معرفی خدمات الکترونیکی شهرداری تهران
شهر الکترونیک؛ دور یا نزدیک؟
حذف سفرهای غیر ضروری، این مزیتی است که همواره مسوولان درباره دلایل ایجاد شهر الکترونیک عنوان می‌کنند. اما آیا کسی به غیر از ضرورت دلیلی برای یک سفر درون شهری دارد؟ هنوز هیچ سازمان و نهاد آمارگیر، آماری از دلایل سفر شهروندان شهرهای مختلف انجام نداده یا منتشر نکرده؛ اما دیگر مشخص است که اگر خدمات به صورت آنلاین انجام گیرد، نیازی به سفر و به دنبال آن آلودگی و ترافیک و هزینه سوخت و... نخواهد بود.
حذف سفرهای غیر ضروری، این مزیتی است که همواره مسوولان درباره دلایل ایجاد شهر الکترونیک عنوان می‌کنند. اما آیا کسی به غیر از ضرورت دلیلی برای یک سفر درون شهری دارد؟ هنوز هیچ سازمان و نهاد آمارگیر، آماری از دلایل سفر شهروندان شهرهای مختلف انجام نداده یا منتشر نکرده؛ اما دیگر مشخص است که اگر خدمات به صورت آنلاین انجام گیرد، نیازی به سفر و به دنبال آن آلودگی و ترافیک و هزینه سوخت و... نخواهد بود.
در شهرهایی مانند سئول در چارچوب پروژه‌هایی مثل شهر الکترونیکی بیش از ٥٠٠ خدمت به صورت آنلاین به شهروندان ارائه می‌شود. اما در ایران صحبت از شهرهای الکترونیک یادآور پروژه‌های ناموفق یا شکست خورده است. یک نمونه از آنها پروژه شهر الکترونیکی کیش بود که چند سال قبل ناتمام رها شد.
شهر الکترونیکی مشهد نیز در مرحله تدوین سند متوقف ماند. اما در تهران حداقل این پروژه فعلا در حال پیگیری است و برخی از خدمات شهری از طریق سیستم‌های الکترونیکی قابل ارائه است.
شهرداری تهران و خدمات الکترونیکی
آنچه شهرداری تهران در زمینه خدمات الکترونیکی ارائه می‌دهد تنها بخشی از این خدمات و البته قابل‌توجه‌ترین آنها است. خدماتی که از طریق سایت شهرداری تهران (www.tehran.ir) ارائه می‌شود به سه گروه تقسیم می‌شود.
شاید به نوعی ساده‌ترین و دم‌دست‌ترین خدمات آنهایی باشد که جنبه اطلاع‌رسانی دارند مانند طرح‌ها و پروژه‌های در دست اقدام، عملکرد مالی، قوانین و مقررات و...
علی اصغر قائمی، مدیرعامل سازمان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری تهران اما معتقد است که این اطلاع‌رسانی به تعامل شهرداری و مردم بسیار کمک کرده است. او به دنیای اقتصاد می‌گوید: «الکترونیکی کردن این قوانین امکان جست‌و‌جو بر اساس کلید واژه را به کاربران می‌دهد، قوانین و مقرراتی که ندانستن آنها مشکلات فراوانی برای ارباب رجوع فراهم می‌کرده است.»
اما بخش دیگری از خدمات که شهرداری آنها را خدمات تعاملی می‌نامد نیز کم و بیش به صورت آنلاین ارائه شده است. خدماتی مانند ثبت نام آرم طرح ترافیک، پرداخت فیش عوارض خودرو، پرداخت عوارض نوسازی. به‌رغم اینکه شهرداری طی سال‌های اخیر توان قابل توجهی برای آنلاین کردن این خدمات ارائه کرده؛ اما این خدمات یکپارچه نیستند و اغلب به حضور فیزیکی شهروندان وابسته‌اند. به عنوان مثال ثبت نام آرم طرح ترافیک شامل یک پروسه پیچیده و چند مرحله‌ای است که تنها بخشی از آن از طریق شبکه قابل انجام است و به هر حال وابسته به حضور فیزیکی درخواست‌کننده است.
قائمی در خصوص این دسته از خدمات می‌گوید: «درست است که خدمات ارائه شده توسط شهرداری تهران تا مرحله الکترونیکی شده آن فاصله چندانی دارد؛ اما این مشکل مربوط به شهرداری نیست و مربوط به مشکلات و محدودیت‌هایی است که در دیگر سازمان‌ها دیده می‌شود. چنانچه اگر امضای دیجیتال در کشور وجود داشت، بسیاری از خدمات به صورت یکپارچه آنلاین ارائه می‌شد.»
