ایران در مکان سی و ششم
بازار دیجیتال- سی و چهارمین دور از مسابقات برنامه‌نویسی یا همان ACM، امسال نیز همچون سال‌های گذشته برگزار شد.

دور نهایی این مسابقات یکم تا ششم فوریه و با حضور ۱۰۳ تیم از کشورهای مختلف جهان در دانشگاه‌ هاربین چین برگزار شد. در این دور از مسابقات تیم ایران برعکس سال‌های گذشته که حداقل در میان پانزده تیم اول قرار داشت، نتوانست جایگاهی بهتر از سی و ششم را کسب کند. هرچند مسوولان تیم‌های ایرانی شرکت‌کننده در این مسابقات نیز از نتایج راضی نیستند؛ اما آنچه به گفته آن‌ها در این بین ارزشمند است حضور در میان ۱۰۳ دانشگاه برتر جهان و شرکت در یک مسابقه بین‌المللی بزرگ است.
سیر نزولی رتبه
مسابقات جهانی برنامه‌نویسی (ACM) که هر سال یک بار در کشورهای مختلف برگزار می‌شود، مسابقه‌ای است که در آن دانشجویان شرکت‌کننده در قالب گروه‌ها و تیم‌های سه نفره و با حضور یک سرپرست به رقابت می‌پردازند، در این رقابت دانشجویان با استفاده از یک دستگاه کامپیوتر به حل مساله‌های دشوار می‌پردازند، دانشجویانی که بتوانند این مسائل را در حداقل زمان ممکن حل کنند، به عنوان برنده مسابقه معرفی می‌شوند. حداکثر زمان برای حل مسائل ۵ ساعت در نظر گرفته شده است. همچنین مسائل مطرح شده در این مسابقات به زبان انگلیسی ارائه می‌شود. در این مسابقه به ازای هر سوالی که توسط دانشجویان پاسخ داده شود بادکنکی به رنگ مشخص داده می‌شود.
محیط برگزاری مسابقات نرم‌افزار PC2 است که در محیط شبکه‌های اختصاصی مسابقات، ارتباط بین کلیه تیم‌ها، داوران و مسوولان برگزاری مسابقات و تابلوهای نمایش نتایج، ارتباط برقرار می‌کند. این نرم‌افزار استاندارد مسابقات جهانی است و تیم‌‌های شرکت‌کننده در مسابقه جهانی نیز در چنین محیطی به رقابت می‌پردازند.
یحیی تابش، رییس مرکز محاسبات دانشگاه شریف و از مدیران اجرایی مسابقه برنامه‌نویسی دانشجویی ACM در توضیح این مسابقه علمی می‌گوید: «این مسابقه یکی از معتبرترین مسابقات علوم کامپیوتری دنیا است و جوایزی که به برگزیدگان این مسابقه تعلق می‌گیرد، همانند جوایز نوبل در دیگر حوزه‌ها است. این مسابقه ۳۴ دوره برگزار شده که در حال حاضر سیر رشد و تکامل خود را طی می‌کند.» به گفته تابش این مسابقه به دو بخش مقدماتی و نهایی تقسیم می‌شود که بخش مقدماتی آن در نواحی مختلف دنیا برگزار و تیم‌های دانشگاهی در منطقه‌های مختلف در آن شرکت می‌کنند. مرحله مقدماتی مسابقات ACM با حضور ۲ هزار نفر برگزار شد که در نهایت ۱۰۳ تیم به مرحله نهایی راه پیدا کردند. در این دور سه تیم دانشگاهی با در اختیار داشتن یک کامپیوتر باید چندین مساله را حل کنند. تابش در توضیح نوع این مسائل می‌گوید: «این مسائل مربوط به ایده‌های صنعتی، توسعه‌ای و تکنولوژیکی است و به نوعی یک ایده کاربردی که منجر به طراحی یک الگوریتم و در نهایت نیز پیاده‌سازی آن می‌شود.»
