استقلال از دولت آمریکا موضوع مدیریت آیکان
اینترنت جهانی نیازمند مدیریت مستقل
اوایل سال‌جاری بود که اخباری منتشر شد مبنی بر اینکه یک گروه اسرائیلی با شکایت از ایران در دادگاهی در آمریکا مدعی شده است که حق دامین ir و تمامی‌ای پی آدرسهای ایرانی متعلق به اوست. صرف‌نظر از نادرستی این موضوع، اجرای چنین حکمهایی درباره آدرسهای اینترنتی در اختیار «آیکان» است که وظیفهاش ثبت نام دامنههای سطح بالا و شمارههای واگذار شده اینترنتی است. آیکان البته چنین شکایتی را نپذیرفت و نشان داد از استقلال نسبی حتی در برابر حکم دادگاههای آمریکا برخوردار است. به گزارش «ایسنا»، برای اینکه افراد حقیقی و حقوقی بتوانند از طریق اینترنت به یکدیگر وصل شوند باید یک آدرس شامل چند عدد یا یک اسم اینترنتی ثبت کنند؛ این آدرس باید منحصربه‌فرد باشد و سازمانی با عنوان «آیکان» وظیفه هماهنگ کردن این شناسههای منحصربه‌فرد را در سطح جهانی برعهده دارد.
این موسسه اینترنتی که مقر آن در لسآنجلس است در سال ۱۹۹۸ به‌منظور تامین امنیت اینترنت، ثبات آن و انجام بخشی از مسوولیت‌های اینترنتی که تا پیش از آن به صورت مستقیم از سوی آمریکا اداره و انجام میشد، به وجود آمد و موظف بود که سیاست‌های رقابتی و زمینهساز پیشرفت دارندگان دامین روی شبکه اینترنت را تدوین کند. آیکان طی سال‌های اخیر با افزایش فشار دیگر کشورها روند مستقلی به خود گرفت هر چند به‌دلیل وابستگیهای قانونی ناشی از تاسیس به دولت آمریکا موجودیت آن همواره با وظایف بین‌المللی آن در تضاد بوده است. با این حال قرارداد این سازمان با دولت آمریکا در سال ۲۰۱۵ به پایان میرسد و با توجه به نظر مدیران آیکان و خود دولت آمریکا قرار نیست این قرارداد تمدید شود. وظایف آیکان مرکب است از ضمانت تخصیص آدرس پروتکل اینترنت برای یک فضا در اینترنت، واگذاری پروتکل شناسه، سیستم مدیریت نام دامنه سطح بالا و عملگرهای مدیریت ریشه کارگزار. مدیریت آیانا (IANA) نیز که سرپرستی آدرسهای پروتکل اینترنت و سیستم خودگردان را برعهده دارد و پیش از این توسط وزارت دفاع ایالات متحده اداره میشد نیز پس از تاسیس آیکان برعهده این شرکت قرار گرفت.
استقلال آیکان در گرو رهایی از تصمیمات آمریکایی
سایت «ریجستر» در مطلبی به تحلیل عملکرد شرکت آیکان در سال‌های اخیر پرداخته و این پرسش را مطرح کرده که چه زمانی آیکان می‌تواند مستقلا خود به تصمیمگیریهایش نظارت داشته باشد.
این سایت در تحلیل خود از فعالیت حدود ۱۶ساله آیکان نوشته است که دولت آمریکا از زمان ایجاد این شرکت مستقل بر عملکرد آن نظارت داشته تا این سازمان بتواند در گامهای ابتدایی به خوبی عمل کند. اما از همان ابتدا نیز قرار بر این بوده است که نظارت آمریکا طی همان چند سال ابتدایی کاهش پیدا کرده و سپس آیکان به صورت کاملا مستقل بر سیاست‌گذاری‌های خود نظارت کند اما به دلایل مختلف و پیچیده، آیکان هرچند سال یکبار به گرفتن تصمیمات نامعقولی دست میزند که برخلاف انتظار و خواستههای صریح و روشن اکثر سازمان‌های بین‌المللی است و همین امر نیز تلویحا به ادامه نظارت و دخالت دولت آمریکا در شرکت آیکان منجر می‌شود.
اگرچه دولت آمریکا بارها در قالب قراردادهای مختلفی که با شرکت آیکان به امضا رسانده اعلام کرده است که این موسسه را به عنوان یک شرکت غیرانتفاعی مستقل در زمینه اینترنتی به رسمیت میشناسد و دخالتی در تصمیمگیریهای آن نخواهد داشت، اما همچنان رد پای دولت آمریکا در این شرکت به صورت پررنگی دیده می‌شود به‌طوری‌که همواره بحث بر سر بایدها و نبایدهای استقلال آیکان از آمریکا از بحث‌های داغ پیرامون این شرکت بوده است.
