ماوس‌های مکانیکی دارای یک گوی در حفره پشت ماوس هستند، اما ماوس‌های نوری به جای گوی یک حفره دارند که داخل آن یک لنز کوچک و نورانی وجود دارد. ماوس‌های نوری هیچ قطعه متحرکی ندارند و در آنها یک دوربین دیجیتالی کوچک وجود دارد که به مشاهده سطح، مکانی که ماوس بر روی آن حرکت می‌کند، می‌پردازد. این ماوس‌ها در هر ثانیه صدها عکس از یک سطح می‌گیرند و تغییرات را به رایانه ارسال می‌کنند. نکته مهم اینجاست که اگر ماوس نوری را بر روی یک سطح صاف و یک دست و یک رنگ حرکت دهید به خوبی عمل نمی‌کنند زیرا که تصاویر مشابه هم هستند و در نتیجه مکان نما که دستور تغییر را می‌گیرد حرکتی را حس نمی‌کند و مکان نما ثابت می‌ماند. بنابراین سعی کنید ماوس نوری را بر روی سطوح رنگی حرکت دهید.