وی در ادامه در خصوص حضور تیم‌های ایرانی در این مسابقات می‌افزاید: «دانشگاه شریف به مدت 11 سال متولی و برگزار‌کننده این مسابقه در سطح منطقه بوده که در آن بیش از 100 تیم دانشگاهی داخلی شرکت کرده‌‌اند؛ ولی حضور تیم‌های منطقه‌ای در آن بسیار کم بوده؛ چراکه متاسفانه آن‌ها اهمیت و استقبال لازم را به این نوع مسابقه ندارند.» تابش در خصوص رتبه پایین ایران در میان دیگر تیم‌ها مطرح جهان نیز این گونه توضیح می‌دهد که تیم امیرکبیر و تیم شریف در این دور توانست از میان 12 سوال ارائه شده تنها 4 سوال را به طور کامل جواب دهد و دو سوال را نیز به صورت ناقص تمام کرد و همین امر باعث کسب رتبه 36 برای ایران شد.


هرچند این نتیجه یکی از ضعیف‌ترین نتیجه‌ها طی چند سال گذشته است؛ اما بنا بر اظهارات تابش، همیشه نتیجه نمی‌تواند ملاک قرار بگیرد. وی در ادامه می‌افزاید: «حضور در یک مسابقه بین‌المللی و قرار گرفتن در میان 103 تیم برگزیده نیز می‌تواند بسیار ارزشمند باشد. گذشته از این حضور و رقابتی که بین شرکت‌کنندگان رخ می‌دهد، برگزاری این مسابقه اهمیت‌های دیگر نیز برای تیم‌های شرکت‌کننده از جمله ایران دارد.
به عنوان مثال در کنار این مسابقه سمینارهای تخصصی برگزار می‌شود که بسیار مفید و آموزنده است و باعث می‌شود که با تکنولوژی‌های روز دنیا بیشتر آشنا و از مسیر پیشرفت تکنولوژی نیز مطلع شویم.
همچنین این مسابقه باعث نوعی یادگیری رقابتی می‌شود، یعنی برای شرکت در این مسابقه دانشجویان مطالبی را یاد می‌گیرند که در هیچ جایی آن را آموزش نمی‌دهند.»
بی‌توجهی بخش دولتی
بنا بر اظهارات شرکت‌کنندگان در مسابقه ACM، دولت ایران برعکس دیگر کشورهای پیشرفته جهان آنچنان که باید به ترغیب و تربیت افراد برای شرکت در این گونه مسابقات رغبت نشان نمی‌دهد.
رییس مرکز محاسبات دانشگاه شریف در خصوص همکاری‌های دولت به شرکت کنندگان در این مسابقه می‌گوید: «در کشورهای پیشرفته دنیا برای این مسابقه بسیار اهمیت قائل هستند، بنابراین برای رشد و تربیت افراد از مقطع دبیرستان شروع به فعالیت می‌کنند و به همین بهانه دست به توسعه منابع انسانی در حوزه آی‌تی خود می‌زنند؛ اما در ایران کاملا برعکس است.
حتی از طرف نهادهای دولتی به تیم‌های دانشگاهی هم کمک چندانی نمی‌شود و اگر شرکت‌های خصوصی همچون همکاران سیستم ما را برای شرکت در این مسابقات همیاری نمی‌کردند، مشخص نبود که ما بتوانیم در این مسابقه بین‌المللی شرکت کنیم یا خیر». وی در ادامه می‌افزاید: «ما از دو سال گذشته با توجه به مشکلات فراوان توانستیم بین چند دبیرستان کشور مسابقاتی مشابه مسابقه ACM‌ برگزار کنیم و با دادن مسائل کاربردی سعی در آشنا کردن آن‌ها با این مسابقه و محیط آن داشتیم؛ اما مطمئن نیستیم که با شرایط موجود و کمبود‌هایی که وجود دارد می‌توانیم به کار خود ادامه بدهیم.»‌
بنا بر اظهارات تابش، برای کسب مقام و موفقیت در این مسابقه بین‌المللی احتیاج به حمایت‌های بخش دولتی و خصوصی است و باید دولت از مراحل قبل دانشگاه مجموعه فعالیت‌هایی را برای آشنایی دانش‌آموزان علاقه‌مند به علوم کامپیوتر انجام دهد.
در واقع دولت با قرار دادن آن‌ها در مسیر یادگیری دست به توسعه آی‌تی و توسعه منابع نیروی انسانی در این حوزه بزند تا در نتیجه برنامه‌نویسان کامپیوتری ماهری را وارد بازار کار کند.