در سال ۲۰۱۴ بار دیگر مساله لزوم استقلال کامل آیکان به‌عنوان یک شرکت اینترنتی غیرانتفاعی و مستقل مطرح شد و طبق قراردادی که بین وزارت ملی مخابرات و اطلاعات آمریکا و آیکان به امضا رسیده بود قرار شد این وزارتخانه نظارت و دخالت خود را در شرکت آیکان تا پایان سال ۲۰۱۵ به‌طور کامل قطع کند.
به نوشته «پی سی ورلد»، آیکان در سال‌های اخیر بارها به‌دلیل تاثیر ایالات متحده در عملکرد و تصمیمگیریهایش مورد انتقاد قرار گرفته بود. اما این نخستین باری نبود که یکی از سازمان‌های رسمی دولت آمریکا اعلام کرده بود به‌دلیل اتمام قراردادی که در گذشته با آیکان داشته است این شرکت از این پس مستقلا فعالیت خواهد کرد. این مساله در سال ۲۰۰۹ نیز از سوی دپارتمان تجارت آمریکا اعلام شده بود.
اشتراکات عدم استقلال آیکان و اینترنت
برای تحلیل جنبهها و جوانب مختلف این استقلال در کنترل و سیاست‌گذاری اینترنت می‌توان نگاهی به تاریخچه این شبکه پیش‌رونده جهانی داشت. اینترنت چهار دهه پیش از سوی حکومت ایالات متحده و برای حفاظت از آمریکا در طول دوره جنگ سرد به وجود آمد و به کارگرفته شد. پس از اتمام دوران جنگ سرد و بین دهههای ۸۰ و ۹۰ میلادی، تکنولوژی اینترنت بیشتر به سوی پیش گرفتن مسیر کمک به رشد اقتصادی تغییر جهت داد. حکومت آمریکا از همان ابتدا با به دست گرفتن بازار تکنولوژیهایی مانند اینترنت و GPRS و پیوند دادن آنها با بخشهای اقتصادی سعی داشت از این تکنولوژی‌ها در جهت حمایت از اقتصاد و پیشرفت آن استفاده کند.
بنابراین استقلال سازمانی که در سال ۱۹۹۸ و سال‌ها بعد از اینکه آمریکا کنترل‌کننده اصلی ابزار اینترنت در بازار ارتباطی بود، به وجود آمده است با در نظر داشتن سیطره وسیع این کشور بر اینترنت و سایر ارتباطات بی سیم و نقش آن در پیشرفت این تکنولوژی امری دور از ذهن است و نمیتوان انتظار داشت که سایه این کشور به‌عنوان دست پشت پرده سیاست‌گذاری‌های آیکان به صورت کامل محو شود.
در کنار تمام اثرات منفی که دخالت‌های ایالات متحده در روند سیاست‌گذاری‌های آیکان می‌تواند داشته باشد، با توجه به تجربه محدود آیکان در گستره وسیع ارتباطات اینترنتی ممکن است حذف کامل آمریکا از صحنه بازی منجر به ایجاد گپی در تامین امنیت دامنهها و ارقام اینترنتی باشد که هکرها نیز به خوبی می‌توانند از این ضعف به نفع خود بهره‌برداری کنند، اگرچه متخصصان شرکت آیکان معتقدند این شرکت در حال حاضر آمادگی کامل برای مدیریت دامینها را بدون حمایتهای ایالات متحده دارد. به نوشته «گلوبال پالیسی»، اگرچه سال ۲۰۱۵ زمانی برای اتمام قرارداد بین آیکان و وزارت ملی مخابرات و اطلاعات آمریکا برای همکاری است؛ قراردادی که به اعتقاد هر دو سوی آن قرار نیست تمدید شود، اما به نظر نمیرسد اتمام این قرارداد به نقش آمریکا در شرکت آیکان پایان دهد.
این سایت در ادامه مطلب خود در این باره نوشته است که اتمام زمان ایفای نقش علنی ایالات متحده در شرکت آیکان می‌تواند آغاز زمانی برای ایفای نقش مخفیانه و غیررسمی برای کشورهایی مانند خود آمریکا باشد، چرا که از نظر دولت آمریکا آیکان یکی از بازوهای سیاست‌گذاری این دولت برای کنترل سیاست‌های خارجی این کشور در صحنه ارتباطات بین‌المللی است. در هرحال استقلال آیکان در راستای اجرای طرح حکومت جهانی امری ضروری است زیرا این سازمان کنترل‌کننده دامینها نقش بزرگی در استقلال فضای اینترنت از تصمیمات حکومت دارد و با وجود تمام انتقادها و مخالفتها با این موضوع، استقلال آیکان می‌تواند زمینه پیشرفت و گسترش دامنهها و آدرسهای اینترنتی را فراهم کند.
از طرف دیگر مدیران آیکان هم مایلند هرچه سریعتر این سازمان را از ارتباط با دولت آمریکا کنار بکشند و در سخنرانیهای خود هم بر این موضوع تاکید کردهاند.
ارسال نظر