مزایای استفاده از دستگاه‌های UPS

جریان برق تحت کنترل شما

مریم عسگری
اعداد و ارقام به سرعت نور وارد کامپیوتر می‌شوند، حساب‌های شرکت در فایل‌های کامپیوتری قرار می‌گیرند و مبالغ بدهکاری و بستانکاری شرکت روی صفحه نمایش کامپیوتر مشخص می‌شوند.

مریم عسگری

اعداد و ارقام به سرعت نور وارد کامپیوتر می‌شوند، حساب‌های شرکت در فایل‌های کامپیوتری قرار می‌گیرند و مبالغ بدهکاری و بستانکاری شرکت روی صفحه نمایش کامپیوتر مشخص می‌شوند. حسابدار کهنه‌کار عینک پنسی‌اش را روی بینی جابه‌جا و یک بار دیگر عملیات حسابداری را مرور می‌کند.

کش و قوسی به بدن می‌دهد تا خستگی ساعت‌ها کار پشت رایانه را از تن به در کند.

هنوز روی صندلی جابه‌جا نشده است که ناگهان کامپیوتر خاموش می‌شود. چه بدشانسی ... برق رفت!

بدشانسی بزرگ این است که حسابدار کهنه کار قصه ما فراموش کرده است حساب‌های شرکت را در کامپیوتر ذخیره کند.

از تصور انجام مجدد تمام این امور سرسام می‌گیرد.

با خود می‌گوید: ای کاش زودتر یک دستگاه UPS تهیه می‌کردم و از بروز این مشکلات جلوگیری می‌کردم.

UPS چیست؟

UPSازواژهUNINTERUPTIPLE POWETR SUPPLY که به معنی (منبع تغذیه بدون وقفه) است، گرفته شده است.

مهندس ریاحی، یک فعال بازار در این زمینه می‌گوید: این دستگاه متشکل از قطعات حالت جامد (SOLID - STATE) است که بین منبع برق ورودی و بار وصل شده است و از بروز اختلالات برق ورودی (برق شهری) جلوگیری می‌کند.

به گفته وی، به طور کلی برای به حداقل رساندن مشکلات استفاده از برق شهری و حفاظت هر چه بیشتر سخت‌افزار و نرم‌افزارهای مورد استفاده و همچنین اطلاعات موجود در شبکه‌های کامپیوتری، از سیستم‌های منبع تغذیه بدون وقفه (UPS) استفاده می‌شود.

انواع UPS

UPS از نظر نوع، کاربرد و تکنولوژی ساخت به سه گروه، سیستم‌هایی با تبدیل دوگانه(on line Double conversion) ، سیستم‌های اضطراری stand by یا off-line و سیستم‌های line interactive تقسیم می‌شوند.

مهدی زندی، مسوول فنی شرکت «بک افزار» تولیدکننده انواع ups با برند ALTS و شارژ‌های صنعتی در این زمینه می‌گوید: در سیستم‌های تبدیل دو گانه UPS، مبدلAC/DC به صورت پیوسته تغذیه بار را با یکسوسازی از طریق برق شهری AC/DC و یا در زمان قطع برق از طریق باتری تامین می‌کند.

به عبارت دیگر در این شرایط تغذیه مصرف کننده به طور دایم توسط اینورتر انجام می‌شود و کاملا از شبکه برق شهر ایزوله می‌شود به همین دلیل تغییرات ولتاژ، فرکانس و ... به مصرف کننده منتقل نمی‌شود.

به گفته وی، از این نوع USP بیشتر برای دستگاه‌های بسیار حساس مانند سرور و ... استفاده می‌شود تا نوسانات برق آسیبی به مصرف کننده نرساند.

زندی در مورد سیستم‌های اضطراری Standby یا Off line نیز می‌گوید: در این نوع UPS در حالت عادی، برق شهر از طریق BY Pass به مصرف کننده منتقل می‌شود. در این حال مبدل DC/AC اصلی دستگاه (اینورتر) خاموش است و یا در صورت روشن بودن در حالت باردهی به مصرف کننده نیست و فقط در مواقع خاصی مانند اختلال در شبکه یا قطع برق شهر، توان خروجی با استفاده از انرژی ذخیره شده در باتری تامین می‌شود.

به گفته وی، جایگزینی منبع تغذیه توسط کلید BY Pass ممکن است چند میلی ثانیه یا درحد صفر باشد.

وی دسته سوم UPSهای موجود در بازار را سیستم‌های Line in Teractive معرفی می‌کند که این نوع UPS شامل دستگاه‌هایی می‌شود که در آنها سعی شده است با اضافه کردن سیستم تنظیم ولتاژ در مسیرby pass عملکرد بهتری نسبت به سری off-line ارائه شود.

به گفته صادقی یکی از فعالان بازار، دو نوع از متداول‌ترین سیستم‌های این رده، UPSهای مجهز به ترانس Buck/Boost و ترانس Ferroresnant هستند.

این سیستم‌ها مشابه مدل‌های off-line و line interactive بار خود را از طریق مسیر by pass تغذیه می‌کنند و بر اثر هر حادثه‌ای که سبب قطع برق شهر شود آن را به اینورتر انتقال می‌دهند.

کاربردهای UPS

محسن کازرونی، یک فروشنده انواع سیستم‌های UPS در مورد کاربردهای UPS می‌گوید: UPS به دلیل نقش محافظتی که دارد در بسیاری از مکان‌ها کاربرد دارد.

