رشد سریع اینترنت در افغانستان

پس از دوران حکومت طالبان در افغانستان استفاده از اینترنت از سال ۲۰۰۲ میلادی آغاز شد و کاربران آن رفته رفته در سراسر این کشور افزایش یافت. البته در گام نخست ورود اینترنت به این کشور تنها دفاتر و سازمان‎های خارجی و همچنین برخی از اداره‌های دولتی از اینترنت استفاده می‎کردند و پس از آن رفته رفته استفاده از این سرویس مورد توجه جوانان این کشور قرار گرفت و روز به روز بر تعداد کاربران اینترنت افغانستان افزوده شد. هم‌اکنون و طبق آخرین آمارثبت شده در ویکی‌پدیا، افغانستان دارای بیش از دو میلیون کاربر اینترنت است و تا پایان سال ۲۰۱۲ میزان ضریب نفوذ اینترنت در این کشور ۵/۵ درصد اعلام شده است. دولت کنونی در افغانستان، اینترنت را به عنوان یک منبع مهم رشد و توسعه برای کشور به رسمیت می‌شناسد، و اعتقاد دارد که فناوری اطلاعات و ارتباطات می‌تواند فرصت‌های خوبی برای تمام قشرهای جامعه ایجاد کند. تا سال ۲۰۱۲، اداره‌های دولتی در افغانستان به اینترنت متصل شده بودند و برنامه «حکومت الکترونیک» نیز با هدف تامین امنیت شبکه در این اداره‌ها شروع به‌کار کرد. براساس گزارش‌های منتشر شده افغانستان در سال‌های اخیر در عرصه مخابرات پیشرفت چشمگیری داشته است. آوردن شبکه فیبر نوری در این کشور و اتصال آن با کشورهای منطقه از جمله تاجیکستان و ازبکستان زمینه‌های خوبی را برای آینده استفاده از اینترنت در افغانستان فراهم کرده است.

کاربران اینترنت در افغانستان

جوانان افغان به‌ویژه قشر تحصیلکرده این کشور بیش از هر چیز به اینترنت علاقه‌مند هستند و یکی از راه‌های برون‌رفت مشکلات خود را استفاده از این سرویس می‌دانند به طوری که تمام اطلاعات آموزشی خود را از فضای مجازی یا اینترنت به دست می‌آورند به گزارش خبرگزاری فارس، ‌رفته رفته اینترنت در افغانستان جا باز کرده و دامنه استفاده آن از ادارات خارج و در دسترس شهروندان این کشور نیز قرار گرفت و هم‎اکنون شاهد پیشرفت سریع آن در افغانستان هستیم. پس از حضور ۱۲ ساله دسترسی به اینترنت هم‎اکنون علاوه‌بر اداره‌های دولتی و سازمان‌های خارجی به صورت گسترده در اختیار اکثر افغان‎ها به‌ویژه دانشجویان، دانش‎آموزان و حتی شهروندان عادی قرار گرفته است. «نصرت‌رحیمی» سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در خصوص استفاده مردم افغانستان از اینترنت می‌گوید: آمار کاربران اینترنت در ۱۲ سال گذشته در افغانستان افزایش قابل توجهی یافته است.هم‎اکنون بیش از ۲ میلیون افغان در ۲۱ ولایت از اینترنت به‌طور روزانه استفاده می‌کنند و بیش از نیمی از جمعیت افغانستان به اینترنت دسترسی دارند.سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در ادامه می‌افزاید: بیش از یک میلیون افغان حساب کاربری در شبکه اجتماعی (فیس‌بوک) دارند و صدها هزار نفر دیگر در توییتردارای حساب کاربری هستند. این افزایش استفاده از اینترنت نیز پس از گذشت ۱۲ سال باعث افزایش فعالیت سایت‎های اینترنتی در افغانستان شده است به طوری که ده‎ها سایت خبری، اجتماعی و فرهنگی در این کشور ایجاد شده است.شبکه‎های اجتماعی و ارتباطی و همچنین آدرس‎های الکترونیکی نیز بیانگر پیشرفت اینترنت در افغانستان است. وزارت مخابرات افغانستان از سال ۲۰۰۲ میلادی تاکنون تمام سایت‎ها و فضاهای اینترنتی را در دسترس افغان‎ها قرار داده و تنها سایت‎های مبتذل و ضداخلاقی را فیلتر کرده است.

۶ هزار کافی‌نت در افغانستان

یکی دیگر از اقدامات دولت افغانستان برای استفاده از اینترنت طی ۱۲ سال گذشته ایجاد کافی نت در سراسر این کشور بوده که استفاده از اینترنت را برای تمام شهروندان این کشور سریع و آسان کرده است. شهروندان افغان با ایجاد کافی‌نت در چند سال اخیر قادر به استفاده از اینترنت به‌طور سریع و آسان در موارد مختلف شده‎اند. بیشتر کاربران اینترنت در افغانستان از کافی نت‌ها برای جمع آوری اطلاعات مورد نیاز و همچنین تماس صوتی و تصویری با دوستان خود در داخل و خارج از این کشور استفاده می‎کنند. براساس آماری که سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان به خبرگزاری فارس ارائه کرده هم‎اکنون نزدیک به ۶‌هزار کافی نت در سراسر افغانستان فعال است. این در حالی است که «امیرزی سنگین» وزیر مخابرات افغانستان چندی پیش در یک نشست خبری اعلام کرد که ایجاد کافی نت در سراسر ولایت‎های افغانستان و استفاده از آن در حال افزایش است.

