م.ر.بهنام رئوف هفته گذشته در گزارشی با عنوان «راز سکوت اپراتورها» به این موضوع پرداختیم که فیلتر برنامه‌های کاربردی پیام‌رسان در کشور دلیل اقتصادی ندارد؛ چرا که روند درآمدزایی اپراتورهای تلفن همراه در سراسر جهان اکنون تغییر کرده است. میزان درآمد اپراتورهای تلفن همراه در سراسر جهان از قابلیت‌های صدا و پیامک کاهش یافته است، اما این موضوع باعث ورشکستگی این مجموعه‌های مخابراتی نشده است. چرا که امکانات دیگری جای درآمدزایی سرویس‌های مخابراتی پایه را گرفته است.

مرکز تحقیقاتی Strategy Analytics به‌تازگی در یکی از گزارش‌های خود اعلام کرده است، درآمد اپراتورهای موبایلی از سرویس‌های پیام‌رسان طی سال ۲۰۱۳ میلادی با کاهش ۴ درصدی نسبت به سال قبل از آن ۱۰۴ میلیارد دلار محاسبه شده است.
به دنبال افزایش رقابت اپراتورهای تلفن‌همراه برای عرضه خدمات پیام‌رسان با شرکت‌های عرضه‌کننده سرویس‌های اینترنتی رایگان پیامکی ازجمله WhatsApp، Line Messenger و WeChat، کارشناسان پیش‌بینی کرده‌اند که درآمد اپراتورهای جهانی از سرویس‌ پیام‌های متنی و چندرسانه‌ای تا سال ۲۰۱۷ میلادی ۲۰ درصد کاهش می‌یابد.
«نیتش پاتل» (Nitesh Patel) مدیر مرکز استراتژی‌های رسانه‌ای بی‌سیم (WMS) نیز در این مورد می‌گوید:‌ افزایش عرضه ابزارهای پیام‌رسان مخصوص گوشی‌های هوشمند توسط دو شرکت اپل و بلک‌بری و همچنین گسترش ابزارهای خصوصی ارائه شده در این زمینه از جمله WhatsApp، Line Messenger و WeChat در سال ۲۰۱۳ میلادی تاثیرات قابل ملاحظه‌ای بر درآمد جهانی سرویس‌های پیام‌رسان مخابراتی برجای گذاشت و پیش‌بینی می‌کنیم که این روند نزولی همچنان ادامه داشته باشد. همان‌طور که در گزارش قبلی نیز به آن اشاره کردیم، افزایش استفاده ابزارهایی از این دست در نهایت به همیشه آنلاین بودن مشترکان تلفن همراه منجر می‌شود. طبیعتا برای همیشه آنلاین بودن هم بهترین ابزار استفاده از اینترنت موبایل است.
بر همین اساس چرخی در خبرهای منتشر شده در یکسال گذشته نشان می‌دهد که بسیاری از اپراتورهای جهانی اکنون خدمات نسل سوم و حتی نسل چهارم را در اختیار کاربران خود قرار می‌دهند. خدماتی که بر پایه آنها کاربران تلفن همراه می‌توانند از اینترنت پرسرعت روی تلفن همراه خود استفاده کنند. برای استفاده از این خدمات نیز کاربران ملزم به پرداخت هزینه‌هایی مشابه با آن چیزی هستند که اکنون برای استفاده از اینترنت ثابت بر بستر ADSL یا وایمکس یا فیبرنوری پرداخت می‌کنند. همچنین آمار و ارقام منتشر شده در این بخش نشان از آن دارد که کاربران استفاده از خدمات اینترنت همراه روز به روز در حال افزایش است که این امر در نهایت منجر به افزایش درآمد یا جایگزینی درآمد از دست رفته اپراتورها در بخش صدا و پیامک خواهد شد.
رشد اینترنت موبایل در ایران
آمارهای منتشرشده در سایت مرکز متما اکنون صحبت‌های قبل مدیران اپراتورهای تلفن همراه را تایید می‌کند. صحبت‌هایی مبنی بر افزایش استفاده از اینترنت موبایل در کشور. حال در نظر داشته باشید که این خدمات هنوز بر پایه نسل ۷۵/۲ بوده و هنوز ارائه خدمات نسل سوم و چهارم به شکل همه‌گیر در کشور صورت نگرفته است که اگر این خدمات ارائه شود، قطعا آمار استفاده از این خدمات افزایش چشمگیر خواهد داشت.
