این خبر نیز جلسه‏ها و نشست‏های هم‌اندیشی زیادی با حضور سازمان تنظیم مقررات، انجمن‌ها و صنف‏های اینترنتی کشور و همچنین شورای رقابت برگزار شد تا در نهایت ماحصل این هم‏اندیشی‏ها بعد از تقریبا ۴ماه، تصویب اصول حاکم بر پروانه ارتباطات ثابت در ابتدای هفته جاری بود.

علی‏اصغر عمیدیان، رئیس سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با اعلام این خبر گفته است با توجه به پایان یافتن دوره اعتبار برخی از پروانه‏ها و با هدف ساماندهی پروانه‏های حوزه ارائه خدمات ارتباطی بخش ثابت، انتقال داده و اینترنت باند پهن شامل پروانه‏های ارائه خدمات انتقال داده‏ها (PAP)، عرضه و توزیع‏کنندگان اینترنت (ISDP)، ارائه خدمات عمومی تلفن ثابت (PSTN) و عرضه‏کنندگان خدمات اینترنت (ISP)، تصویب شده است. وی تاکید کرده که این موضوع با نظرخواهی کتبی و گسترده از نخبگان و متخصصان حوزه ICT و مشارکت فعال و برگزاری جلسات مختلف با تمام ذی‌نفعان بازبینی و تصویب شده است.

انجمن ISPها گله‌مند از بی‌توجهی رگولاتوری

تاکنون در خصوص تعامل رگولاتوری با فعالان اینترنتی برای ساماندهی پروانه شرکت‌های ارتباطات ثابت نظرهای متفاوتی مطرح شده است. درحالی‌که مسوولان سازمان نصر تهران از تعامل بی‏سابقه این سازمان با رگولاتوری صحبت کرده و اعلام می‌کنند که با تعامل سازنده رگولاتوری و سازمان نصر، بند به بند طرح پیش‌نویس «اصول حاکم برصدور پروانه‏های جدید ارتباطات ثابت» مورد بحث و بررسی قرار گرفت و با اغلب نظرات و پیشنهادهای سازمان نصر موافقت شده اما در سوی دیگر این داستان، انجمن شرکت‌های اینترنتی(انجمن ISPها) از عدم پاسخگویی رگولاتوری به خواسته‏های این انجمن خبر می‏دهند و نسبت به بی‏توجهی مسوولان این سازمان به خواسته‏های انجمن شرکت‌های اینترنتی گله‏مند هستند.

مسعود ریاضیات، رئیس انجمن‏ شرکت‌های اینترنتی، با اعلام اینکه در پیش‌نویس جدید به هیچ‏وجه مشکلات و اعتراض شرکت‌های اینترنتی برطرف نشده، می‌گوید: «در این حوزه انجمن و صنف‏های مشخص فعالیت می‏کنند اما در نهایت سازمان تنظیم مقررات با سازمان نصر کشور وارد مذاکره و گفت و گو شده است و از آنجا که اعضای این صنف به صورت مستقیم درگیر مشکلات شرکت‌های اینترنتی نیستند طبیعتا نمی‏توانند در این جلسات همفکری از منافع فعالان اینترنتی کشور حمایت کنند.» وی در ادامه تصریح می‌کند که در حالی گفته می‏شود از تمامی فعالان اینترنتی کشور نظرخواهی شده که تاکنون انجمن شرکت‌های اینترنتی که متولی حدود ۷۰۰ شرکت فعال در بخش ISP، ISDP و تلفن‏های اینترنتی است مورد مشورت قرار نگرفته و به جلسه اخیری هم که در این زمینه در شورای رقابت برگزار شده دعوت نشده است.

وی در ادامه می‌افزاید: «انجمن شرکت‌های اینترنتی برای به نتیجه رسیدن منطقی طرح ساماندهی پروانه ارتباطات ثابت تاکنون مکاتبات زیادی با رگولاتوری برای انجام مذاکره و تشکیل جلسه داشته است که تاکنون تمام این درخواست‏ها بی‏جواب مانده است.»