هزینه اینترنت در افغانستان

هزینه استفاده از اینترنت طی ۱۲ سال گذشته ثابت نبوده و با گذشت هر سال هزینه آن با تلاش مسوولان وزارت مخابرات این کشور کاهش یافته است. نصرت رحیمی، سخنگوی وزارت مخابرات در خصوص قیمت‌گذاری این سرویس در افغانستان می‌گوید: هزینه هر مگابایت اینترنت در سال ۲۰۰۲ میلادی ۵ هزار دلار بود که این هزینه در سال ۲۰۰۴ میلادی به ۴ هزار دلار، در سال ۲۰۰۸ میلادی به ۳ هزار و ۵۰۰ دلار و در سال ۲۰۱۰ میلادی به هزار و ۵۰۰ دلار آمریکا کاهش یافته است.

با این حال، امیرزی سنگین وزیر مخابرات افغانستان در سال ۲۰۱۲ میلادی اعلام کرده بود که وزارت مخابرات از سال ۲۰۱۰ میلادی تا کنون هر مگابایت اینترنت را با هزینه ۳۰۰ دلار آمریکایی به شرکت‌های مخابراتی ارائه می‌کرد که در سال ۲۰۱۲ این هزینه به ۹۷ دلار کاهش یافت.

سنگین، حدود ۳ ماه پیش نیز در مراسم افتتاحیه استفاده از خدمات نسل سوم (۳g) با عنوان شبکه مخابراتی دولتی «سلام» هزینه هر مگابایت اینترنت در افغانستان را ۶۷ دلار در ماه اعلام کرد.

همچنین نصرت رحیمی سخنگوی وزارت مخابرات تاکید می‌کند که قرار است تا چند ماه دیگر هزینه استفاده اینترنت باز هم در افغانستان کاهش یابد.به گفته وی، وزارت مخابرات افغانستان مصمم است تا چند ماه دیگر هر مگابایت اینترنت را به قیمت ۲۰ دلار به شرکت‎های اینترنتی ارائه کند.رحیمی تاکید کرد: کاهش هزینه استفاده از اینترنت توسط وزارت مخابرات با همکاری یک شرکت خارجی در آینده نزدیک اعمال خواهد شد.

کیفیت اینترنت در افغانستان

با گذشت زمان تعداد کاربران اینترنت در افغانستان افزایش می‎یابد و این امر سبب کاهش کیفیت اینترنت در این کشور شده و شهروندان افغان نیز بارها از این امر شاکی شده‎اند.

افغان‎ها بارها در گفت‎وگو با رسانه‎ها تاکید کرده‎اند که کاهش هزینه استفاده از اینترنت سبب بی‌کیفیتی آن به‌ویژه در چند سال اخیر شده که مقام‎های وزارت مخابرات نیز بی‌کیفیتی اینترنت در این کشور را پذیرفته‎اند.

رحیمی در این خصوص می‌گوید: یکی از دلایل بی‌کیفیتی اینترنت در افغانستان نبود برق است. به گفته وی هم‎اکنون بیش از ۵ هزار و

۵۰۰ آنتن و دکل اینترنت در افغانستان فعال است که تمام آنها با سوخت فسیلی (نفت) کار می‎کنند. سخنگوی وزارت مخابرات افغانستان در این خصوص تصریح کرد: اگر این دکل‌ها و آنتن‌ها از برق استفاده می‎کردند کیفیت اینترنت بهتر شده و در خصوص مکالمات تلفنی و جمع‌آوری اطلاعات، مردم قادر به انجام کار خود در اسرع وقت ‎بودند.

ارائه‌کنندگان خدمات اینترنت

اینترنت در افغانستان تنها توسط وزارت مخابرات در دسترس مردم قرار نمی‎گیرد، بلکه شرکت‎های خصوصی دیگری نیز وجود دارد که به ارائه اینترنت می‎پردازند. بر اساس آمار

ارائه شده توسط وزارت مخابرات افغانستان، هم‎اکنون ۵۳ شرکت در عرصه ارائه اینترنت در این کشور فعالیت دارند که تنها ۵ درصد آن را شرکت‎های دولتی تشکیل می‎دهد.

شرکت‎های مخابراتی افغانستان نیز با استفاده از نسل تکنولوژی «۳g» به شهروندان افغان اینترنت ارائه می‎کنند که این امر علاوه‌بر کاهش هزینه، افغان‎ها را قادر به استفاده اینترنت در هر مکانی کرده است.

شرکت‎های «روشن»، «اتصالات»، «ام تی ان» و «افغان تله‌کام» شرکت‎های مخابراتی هستند که هم‎اکنون اینترنت را از طریق نسل سوم خدمات ارتباطی در دسترس مردم افغانستان قرار داده‌اند. شرکت «افغان بیسیم» یکی دیگر از شبکه‎های مخابراتی این کشور به تازگی مجوز ارائه اینترنت با استفاده از‌ تری جی را با قیمت ۲۵ میلیون دلار آمریکایی به دست آورده و قرار است تا چند ماه دیگر ارائه خدمات اینترنتی را آغاز کند. براساس گزارش‌های منتشر شده روند استفاده از اینترنت در افغانستان رو به افزایش است و شرکت‎های بیشتری برای کسب سود و درآمد در تلاش برای اخذ مجوز ارائه خدمات اینترنتی در این کشور هستند.