علی اکبرجلالی، کارشناس فناوری اطلاعات، در خصوص خدمات الکترونیکی که هم اکنون از طریق سایت شهرداری تهران در اختیار کاربران قرار گرفته است، می‌گوید: «خدمات ارائه شده از طریق سایت شهرداری در بسیاری از زمینه‌ها با توجه به محدودیت زیرساخت ارتباطی که داریم مناسب به نظر می‌رسد اگر چه در مقایسه با دیگر کشورها که دارای سیستم‌های ارتباطی با سرعت بالا هستند و می‌توانند خدمات را با کیفیت برتر به صورت مختلف ارائه کنند در حداقل قرار دارد.»
جلالی تصریح می‌کند که درست است که تا ارائه واقعی خدمات الکترونیکی از طریق شهرداری تهران فاصله زیادی وجود دارد، اما به نظر می‌رسد این سازمان در مقایسه با سازمان‌های دیگر توانسته با همین محدودیت‌های موجود نیز در گسترش خدمات الکترونیکی موثر واقع شود.
موانع و مشکلات
بر اساس ماده ۴۴ برنامه چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی کشور، دولت موظف است اقدامات لازم را برای استقرار جامعه اطلاعاتی به انجام رساند. در این زمینه نخستین اقدام برای راه‌اندازی شهر الکترونیکی در ایران با طرح پروژه شهر الکترونیکی کیش آغاز و با پروژه‌هایی مانند «برنامه کلان فناوری اطلاعات و ارتباطات شهرداری‌های کلانشهرهای کشور» که ۷ کلان شهر کشور یعنی اصفهان، اهواز، تبریز، شیراز، کرج، قم و مشهد را شامل می‌شود، ادامه یافت. اما شواهد نشان می‌دهد که تاکنون هیچ کدام از فعالیت‌های صورت گرفته برای راه‌اندازی یک شهر الکترونیکی به سرانجام نرسیده است.
شواهد نشان می‌دهد که اصلی‌ترین موانع موجود بر سر الکترونیکی کردن خدمات شهری، نبود زیرساخت ارتباطی کافی است. در واقع تامین پهنای باند مناسب یک ضرورت برای رسیدن به یک شهر مناسب دیجیتالی با کیفیت بالا نیز هست. به همین دلیل، بسیاری از کشورها در حال سرمایه‌گذاری‌های کلان در جهت ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی و شبکه‌های دسترسی با سرعت بالا و کیفیت مناسب هستند. اما این در حالی است که شبکه زیرساخت و دسترسی ایران، جهت ارائه سرویس‌های باند وسیع به شهرهای الکترونیکی از وضعیت مناسبی برخوردار نیست، و به صورت جدی مانع رشد سرویس‌ها و کاربردهای باند وسیع مانند ارائه خدمات چند رسانه‌ای و نظارت همگانی الکترونیکی شده است.
علی‌اکبر جلالی، در این خصوص می‌گوید: «در حوزه زیرساخت‌های ارتباطی و دسترسی مشکلات فراوانی در ایران وجود دارد، اما غیر‌قابل حل نیست. اگر عزم و اراده توسعه شهرهای الکترونیکی در بین مردم و مسوولان کشور بوجود آید مساله ایجاد زیرساخت‌های ارتباطی باسیم و بی‌سیم به سرعت قابل حل است.» به گفته وی، با نگاهی به توسعه ارتباطات پر سرعت و با پهنای باند زیاد در دنیا متوجه خواهیم شد که کمبودهای ارتباطی در ایران در حوزه شبکه‌های موردنظر شهرهای الکترونیکی مانند اینترنت قابل جبران است.
سرعت بیشتر، خدمات آنلاین‌تر
کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه، معیار توسعه یافتگی کشورهایشان را در پذیرش فضای سایبر و توسعه خدمات الکترونیکی بر بستر شبکه‌های جهانی و ملی با پهنای باند زیاد می‌دانند.
به همین دلیل، رقابت سنگینی در افزایش پهنای باند در این کشورها دیده می‌شود. به عنوان مثال در کره‌جنوبی پروژه‌ای با بودجه 24 میلیارد دلار برای ایجاد شبکه ارتباطی پرسرعت با پهنای باند 1024 مگا بیت در ثانیه تا سال 2012 در حال انجام است. در یکی از شهرهای ایالت می‌سی‌سی‌پی آمریکا نیز هم اکنون واگذاری پهنای باند 1024 مگابیت در ثانیه به 100 هزار مشترک در حال انجام است.
در ایران مسوولان وزارت ارتباطات تقریبا در تمامی‌سخنرانی‌ها و خبرهای خود از ارتقای پهنای باند شبکه سخن می‌گویند؛ این در حالی است که با سرعت ۱۲۸ کیلوبیتی کاربران خانگی عملا توسعه خدمات آنلاین شهری دور از دسترس است.
ارسال نظر