بهشت گران قیمت اپل

ندا لهردی- آخرین بار در روز هفتم ماه ژوئن سال ۲۰۱۱ بود که نابغه دنیای تکنولوژی در یک مراسم عمومی حضور پیدا کرد. در این مراسم هیچ محصول جدیدی معرفی نشد و استیو جابز با همان لباس‌های همیشگی و البته ظاهری کاملا بیمار و لاغر در شورای شهر کاپرتینو حاضر شد تا برنامه‌های اپل برای طراحی و ساخت ساختمان اصلی جدیدش را اعلام کند. با وجود ضعف جسمی، اما جابز مطابق معمول با قدرت درباره طرح‌ها و برنامه‌های اپل برای ساخت ساختمان جدیدش صحبت کرد و گفت که این ساختمان جدید و دایره‌ای شکل گنجایش بیش از ۱۲ هزار نفر کارمند را دارد و از چهار حلقه اصلی تشکیل شده است. این ساختمان مساحتی بیش از ۲۶۰ هزار متر مربع دارد که به اندازه دو سوم اندازه ساختمان پنتاگون است و در میان بیش از ۷۱۲ هزار مترمربع درخت و فضای سبز قرار خواهد گرفت؛ جایی که در حال حاضر بیشتر آن فضای آسفالت شده پارکینگ خودرو است. او در نهایت با حس خوبی درباره این ساختمان گفت: «در نهایت ما اینجا ساختمانی را خواهیم داشت که بهترین دفتر مرکزی یک شرکت در جهان خواهد بود. من واقعا مطمئنم که دانشجویان رشته‌های معماری در آینده برای بازدید از آن لحظه شماری می‌کنند.»

با این همه اما جابز چهار ماه بعد و قبل از آنکه طرح‌های نهایی ساختمان جدید اپل در شورای طراحان معماری کاپرتینو ارائه و ثبت شود، مرد. با این حال تمام شواهد در این مورد نشان می‌دهد که این ساختمان جدید یک «شانگری لا» یا همان بهشت زمینی و البته گران قیمت خواهد بود. قرار است شرکت اپل حدود شش هزار اصله درخت در این محوطه بکارد و به این ترتیب تقریبا تمام جاده‌ها و فضاهای پارکینگ اطراف آن را بپوشاند.

آنچه از طرح‌ها و اسناد مختلف مربوط به این ساختمان به‌دست آمده است، نشان می‌دهد که در محوطه آن تعداد زیادی کافه تریا وجود دارد که به عنوان مثال یکی از آنها ظرفیت پذیرایی از ۳ هزار نفر را دارد. این ساختمان نه لابی بزرگ داشته و تمام لایه بیرونی سقف آن هم با پنل‌های خورشیدی پوشیده شده است تا انرژی مورد نیاز ساختمان را تامین کنند. جابز در مراسم معرفی این ساختمان جدید تاکید زیادی بر دیوارهای منحنی و خارجی آن کرده بود که می‌تواند توجه هر رهگذری را به خودش جلب کند. این ساختمان با قاب‌های شیشه‌ای بزرگ ۱۲ متری منحصر به فرد در فاصله کف تا سقف پوشیده خواهد شد که همه آنها شیشه‌های مقعر ساخت کشور آلمان هستند و جابز درباره آن گفته بود: «احتمالا می‌دانید که ساخت چنین قطعات بزرگ شیشه کار سختی است و به همین دلیل گران هم تمام می‌شود.»

گران‌تر از مرکز تجارت جهانی

او حق داشت و درست از همان سال ۲۰۱۱ هزینه ساخت ساختمان اصلی شماره دو اپل افزایش پیدا کرد و از کمتر از ۳ میلیارد دلار حالا به حدود ۵ میلیارد دلار رسیده است. این موضوعی است که پنج نفر از افراد نزدیک به این پروژه تایید کرده‌اند. اگر این تخمین‌ها درست باشند، این توسعه فیزیکی شرکت اپل مجموعه ساختمانی جدید مرکز تجارت جهانی با هزینه ۹/۳ میلیارد دلاری در نیویورک را تحت‌الشعاع قرار خواهد داد. به این ترتیب ساختمان جدید اپل با هزینه بیش از ۱۵۰۰ دلار برای هر فوت مربع ساخته می‌شود که تا سه برابر بیشتر از هزینه ساخت بسیاری از ساختمان‌ها و برج‌های شرکت‌های بزرگ آمریکایی خواهد بود.