ریاضیات با اشاره به اینکه از ابتدا هم نیازی به ساماندهی پروانه‏های شرکت‌های اینترنتی نبوده و براساس اقتصاد آزاد باید خود شرکت‌ها دست به رقابت و فعالیت بزنند می‌گوید: «به‌تازگی دستورالعملی در مجلس به‌منظور ساماندهی صدور مجوز فعالیت‌های اقتصادی به تصویب رسیده است که در این دستورالعمل صدور مجوزها در کشور باید با حداقل هزینه و مراحل آن ترجیحا آنی و غیر حضوری صورت بگیرد، اما مجوزهایی که به تازگی برای شرکت‌های ارتباطات ثابت تصویب شده براساس هزینه‏هایی که برای این شرکت‌ها به دنبال دارد خلاف این دستور العمل جدید است.»

این فعال حوزه اینترنتی انجام کارهای کارشناسی، تصویب قوانین مختلف و... برای ساماندهی حوزه اینترنت کشور را بیهوده می‌داند و اعلام می‏کند که باید به شرکت‌ها اجازه داده شود که براساس اصول اقتصاد آزاد عمل کرده با هم با رقابت بپردازند و خودشان یکدیگر را از بازار حذف کنند یا در هم ادغام شوند.

اما در مقابل این اظهارات، سازمان تنظیم مقررات در پاسخ به روزنامه دنیای اقتصاد اعلام کرده است که این سازمان جلسه‏های مشترک زیادی با انجمن شرکت‌های اینترنتی داشته و بالغ بر صد‌ها نظر از طرف این فعالان دریافت کرده است. روابط عمومی رگولاتوری تاکید می‏کند که این سازمان تعامل خوبی با تمامی فعالان بخش اینترنتی داشته و تا جایی که توانسته نظرات تمام این فعالان را در پروانه‏های جدید اینترنتی گنجانده است. در همین زمینه نیز محمدرضا کریمی بدرآبادی، رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نصر تهران اعلام می‌کند که این سازمان برای تغییر مصوبه اولیه ارائه پروانه به شرکت‌های ارتباطات ثابت از تمام فعالان اینترنتی از جمله انجمن شرکت‌های اینترنتی نظر خواهی کرده و به صورت مداوم با قائم‌مقام این انجمن به تبادل نظر پرداخته شده است. او تاکید می‌کند که ما در سازمان خوشحال می‌شویم که نظر فعالان این انجمن را در اختیار داشته باشیم، اما بیشتر وقت این افراد در حال حاضر به حل مشکلات فعالان تلفن اینترنتی معطوف است.

کریمی در ادامه می‌گوید: «بدون توجه به نظر فعالان صنف اینترنت حل مشکلات این بخش معنایی ندارد و در حال حاضر بخشی از اعضای کمیسیون اینترنت نصر تهران در انجمن شرکت‌های اینترنتی نیز فعال هستند بنابراین، نظر هر دوطرف در نشست‏های مختلف سازمان یا انجمن مطرح می‏شود.» کریمی تاکید می‌کند که برای تغییر پروانه شرکت‌های ارتباطات ثابت، سازمان نصر فراخوانی منتشر کرد و از همه فعالان خواست تا نظرات خود را در این زمینه به صورت کتبی به سازمان نصر اعلام کنند، اما تا این لحظه نصر تهران نظری به صورت کتبی از طرف انجمن شرکت‌های اینترنتی دریافت نکرده است. رئیس کمیسیون اینترنت سازمان نصر تهران، بازنگری در مصوبه ساماندهی پروانه شرکت‌های ارتباطات ثابت را مثبت ارزیابی کرده و اعلام می‌کند که براساس پروانه‏های جدید شرکت‌های اینترنتی می‌توانند با قدرت بیشتری به رقابت بپردازند و مشکل روند کند توسعه اینترنت در کشور نیز از بین خواهد رفت.