نگویید مونتاژ بگویید تولید

مریم عسگری

بازار لوازم صوتی و تصویری از بازارهای پرمخاطبی است که مانند هر کالای پرکشش دیگری با معضلاتی مانند عرضه کالاهای قاچاق، عرضه کالاهای بدون گارانتی، چند دستگی قیمت و... مواجه است. فعالان بازار و شرکت‌های واردکننده فعال در این حوزه که دل پردردی از عرضه نمونه‌های قاچاق دارند وضعیت بازار را نامساعد دانسته و معتقدند ورود بی‌رویه کالاهای قاچاق از شهرهای مرزی مانند مریوان، بانه و کردستان و... باعث شده است نه‌تنها واردکنندگان کالا از مبادی رسمی متضرر شوند، بلکه اعتماد خریداران به بازار کم شود. گروهی از خریداران نیز راه و رسم این کار را یاد گرفته و برای خرید خود به شهرهای مرزی مراجعه کرده و اقدام به خرید می‌کنند.

با وجود این شرایط، اتحادیه لوازم صوتی و تصویری و انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری خبر از کاهش پدیده قاچاق در بازار داخلی و در مقابل رشد حجم تولیدات داخلی می‌دهند. به اعتقاد رییس اتحادیه و دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری طی یکسال اخیر پدیده قاچاق در حد قابل توجهی محدود شده است و در شرایط فعلی بازار در شرایط مطلوبی به سر می‌برد و نامساعد نشان دادن شرایط بازار شیطنت برخی از فعالان بازار است برای کاهش تعرفه‌ها و تحقق خواسته‌های دیگر آنها.

در رابطه با شرایط بازار این کالا گفت‌وگویی با محمد رضا شهیدی، دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری داشتیم که می‌خوانید:

بازار لوازم صوتی و تصویری با مشکلاتی نظیر عرضه گسترده نمونه‌های قاچاق و رشد تقاضا برای این کالاهای بدون گارانتی مواجه است. شما برای محدود کردن این معضل چه کرده‌اید؟

من به این موضوع که بازار لوازم صوتی و تصویری با مشکلات بزرگی مواجه است و وضعیت آشفته‌ای دارد اعتقادی ندارم. دیدگاه ما، به عنوان یک صنف تولیدکننده این است که بازار لوازم صوتی و تصویری در شرایط مطلوبی به سر می‌برد و کاملا شفاف است. زمینه خرید راحت نیز برای خریداران فراهم است، زیرا در حال حاضر بیش از ۱۵۰ مدل انواع تلویزیون به راحتی و با قیمت مناسب در دسترس مردم است و کالاهایی که در ایران تولید می‌شوند با بهترین گارانتی و خدمات پس از فروش به خریداران ارائه می‌شوند. همچنین قیمت‌ها نیز نسبت به اوایل سال گذشته در حدود ۱۷ درصد کاهش یافته است. این دیدگاه برخی از کسبه و فعالان بازار است که شرایط بازار را نامساعد جلوه دهند. مشکلات کوچک و بزرگ در بازار کالاهای دیگر مانند موبایل و... هم قابل مشاهده است و من فکر می‌کنم برخی از فعالان بازار به دلیل محافظه‌کاری و تصورات اشتباهی که دارند فکر می‌کنند اگر شرایط بازار را نامطلوب نشان دهند بهتر است.

صحبت ما در مورد عرضه کالاهای قاچاق و بدون گارانتی است که باعث اعتراض تعداد زیادی از واردکنندگان و نمایندگی‌های فروش شده است و به نظر می‌رسد مشکل اصلی در بازار لوازم صوتی و تصویری باشد.

باور من این است که با توجه به حجم بالای تولیدات داخلی در بازار، سهم کالاهای قاچاق در بازار لوازم صوتی و تصویری ناچیز است و شاید حدود ۵ درصد باشد. از طرفی باید این موضوع را در نظر داشت که کشور ما مرزهای هوایی و دریایی وسیعی دارد که از این طرق کالا به طور غیرقانونی وارد کشور می‌شود. پدیده قاچاق هم در زمینه همه کالای پر کشش قابل مشاهده است و منحصر به تلویزیون نیست.

به هر حال تلاش‌های مسوولان مبارزه با قاچاق تاکنون نتوانسته است به طور کامل این معضل را رفع کنند. علت هم این است که ما امکان رهگیری کالا را تا منزل خریدار نداریم.

