دنیای‌اقتصاد، ارومیه، بهاره پورعلی: آذربایجان غربی با تولید ۶ تا ۷ درصد از محصولات کشاورزی کشور یکی از قطب‌های اصلی تولید محصولات کشاورزی است ولی دلالان میوه میادین میوه و تره بار و دلالان حواشی جاده‌ها دسترنج آنان را به قیمتی ناچیزی به چنگ می‌آورند. از آنجا که اقتصاد بخش اعظمی از خانوارهای استان آذربایجان غربی وابسته به بخش کشاورزی است اگر بازار این محصولات مدیریت نشود متاسفانه خانواده‌های زیادی دچار خسارت و ضرر می‌شوند. از این رو باید مسوولان برای این مشکل اساسی هرچه سریع‌تر چاره‌اندیشی کنند. طی سال‌های اخیر به جز دلالان میادین میوه و تره‌بار، محل‌هایی در کنار جاده‌ها و اغلب در مسیر ورودی روستاها پدید آمده که با نصب پلاکارد در چادرهایی اقدام به خرید محصولات زراعی و باغی کشاورزان کرده و با قیمت‌های بسیار بیشتر به دلالان میادین میوه و تره‌بار می‌فروشند که نیازمند توجه ویژه مسوولان حوزه‌های ذی‌ربط به مساله است.

پایین بودن قیمت فروش محصول نسبت به هزینه‌های تولید، نامشخص بودن وضعیت صادرات و پایین بودن توان مالی باغداران و همچنین ریزش‌های قبل از برداشت محصول از دلایلی است که بر این چالش دامن زده و کشاورزان را از دریافت واقعی مزد زحمات و مردم را از خرید محصول با قیمت‌های کمتر محروم می‌کند.

نبود برنامه‌ریزی برای حمایت از تولید، بسته‌بندی نامناسب، منطقی نبودن قیمت‌ها با توجه به هزینه تولید و در برخی موارد همسان نبودن کیفیت محصولات داخلی با نمونه‌های خارجی ازجمله دلمشغولی‌های موجود به‌شمار می‌رود که به گفته دست‌اندرکاران تولید و فروش، ادامه این وضع باعث می‌شود تا سود حاصل از تلاش و زحمت تولیدکنندگان همچنان به جیب دلالان و واسطه‌ها برود.

وضعیت آب و هوایی و سرمای زودرس در برخی مواقع به همراه خشکسالی نیز از دیگر عواملی است که کشاورزان منطقه را مجبور به فروش سریع‌تر محصولات خود به دلالان و واسطه‌های این بخش می‌کند، درحالی‌که زندگی بخش وسیعی از هموطنان در روستاها با کشاورزی گره خورده و چرخ اقتصاد زندگی آنها با کاشت و تولید انواع محصولات زراعی و باغی می‌چرخد، دلالان و واسطه‌ها با تعیین نرخ ناچیز برای خرید این محصولات، شیرینی برداشت محصولات را به کام کشاورزان و باغ‌داران تلخ می‌کنند.

ضرورت ساماندهی مراکز خرید و فروش

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی گفت: به‌منظور افزایش سطح سلامت و بهداشت محصولات تحویلی به صنایع تبدیلی و کارخانه‌های فرآوری محصولات کشاورزی، ساماندهی مراکز خرید و فروش میوه‌های فصلی در حاشیه جاده‌ها و باغات استان ضروری است.

اسمعیل کریم زاده اعلام کرد: افرادی که در این مراکز خرید مشغول به‌کار هستند، می‌توانند با رعایت حدود حریم جاده‌ها و اخذ مجوز از اداره راه و شهرسازی و جهاد کشاورزی اقدام به احداث سکو یا انبار نگهداری موقت محصولات خریداری شده خود کنند.

وی با بیان اینکه ۲۰ درصد محصولات عمده تولیدی استان در بخش کشاورزی مربوط به تولید سه محصول سیب، انگور و گوجه فرنگی است، اظهار کرد: ‌نبود تناسب بین عرضه و تقاضا در تولیدات کشاورزی باعث شده است بازار محصولات کشاورزی در استان ریسک‌پذیر باشد. رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی ضمن تاکید بر اینکه مسوولان و متولیان در بخش کشاورزی و صنعت باید تمهیدات لازم را در این خصوص به‌کار گیرند، ادامه داد: به دنبال روابط مناسب ایران با روسیه در نظر داریم برای رونق صادرات محصولات کشاورزی استان به‌زودی با طرف روسی وارد مذاکره و عقد قرارداد شویم.

وی گفت: روسیه بازار مناسبی برای فروش محصولات تولیدی ما از جمله انگور، سیب، کشمش، گوشت سفید و قرمز و انواع آبزیان است و رونق اقتصاد کشاورزی را آن سوی مرزها موجب می‌شود.

