علیرضا صالحی

گزارشی که در روزنامه دنیای‌اقتصاد مورخ نهم مردادماه با عنوان «جشنواره‌هایی که جایزه می‌فروشند» درج شد، تازه کردن داغی بود که مدتی است بر سینه صنف فناوری اطلاعات نشسته است. نگارنده نیز پیش از این یادداشتی را با عنوان «این جایزه به فروش می‌رسد» در مرداد ۸۹ درج نمود و در آن به آسیب‌شناسی همین مساله پرداخت. صنف فناوری اطلاعات به دلیل جوانی و پویایی، لاجرم رفتارهایی جوانانه هم دارد. جویای نام و جویای جاه. برای همین است که هویت داشتن، در جایزه‌ها و قاب‌های رنگارنگ نمود پیدا می‌کند. اما قاب‌هایی که بدون شفافیت در داوری و نحوه تامین منابع مالی، نداشتن پشتوانه علمی و آکادمیک، لحاظ نکردن منافع صنفی و... به برندگان داده و در حقیقت فروخته می‌شوند.

«آفتی به نام «جایزه فروشی و جایزه بگیری» در صنف می‌خواهد رخنه کند و ریشه هر حرکت مثبتی را در آینده هم بخشکاند. همه باید هوشیار باشیم» متاسفانه آنچه که در سال ۸۹ با این عبارات هشدار داده شد، اکنون به ساختاری قدرتمند تبدیل شده است. شرکت‌ها یا مجموعه‌هایی که اساس کسب‌وکار خود را بر تعریف یک جایزه و جذب منابع مالی از طریق فروش آن جایزه بنا نهاده‌اند و سال بعد با ردگم کردن و تغییر نام جایزه به یک عنوان دهان پرکن دیگر، شرکت‌های جدیدی را می‌فریبند، از همین جمله‌اند. شرکت‌هایی که در سال با فروش یک یا دو جایزه، کسب‌وکار خود را به پیش می‌برند که ترفند تغییر نام جایزه و جعل عنوان دیگری که عموما ملی بودن را هم یدک می‌کشد، تنها یکی از وجوه این پدیده زشت است.

در این میان، چند نهاد خصوصی و دولتی هم که تلاش کرده‌اند وضعیت خود را تثبیت کرده و از چنین موضوعاتی به دور باشند نیز به دلیل فقدان شفافیت در روندهای اجرایی و داوری و ابهام در سازوکارهای مالی، به همین مشکلات مبتلا هستند.

متاسفانه آفت جایزه فروشی و خرید آن، در صنف ما جاخوش کرده است. تا زمانی که شرکت‌ها خودشان را نیازمند چنین جوایزی می‌بینند، این پدیده ناسالم زیست خواهد کرد. تنها راه خشکاندن ریشه‌های این آفت و جداکردن صف آنانی که دلسوزانه و علاقه‌مندانه می‌خواهند جوایز معتبری را در این حوزه سامان دهند، هوشیار کردن شرکت‌ها و سازمان‌ها است. اینکه در مقابل این جایزه فروختن‌ها نه بگوییم و بدانیم که این آفت در همه کشورهای درحال توسعه کمابیش حیات یافته، اما با هوشیاری شرکت‌ها، حذف شده است. باید شرکت‌ها را هوشیار کرد.