به طور کلی قاچاق کالا، برای فرار از پرداخت عوارض گمرکی و مالیات توسط برخی از واردکنندگان صورت می‌گیرد. موانع گمرکی مانند اظهار کالا به گمرک و مشکلات انبارگردانی و ترخیص کالا هم باعث شده است تا واردات کالای قاچاق بی‌دردسرتر از واردات کالا از مبادی رسمی شود. یعنی اگر به فردی اختیار دهند که با یک سرمایه‌ای کالا وارد کشور کند، آنقدر دردسر‌های گمرکی و واردات زیاد است که ترجیح می‌دهد از طریق قاچاق کالا را وارد کشور کند.

از طرف دیگر اگر کالا از مبادی رسمی وارد کشور شود، سود کالا رهگیری می‌شود و واردکننده ناچار است به ازای سودی که کرده است مالیات بپردازد. به همین دلیل برای فرار از مالیات هم که شده به سراغ قاچاق می‌رود. ولی من باز هم اعلام می‌کنم که میزان قاچاق کالا در بازار تلویزیون حدود پنج درصد است و چندان زیاد نیست.

ولی با این حال اکثر فعالان بازار این حوزه پدیده قاچاق را معضل اصلی بازار این کالا می‌دانند و نسبت به آن گله‌مندند. یعنی این پنج درصد کالای قاچاق این چنین بازار را تحت تاثیر قرار داده است؟

البته طی مدتی میزان واردات و استفاده از کالای قاچاق در حد زیادی بود، ولی پس از مدتی با بروز مشکلات فنی برای دستگاه‌های بدون گارانتی، مردم به این آگاهی رسیدند که استفاده از کالاهای بدون گارانتی چندان منطقی نیست و دردسرهایی همراه دارد.

به عنوان مثال برخی از کالاهایی که از طریق قاچاق وارد کشور می‌شدند دچار مشکل عدم همخوانی صوت و تصویر بودند. در حالی‌که روی کالاهای وارداتی غیرقاچاق و همچنین کالاهای تولیدی داخل کشور تنظیماتی صورت می‌گیرد که گیرنده متناسب با فرستنده‌های کشور طراحی شوند. مشکل دیگر این است که حدود سه تا چهار درصد پنل هایی که در کارخانه‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند پنل‌های درجه دو و سه یا مرجوعی هستند که برخی از کارخانه‌های تولیدی از این پنل‌ها استفاده می‌کنند و به طور قاچاق و بدون بررسی‌های لازمه وارد کشور ما می‌شوند که مصرف‌کننده را دچار مشکل می‌کنند، ولی ما در خط تولید خود از این پنل‌ها استفاده نمی‌کنیم و از پنل‌های درجه یک استفاده می‌کنیم.

شما در گفت‌وگوهایی که داشتید از اختصاص بیش از ۹۰ درصد بازار لوازم صوتی و تصویری به تولیدات داخلی خبر دادید و عنوان کردید که همه برندهای ژاپنی و کره‌ای در ایران تولید می‌شوند. ولی شرکت‌های واردکننده این موضوع را تکذیب یا کتمان می‌کنند. دلیل چیست؟

بله درست است. بیش از ۹۰ درصد بازار تلویزیون ما را تولیدات داخلی به خود اختصاص داده‌اند. در مورد کتمان شرکت‌ها هم باید بگویم اکثر شرکت‌ها در برنامه‌های خبری این موضوع را عنوان کرده‌اند که در زمینه تولید تلویزیون فعال هستند. ولی به طور کلی در کشور ما یک مشکل فرهنگی وجود دارد که فکر می‌کنیم مرغ همسایه غاز است و چیزی که خودمان تولید می‌کنیم ایراد دارد. ولی کالای تولیدی کشور همسایه کیفیت بالایی دارد. به همین دلیل است که تولیدکننده ایرانی چندان تمایلی ندارد این موضوع را اعلام کند.

وقتی تولیدکننده داخلی محصولات خود را ایرانی معرفی نمی‌کند چه انتظاری هست که مصرف‌کننده به تولیدات داخلی اعتماد داشته باشد. شاید اگر تولیدکننده روی محصولات خود ایرانی بودن آن را حک می‌کرد مصرف‌کننده با اعتماد بیشتر به تولیدکننده داخلی می‌نگریست.

این عدم اعتماد به تولیدات داخلی ریشه در فرهنگ ما دارد. در حال حاضر کالاهای ایرانی (حتی پوشاک) در کیش به اسم کالای خارجی به فروش می‌رسد. این نشانه این است که مصرف کننده ایرانی به تولیدات داخلی اعتماد ندارد. متاسفانه مردم هر کالایی که به اسم خارجی به آنها عرضه شود را بخرند خوشحال می‌شوند. به طور مشخص مردم فکر می‌کنند اگر کالایی خارجی باشد کالای معتبری است واگر کالایی در ایران تولید شده باشد حتی اگر تحت نظارت یک شرکت خارجی باشد با کیفیت نیست. در حالی‌که ما با قاطعیت می‌گوییم کالاهای تولید داخل از نظر کیفی با کالاهای وارداتی یکسان هستند و روی آنها کنترل دقیق‌تری می‌شود.