خرید توافقی حمایتی

مدیرکل تعاون روستایی آذربایجان غربی نیز با اشاره به اجرای خرید توافقی حمایتی برای اولین بار در سال‌جاری گفت: به‌منظور حمایت از تولیدکنندگانی که امسال اقدام به کشت محصول گوجه فرنگی کرده‌اند، در نظر داریم در صورت تصویب شورای تامین، قیمت خرید تضمینی این محصول را از ۲۵۰ تومان به اضافه کرایه حمل به ۳۰۰ تومان افزایش دهیم.

علی شایان‌مهر اظهار کرد: درحال حاضر به‌صورت خرید توافقی حدود ۱۰۰ تن گوجه فرنگی به قیمت ۲۷۰ تومان در ارومیه و ۱۴۰ تن به قیمت ۲۳۰ تومان به صورت کارمزدی در میاندوآب توسط شبکه تعاون روستایی خریداری شده و تحویل کارخانه‌های فرآوری محصول گوجه فرنگی استان شده است.

وی قیمت خرید هر کیلوگرم سیب صنعتی در مراکز خرید را نیز ۱۵۰ تا ۱۶۰ تومان اعلام کرد و یادآور شد: برای خرید توافقی سیب صنعتی به قیمت ۱۹۰ تومان با کارخانه پاکدیس به ظرفیت تحویل حدود هزار تن در سال‌جاری عقد قرارداد کرده‌ایم.

کوتاه بودن زمان برداشت محصول

یکی از باغداران ارومیه می‌گوید: کشاورزان سالانه هزینه‌های زیادی را برای تهیه کود، سم، هرس، کارگران و آبیاری محصول پرداخت می‌کنند اما زمان برداشت و فروش محصول مجبورند به نرخ بسیار پایینی محصولاتشان را به فروش برسانند.

بایرام دانشور ادامه می‌دهد: زمان برداشت برخی محصولات باغی کوتاه است و در صورتی که قیمت این محصولات پایین باشد، کشاورز خسارت مالی بسیاری می‌بیند و شرایط آب و هوایی نیز دلیل دیگری بر فروش زودتر محصولات کشاورزی است.

این باغدار اضافه می‌کند: قیمت پایین خرید محصولات کشاورزان از سویی و نبود امکانات انبار و نگهداری برخی محصولات تولیدی توسط باغداران و کشاورزان از سوی دیگر، سبب شده کشاورزان ناچار به فروش محصولات تولیدی خود به دلالان بازار شوند.

هزینه بالای نگهداری

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی نیز با انتقاد از هزینه‌های بالای نگهداری میوه در سردخانه‌ها افزود: متاسفانه کشاورزانی که با تحمل سختی و مشقت‌های زیاد، حاصل زحمات خود را برداشت می‌کنند، به‌دلیل هزینه‌ها و قیمت‌های گزاف نگهداری میوه در سردخانه حاصل دسترنج خود را به دلالان می‌فروشند. نادر قاضی‌پور با بیان اینکه این موضوع باعث شده کشاورزان محصولات خود به‌ویژه سیب را زودتر از موعد به فروش برسانند، اظهار کرد: این در حالی است که در صورت کم بودن هزینه نگهداری کشاورزان محصولات خود را در مقاطع زمانی مختلف و با قیمت‌های مناسب فروخته و سود دسترنجشان به جیب خودشان می‌رود.

وی ضمن تاکید بر لزوم کاهش و از بین بردن واسطه‌ها و دلالان محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی با توجه به اینکه اقتصاد استان بر پایه کشاورزی است، ادامه داد: خرید محصول از کشاورزان و باغداران با قیمت‌های ناچیز و فروش آن در بازار با قیمت‌های گزاف ظلم مسلمی به جامعه کشاورزان محسوب می‌شود.

نماینده مردم ارومیه در مجلس شورای اسلامی خواستار تعریف بسته‌های حمایتی ویژه توسط دولت از کشاورزان شد و ادامه داد: خرید محصولات کشاورزی و باغات با قیمت پایین از سوی دولت منجر به حضور پررنگ دلالان و واسطه‌ها در بازار میوه شده و متاسفانه سود یک سال زراعی کشاورز در کمال بی‌عدالتی نصیب دلالان می‌شود. قاضی‌پور با اشاره به فعالیت واحدهای صنعتی فرآوری محصولات کشاورزی در آذربایجان غربی با توجه به پتانسیل‌های کشاورزی و دامی استان ادامه داد: برای حمایت از کشاورزان مسوولان باید زمینه خرید به موقع محصولات توسط کارخانه‌ها را فراهم کنند.