با این حال، آمارهای ارائه‌شده نشان می‌دهد که سهم اتصال به اینترنت از طریق GPRS در کل کشور بیش از سایر اتصالات است. به نحوی که بالغ بر ۰۳/۲۱ درصد کاربران که حدود ۱۵ میلیون و ۸۰۳ هزار و ۹۶۰ نفر می‌شوند از تلفن همراه خود برای اتصال به اینترنت استفاده می‌کنند. این کاربران برای استفاده از اینترنت همراه خود دو راه پیش روی خود دارند. یا به شکل آزاد از این خدمات استفاده کنند که تجربه نشان می‌دهد هزینه‌های بسیار بالایی را برای کاربران در پیش خواهد داشت یا اینکه از بسته‌های پیشنهادی اپراتورهای تلفن‌همراه برای این منظور استفاده کنند. به هر حال هزینه استفاده از این بسته‌ها با توجه به میزان ساعت‌های استفاده از آن بین هزار تا ۱۰ هزار تومان در ماه است.
اگر به شکل متوسط هزینه پرداختی هر کاربر برای استفاده از اینترنت همراه را ۵ هزار تومان در نظر بگیریم (که البته به نظر می‌رسد پایین‌ترین میزان هزینه است) درآمد خدمات اینترنتی اپراتورهای تلفن همراه از این ۱۵ میلیون مشترک تلفن همراه ماهانه بالغ بر ۷۵ میلیارد تومان خواهد بود، البته همان‌طور که در گزارش قبل نیز اشاره شد، به این مبلغ باید درآمد حاصل از مکالمات، سرویس‌های آوای انتظار یا سرویس‌های ارزش افزوده پیامکی را نیز اضافه کنید.
افزایش ضریب نفوذ اینترنت
در همین حال، شمار کاربران اینترنت ADSL در کل کشور بالغ بر ۹ میلیون و ۴۸۴ هزار و ۴۳۵ نفر است که ضریب نفوذ ۶۲/۱۲ درصدی را شامل می‌شود و شمار مشترکان ADSL نیز ۳ میلیون و ۷۹۳ هزار و ۷۷۴ نفر برآورد می‌شود.
تعداد کاربران اینترنت دایل آپ نیز ۶ میلیون و ۹۳۴ هزار و ۷۶۰ نفر تا پایان نیمه اول امسال اعلام شده که این تعداد کاربر ضریب نفوذ ۲۳/۹ درصدی اینترنت کشور را رقم زده‌اند. شمار مشترکاندایل آپ نیز ۳ میلیون و ۴۶۷ هزار و ۳۸۰ نفر اعلام شده است. براساس این آمارها، ۱۸/۳ درصد کاربران از طریق فناوری وایمکس به اینترنت متصل می‌شوند و از این رو تعداد کاربران وایمکس در کشور ۲ میلیون و ۳۸۹ هزار و ۵۸۵ نفر و شمار مشترکان این فناوری نیز ۹۵۵ هزار و 834 نفر اعلام شده است.
تعداد کاربرانی که با فیبر نوری به اینترنت متصل می‌شوند نیز ۶ میلیون و ۱۰۶ هزارنفر است که این تعداد کاربر 8 درصد تعداد کل کاربران اینترنت کشور را شامل می‌شوند؛ در همین حال تعداد مشترکان فیبرنوری 2 میلیون و 656 هزار نفر اعلام شده است.
ضریب نفوذ اینترنت در ۶ ماهه نخست امسال در حالی ۱۸/۵۴ درصد از سوی سامانه مدیریت ضریب نفوذ اینترنت مرکز مدیریت توسعه ملی اینترنت - متما- اعلام شده که ضریب نفوذ اینترنت براساس همین شاخص‌ها در پایان سال ۹۱ بالغ بر ۶/۶۱ درصد و تا پایان سال ۹۰ بالغ بر ۴۳ درصد اعلام شده است.

درآمد اپراتورها از اینترنت همراه