به عبارتی دستگاه UPS علاوه بر نگهداری و ذخیره انرژی الکتریکی به دلیل تجهیز به استابلایزر، نوسانات جریان برق را نیز کنترل می‌کند.

به گفته وی UPS در تجهیزات درمانی مانند سیستم‌های کنترل و حفظ حیات در اتاق عمل و بخش‌های مختلف درمانی، تجهیزات شبکه ارتباطی، تجهیزات عملیات صنعتی مانند عملیات تولیدی دقیق، برج مراقبت فرودگاه‌ها، سیستم‌های کنترل و پردازش و... کاربرد فراوانی دارد.

UPS به عنوان یک راه‌حل

پس از شناسایی یک سری از تجهیزات به عنوان بارهای حساس (کامپیوتر، تجهیزات اتاق عمل، تجهیزات شبکه ارتباطی و...) مهم‌ترین موضوعی که مطرح می‌شود حفاظت از منبع تغذیه آنها است.

کازرونی در این زمینه می‌گوید: این حفاظت تا حدی به کاربرد خاص دستگاه بستگی دارد به عنوان مثال، اثرات ناشی از تداخل نویز، فرکانس‌های رادیویی و نوسانات لحظه‌ای را می‌توان با قرار دادن فیلترهای مناسب و برخی از انواع ترانسفورماتور ایزولاسیون در خط تغذیه کاهش داد.

به گفته وی، SURGEها (اضافه‌ولتاژ لحظه‌ای) را نیز می‌توان با به کار بردن قطعات تابع ولتاژ کم کرد.البته هنگامی که تاثیرات برق یا افت طولانی‌مدت ولتاژ را در نظر می‌گیریم، حساسیت بارها باید به طور جداگانه مورد بررسی قرار گیرد. برای مثال، قطع برق برای مدت چند میلی‌ثانیه ممکن است باعث شود تجهیزات خاص یا سیستم کاری کاملا خراب شوند. در حالی که سایر تجهیزات بدون اینکه آسیبی ببینند چندین سیکل نامناسب برق ورودی را پشت‌سر می‌گذارند.

به اعتقاد کازرونی نصب تجهیزات تصحیح ولتاژ (Line-conditioning EquipmenT) و یک ژنراتور Standby می‌تواند در مواقع لزوم مناسب‌ترین شکل حفاظت را تامین کند.

برندهای متنوع

مهدی زندی یک فعال در این زمینه APC، desk power، General electric (G.E)، victor و... را از برندهای پرفروش این کالا در بازار معرفی می‌کند که محصول کشورهایی چون ایتالیا، آلمان و... هستند.

به گفته وی، در حال حاضر در بین مارک‌های خارجی، G.E و APC جزو پرفروش‌های بازار هستند و در مقابل UPSهای ایتالیایی Victor به علت حجم کم واردات و تبلیغات محدود از فروش چندانی برخوردار نیست.

زندی همچنین فاراتل، پرسو، ALTS، vimer و... را به عنوان UPSهای تولید داخل معرفی می‌کند که در این بین برندهای فاراتل و ALTS از فروش بالاتری برخوردارند.

زالی یک فروشنده دیگر نیز از وجود upsهای چینی در بازار خبر می‌دهد که اگرچه تولید کشور چین هستند ولی به اسم کشورهایی چون ژاپن، آلمان و... وارد بازار فروش می‌شوند.

قدرت معیار سنجش قیمت

قیمت USP بستگی به توان و میزان مصرف دستگاه دارد.

طبق اعلام فعالان بازار، قیمت انواع UPS با توجه به توان مصرفی دستگاه بین ۱۰۰هزار تا ۵۰میلیون‌تومان متغیر است.

راستی یک فروشنده در این زمینه می‌گوید: هر چه میزان مصرف و تعداد دستگاه‌های یک مجموعه بیشتر باشد، کاربر باید هزینه بیشتری برای خرید UPS صرف کند.

به عنوان مثال برای یک کامپیوتر با توان ۴۵۰وات، UPS on line تک فاز با توان ۵۲۵ ولت آمپر مناسب است که قیمتی حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰هزار تومان دارد، اما اگر تعداد کامپیوترها به ۱۰۰عدد و میزان برق مصرفی ۴۵۰۰۰وات باشد باید از UPS سه فاز که توان بالایی دارد، استفاده شود.

به گفته این فروشنده، UPSهای ۱۰۰ کیلووات آمپر (کاوا)، ۲۰۰کیلووات آمپر یا ۶۰۰کیلووات آمپر قیمتی به مراتب بالاتر از UPSهای ۵۰۰ تا ۵۲۵ ولت آمپری دارند.

برداشت آخر

حسابدار کهنه‌کار قصه ماه، با خیال راحت پشت کامپیوتر نشسته و کارهای روزمره را انجام می‌دهد. جریان برق قطع می‌شود، اما او با خیال راحت مشغول ذخیره‌کردن برنامه‌هایش است. از وقتی این سیستم UPS را خریداری کرده است با آرامش بیشتری کار می‌کند. زیرا این وسیله کارآمد حداقل ۱۰دقیقه جریان برق را ذخیره می‌کند و او می‌تواند برنامه‌اش را ذخیره کند.