جابز تا قبل از مرگش امیدوار بود که کار ویران کردن ساختمان‌های این منطقه و در نهایت ساخت ساختمان جدید اپل در سال ۲۰۱۲ آغاز شود و آنها تا پایان سال ۲۰۱۵ بتوانند به این ساختمان جدید نقل مکان کنند. این اتفاق اما نیفتاد و طبق اعلام افراد آگاه در این پروژه، اپل قرار است در ماه ژوئن امسال کار متلاشی و ویران کردن ۲۶ ساختمان موجود در محل ساخت کمپ جدید این شرکت را آغاز کند. در نهایت تیم کوک مدیر عامل اپل در جلسه سالانه این شرکت در روز بیست و هفتم ماه فوریه گذشته اعلام کرد که کار جا به جایی و نقل مکان به این ساختمان جدید کمی به تعویق افتاده و در سال ۲۰۱۶ اتفاق می‌افتد.

افراد آگاه این پروژه اعلام کرده‌اند دلیل اصلی این تاخیر آن است که گروه معماری فاستر و شرکا سعی دارند قبل از شروع کار، یک میلیارد دلار از هزینه ساخت آن را کاهش بدهند. «نورمن فاستر» یکی از بهترین طراحان معمار انگلیسی است که کار روی پروژه‌های گران قیمت و لوکس را در کارنامه کاری خودش دارد. او تا حالا کار طراحی و ساخت مجموعه‌ها و پروژه‌های مهم و گران‌قیمتی مانند بانک مرکزی هنگ‌کنگ، کامرزبانک در فرانکفورت، فرودگاه هنگ‌کنگ، بازسازی ساختمان پارلمان آلمان و ریچستیج ریستوریشن، استادیوم ومبلی لندن، برج هرست در نیویورک، مرکز سرگرمی‌های خان شاتیر در قزاقستان و پروژه شهر مصدر در ابوظبی را انجام داده است و مشتریان او معمولا افرادی هستند که حاضرند برای آنکه یک ساختمان نمادین و منحصر به فرد ساخته شود، هزینه بیشتری هم بکنند. جابز و فاستر، اما در این زمینه هم عقیده بوده‌اند و زیبایی و جاه طلبی را به صرفه‌جویی ترجیح داده‌اند. آنها در این پروژه در واقع علاقه زیادشان به استفاده پر هزینه از تکنولوژی را با یکدیگر به اشتراک گذاشته‌اند.

اغلب پیمانکاران این پروژه قرار است تا پایان ماه مه مبلغ توافق شده در قراردادهای موقت را ثبت کنند و به این دلیل گروه فاستر تمام تلاششان را برای کاهش هزینه‌ها تا آن زمان می‌کنند. این در حالی است که کارشناسان این گروه پیش بینی کرده‌اند که کار پاک سازی و حفاری زمین این منطقه دست کم شش ماه طول می‌کشد و این کار نیاز به استفاده ۲۴ ساعته از تعداد زیادی کامیون و ماشین آلات ساختمانی دارد. این یک میلیارد کاهش هزینه اگرچه کمتر از یک درصد درآمد نقدی شرکت اپل در سال گذشته است، اما می‌تواند انتقاد بعضی از سرمایه گذاران و سهامداران این شرکت را برانگیزد. این در حالی است که موفقیت و حاکمیت شرکت اپل بر بازارهای بزرگی مانند تبلت‌ها و موبایل‌های هوشمند می‌تواند نگرانی این سرمایه‌گذاران را از کاهش نسبی قیمت سهام این شرکت هم کاهش بدهد.

دره تکنولوژی سبز می‌شود

صرفنظر از نوآوری‌ها و ابداعات جالبی که به سرعت از دره تکنولوژی و شرکت‌های فعال در آن به سرتاسر جهان می‌روند، پایتخت تکنولوژی آمریکا حالا سعی دارد شکل ظاهری بهتری هم پیدا کند. در حالی که شرکت‌های نوظهور و استارت آ‌پ‌ها چندان اطمینانی به آینده خودشان ندارند، شرکت‌های بزرگ و شناخته شده سعی دارند هزینه بیشتری برای معماری ساختمان‌های اصلی خودشان در این منطقه بکنند تا به این ترتیب بیشتر و بیشتر از اتاق‌های خوابگاه موسسان خودشان در دانشگاه‌ها فاصله بگیرند؛ همانطور که استیو جابز زمانی گفته بود که این ساختمان‌ها و دفاتر کار قدیمی به سرعت خسته کننده و تکراری می‌شوند.به این ترتیب بعد از اپل که می‌خواهد با هزینه در حدود ۵میلیارد دلار ساختمان تازه‌ای را برای خود تدارک ببیند، شرکت‌های گوگل، فیس‌بوک، سامسونگ و Nvidia اعلام کرده‌اند که تصمیم دارند ساختمان‌های جدیدی را در میان انبوهی از درختان و فضای سبز در دره تکنولوژی بسازند و این ساختمان‌ها هر کدام طراحی‌های جالب و منحصر به فردی خواهند داشت. با این اوصاف است که این شرکت‌ها سعی دارند با این کار به حفظ محیط زیست هم کمک کنند.