عرضه نسخه جدید نرم افزار نظارت والدین بر مصرف اینترنت
فیلتر از جنس خانواده
بازار دیجیتال - «جدیدترین و آخرین نرم افزار نظارت والدین بر مصرف اینترنت، با رفع تمامی اشکالات به صورت رایگان در وب‌گاه دبیرخانه شورای‌عالی اطلاع‌رسانی عرضه شد.» این خبری بود که هفته گذشته توسط شورای عالی اطلاع‌رسانی منتشر شد. این نرم‌افزار که از زمان ارائه آن با نظرات و انتقادات گوناگونی همراه بوده قرار است به والدینی که با تکنولوژی آشنایی کافی ندارند، کمک کند تا با این حوزه آشنایی پیدا کنند و از سوءاستفاده‌های احتمالی فرزندانشان نیز جلوگیری کنند.
کنترل و نظارت به جای فیلترینگ
فیلترینگ در تمام کشورهای دنیا به شکل‌های گوناگون انجام می‌شود و تنها اختلافات موجود در این زمینه بر سر مصادیق آن است. حفظ امنیت ملی، فصل مشترک اصول تمام حکومت‌ها در ورود به مساله فیلترینگ است.
در ایالات متحده و اکثر کشورهای غربی خط قرمزهای اینترنتی علاوه بر مساله امنیت ملی شامل مسائل نژاد‌پرستانه، پورنوگرافی و سوءاستفاده از کودکان نیز می‌شود. در این کشورها دسترسی به سایت‌های خاص به طور کلی آزاد است؛ ولی کاربران در هنگام ورود به سایت‌ها با پیغامی مواجه می‌شوند مبنی بر اینکه بازدید از سایت برای افراد زیر ۱۸ یا ۲۱ سال ممنوع است. در این کشورها بخشی از مساله نظارت بر استفاده کودکان از اینترنت بر عهده والدین است.
کشورهایی چون آمریکا و اروپا به نوعی به فیلترینگ نهایی اعتقاد دارند که در آن خانواده‌ها و نهادهای آموزشی و خصوصی، خود در مورد مسدود کردن سایت‌ها تصمیم می‌گیرند.
به این ترتیب که نرم‌افزارهای خانگی خاصی طراحی شده که خانواده‌ها اقدام به خرید و نصب آنها روی کامپیوترهای خانگی می‌کنند. این نرم‌افزارها قابلیت کنترل استفاده کودکان و نوجوانان از اینترنت را توسط والدین فراهم می‌آورد.
در ایران نیز در اسفند ماه سال ۸۶ و به پیشنهاد کارگروه امنیت فرهنگی و محیط رایانه‌ای و دبیر خانه شورای عالی اطلاع‌رسانی طرح طراحی نرم‌افزار نظارت والدین کلید خورد. این نرم افزار به منظور فرهنگ سازی در خصوص استفاده صحیح از اینترنت در خانواده‌ها در آبان‌ماه ۸۸ و دومین نسخه آن نیز بعد از رفع اشکال در اردیبهشت امسال عرضه شد و اکنون سومین نسخه با رفع کلیه اشکالات ارائه شده است. گفته می‌شود این نرم‌افزار حدود ۲۰۰ هزاربار دانلود شده است.
علی کاظمی، ناظر پروژه نرم افزار نظارت والدین بر مصرف اینترنت، دبیرخانه شورای عالی اطلاع رسانی، با اشاره به عرضه جدیدترین و آخرین نسخه این نرم افزار می‌گوید: «محدود کردن حجم مصرف اینترنت و زمان مصرف آن، محدود کردن روزهای مصرف و فیلتر تصاویر غیراخلاقی که با فیلترشکن می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد از جمله کارآیی‌های نرم‌افزار نظارت والدین بر مصرف اینترنت است.» وی در ادامه می‌افزاید: «نسخه گذشته این نرم‌افزار در مواجهه با برخی فیلترشکن‌ها به درستی عمل نمی‌کرد که این مورد اکنون اصلاح شده است. همچنین عدم سازگاری با برخی آنتی‌ویروس‌ها نیز توسط کاربران گزارش داده شده بود که اکنون این مشکل برطرف شده است.» کاظمی با اشاره به افزایش سرعت اجرای این نرم‌افزار، عمده‌ترین اشکال کاربران را در نسخ اول و دوم، عدم سازگاری با زبان فارسی و بالطبع کندی سیستم دانست که در نسخه جدید این موارد لحاظ شده است. وی در ادامه تصریح کرد: پایگاه‌های موجود در این نرم‌افزار که در حوزه‌های مختلف دسته‌بندی شده است در نسخه جدید به روز شده است. علاوه بر این، اشکالی در هنگام خروج از نرم‌افزار و بسته نشدن کامل آن نیز وجود داشت که رفع شده است.