چرا نام ایران روی این محصولات تولیدی حک نشده است. حتی روی نیمی از کالاهای موجود در بازاری که ۹۰ درصدش را کالاهای وطنی به خود اختصاص داده‌اند نام ایران حک نشده است.

ما روی هیچ تلویزیونی حک نمی‌کنیم کالا تولید ایران یا سایر کشورها است. روی هر تلویزیون اسم شرکت سازنده ذکر می‌شود نه کشور سازنده. ضمن اینکه ما بارها نسبت به تولید تلویزیون در ایران اطلاع‌رسانی کرده‌ایم.

ولی در بررسی که ما از بازار داشتیم مشاهده کردیم ملیت ژاپنی، مالزی، چین و... روی تلویزیون‌ها حک شده است.

خیر. اگر نگاه دقیق تری به بازار داشته باشید خواهید دید که ما نه نام ایران و نه نام هیچ کشور دیگری را روی کالا حک نکرده‌ایم و تنها نام شرکت روی کالا حک شده است.

آمار رسمی از حجم تولیدات داخلی در کشور دارید؟

بله. من به عنوان یک مرجع رسمی و دبیر انجمن تولیدکنندگان لوازم صوتی و تصویری اعلام می‌کنم که بیش از ۹۰ درصد بازار تلویزیون را تولیدات داخلی به خود اختصاص داده‌اند و سال گذشته ما دو میلیون تلویزیون تولید کردیم.

شما به عنوان دبیر صنف تولیدکنندگان می‌توانید اسامی برندهایی که در ایران تولید می‌شوند را بگویید.

من به دلیل موقعیت صنفی خود اسم نمی‌برم. ولی همه برندهای کره‌ای و چند برند ژاپنی در ایران تولید می‌شوند.

بسیاری بر این باورند کالاهایی که در ایران تولید می‌شوند مونتاژ می‌شوند نه تولید. تعریف شما از تولید چیست ؟

یکی از مشکلات ما این است که اکثریت تصور می‌کنند ما تنها مونتاژکننده تلویزیون‌ها هستیم. ولی این طور نیست. سطح تولید کالاهای حوزه الکترونیک که در ترکیه یا هند تولید می‌شود با ایران یکسان است.و ما به عنوان یک تولید کننده مطرح بین کشورهای خاورمیانه و کشورهای اطراف شناخته شده هستیم.

در مورد مونتاژ هم باید بگویم، تمام شرکت‌های خارجی همه قطعات تولیدی را خود تولید نمی‌کنند. برخی یک کارخانه اصلی قطعه‌سازی و یک کارخانه برای تولید دارند. ولی در کل قطعات اصلی مثل پنل را تنها تعداد محدودی تولید می‌کنند و همه شرکت‌ها پنل‌های مورد نیاز از این شرکت‌های تولیدکننده پنل خریداری می‌کنند. ما نمی‌گوییم پنل تلویزیون را تولید می‌کنیم. نمی‌خواهیم هم تولید کنیم. چون تولید پنل هزینه و سرمایه زیادی می‌خواهد. ولی این را در نظر داشته باشید که وقتی کارخانه تولیدی در کشور ما ۱۵۰۰ کارگر دارد دیگر آن کارخانه مونتاژکار به حساب نمی‌آید.

هیچ قطعه‌ای در ایران تولید نمی‌شود؟

یک سری قطعات را که توانایی تولیدشان را داریم در کشور تولید می‌کنیم. ولی ما صنعت قطعه سازی نداریم. صنعت قطعه‌سازی با صنعت تولید متفاوت است. هیچ کارخانه‌ای خودش قطعه تولید نمی‌کند. ما قطعات را از نقاط مختلف تامین می‌کنیم، ولی تولید کار خودمان است. سوار کردن قطعات هم نوعی مونتاژ به حساب می‌آید. مونتاژ یعنی متصل کردن چهار پنج قطعه. ولی ما در کارخانه‌های خود حدود ۲۰۰۰ قطعه را روی پنل سوار می‌کنیم و اعتقادمان این است که الگوی کارخانه‌های ما مطابق با استانداردهای جهانی است و ما کار تولیدی انجام می‌دهیم.

حجم تولید این کالاها در سال چقدر است؟

سالی بیش از ۵/۱ میلیون خودرو در کشور تولید می‌شود و تامین سیستم‌های صوتی این خودروها به عهده ما است. بیش از ۹۰ درصد بازار تلویزیون هم در اختیار ماست.