اما آنچه که در این میان حائز اهمیت خواهد بود، توجه به این نکته است که با وجود فیلترینگ شدید دولتی آیا اجرای طرح فیلترینگ برای کاربران مفید خواهد بود یا خیر؟ عباس‌پور خصالیان، کارشناس حوزه آی‌تی در این زمینه می‌گوید: «در حال حاضر اگر فیلترینگ خانگی اجرا شود، مکمل فیلترینگ دولتی است که این از نظر قانونی اصلا درست نیست؛ چرا که وقتی دولت تصمیم می‌گیرد اجرای فیلترینگ را در اختیار خود خانواده‌ها بگذارد پس دیگر دخالت نهادهای دولتی در این زمینه اصلا به صلاح کاربران نخواهد بود».
این کارشناس اعتقاد دارد اجرای فیلترینگ خانگی جایگزینی به صرفه برای فیلترینگ دولتی است، اما اجرای توامان آنها نوعی دوباره کاری به حساب می‌آید.
آموزش و فرهنگ‌سازی
به اعتقاد کارشناسان، زمانی استفاده از نرم‌افزار نظارت والدین بر مصرف اینترنت مفید خواهد بود که اولا اطلاع‌رسانی کامل در این زمینه برای مردم انجام شود، دوم اینکه آموزش‌های لازم در این زمینه به خانواده‌ها داده شود. همچنین مساله مهم و اساسی وجود یک مرجع صلاحیت‌دار است که از نظر قانونی پشتوانه این نوع نرم‌افزارها باشد. پورخصالیان می‌گوید: وجود یک نهاد قانونی که اطمینان لازم را به کاربران در زمینه استفاده از نرم‌افزارهای مدیریتی بدهد، کاملا لازم و ضروری است که همانطور که دیده می‌شود هنوز چنین نهادی در کشور به وجود نیامده است.
اما در مقابل این اظهارات، کاظمی شورای‌عالی اطلاع‌رسانی را بهترین نهاد برای نظارت روی این نرم‌افزار معرفی می‌کند و اینکه شورای عالی اطلاع‌رسانی در تمامی مراحل طراحی این نرم افزار نظارت داشته و این نرم افزار با تایید این شورا در اختیار کاربران قرار گرفته است. وی در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به فیلترینگ قوی که در فضای مجازی صورت می‌گیرد دیگر چه نیازی به این نرم افزار هست، می‌گوید: این اشتباهی است که از ابتدا از نام این نرم‌افزار برداشت شده است. در واقع این نرم افزار مکمل فیلتر دولتی است. فیلترینگ ملی یک فیلترینگ حاکمیتی هست و چه خواسته شود و چه خواسته نشود اجرا می‌شود. اما فیلترینگ خانگی همانطور که از اسم آن هم مشخص است فیلتری است که توسط خانواده‌ها صورت می‌گیرد و اصطلاح اصلی آن کنترل خانواده یا parental control است. در واقع هدف شورا اضافه کردن یک فیلتر روی فیلتر قوی شرکت مخابرات نیست. هدف آگاه کردن والدین است. وی در ادامه می‌افزاید: فیلترینگ خانگی به والدینی که با تکنولوژی آشنایی کافی ندارند، کمک می‌کند تا با این حوزه آشنایی پیدا کنند و از سوءاستفاده‌های احتمالی فرزندانشان نیز جلوگیری کنند. یکی از کارهایی که این نرم‌افزار انجام می‌دهد کار روی تصاویر است. به عنوان مثال شخصی برای جوانی از طریق میل عکس نامناسب ر ا ارسال می‌کند. این عکس که مورد فیلتر مخابرات قرار نمی‌گیرد؛ چرا که فیلتر دولتی تنها روی آدرس و نوشته‌ها است، بنابراین اگر این نرم‌افزار روی کامپیوتر فرد نصب باشد امکان مشاهده آن را نخواهد داشت.
ویژگی‌های نرم‌افزار
محدود کردن حجم مصرف اینترنت و زمان مصرف آن
محدود کردن روزهای مصرف فیلتر
تصاویر غیراخلاقی که با فیلترشکن می‌توان به آن دسترسی پیدا کرد
زبان فارسی
سازگاری با انواع آنتی ویروس‌ها
کمک به والدینی که با تکنولوژی آشنایی ندارند و جلوگیری از سوءاستفاده احتمالی فرزندان
ارسال نظر