اینترنت گران به نفع کیست؟
طرح کاهش قیمت اینترنت در حال حاضر چه در کشورهای پیشرفته و چه در کشورهای جنگ‌زده‌ای مثل افغانستان یا پاکستان در حال اجرا است، اما در کشور ما این طرح همچون طرح‌های دیگر حوزه آی‌تی هنوز به مقصد معینی نرسیده و همچون توپی بین بخش خصوصی و شرکت دولتی زیرساخت در حال پرتاب است. زیرساخت به عنوان تنها تامین‌کننده پهنای باند کشور معتقد است که به مسوولیت خود در این زمینه عمل کرده و در دو مقطع اقدام به کاهش قیمت اینترنت کرده و این بخش خصوصی بوده که هیچ‌گاه همکاری نکرده است. در آن سو نیز بخش‌خصوصی معتقد است که کاهش قیمت زیرساخت تنها در حد یک ادعا و شایعه بوده و از مرداد ماه سال ۸۶ این شرکت یک ریال هم پهنای باند را کاهش نداده است. اما در بین تمامی‌این کش و قوس‌ها بین بخش‌خصوصی و زیرساخت این کاربران نهایی هستند که بهای سنگینی را در مقابل کیفیت پایین اینترنت خود پرداخت می‌کنند.
معضلات تکراری
بسیاری از کارشناسان و فعالان این حوزه معتقدند که نرخ‌گذاری اینترنت در ایران مطابق با نیاز اقتصادی کشور نیست؛ چرا که دولت اینترنت را با قیمت ارزان از خارج خریداری می‌کند و اگر یارانه‌ای برای آن پرداخت نمی‌کند باید آن را ارزان به دست مصرف‌کنندگان رسانده یا در غیر این‌صورت ورود آن از خارج از کشور را به دست بخش‌خصوصی بسپارد. مسعود ریاضیات، رییس انجمن شرکت‌های اینترنتی ایران، با تاکید این اظهارات می‌گوید: «شرکت مخابرات باید پهنای باند را به قیمتی که برایش تمام می‌شود به شرکت‌ها به فروش رسانده و به مصرف‌کننده واگذار کند.
نباید در این کار کاسبی انجام شود؛ برای اینترنت نیز باید همان روش دولت در ارزان فروختن اینترنت اعمال شود؛ چراکه با این کار در بسیاری زمینه‌ها صرفه‌جویی خواهد شد. زیرا اگر مردم در خانه‌ها کارهایشان را انجام دهند هزینه بنزین و دیگر هزینه‌ها نیز کاهش می‌یابد و دارای هوایی سالم، ترافیک کمتر و صرفه‌جویی بیشتر خواهیم بود.» وی در ادامه می‌افزاید: «در حال حاضر سرعت اینترنت در کشور کره از آمریکا و اروپا جلوتر است و پیشرفت این کشور را رقم می‌زند؛ به اعتقاد من قیمت اینترنت اگر قرار است در دست دولت باشد باید با قیمت تمام شده به فروش برسد.»وی با بیان این که متاسفانه در کشورمان به اینترنت به عنوان کالای لوکس نگاه می‌شود، تاکید کرد که اگر چند دهه گذشته بزرگراه به عنوان شاهراه ارتباطی بوده، امروزه اینترنت این کار را انجام می‌دهد و به عنوان شاهراه اقتصادی است، بنابراین باید ارزان به دست مصرف‌کننده برسد.
در همین زمینه مسوول امور مالى و اجرایى یک شرکت اینترنتى در گفت‌وگو با ایسنا اظهار داشته بود که هزینه‌اى که شرکت‌هاى ارائه‌دهنده اینترنت در کشور براى خرید اینترنت از مخابرات پرداخت مى‌کنند، بسیار گران‌تر از قیمت‌هاى جهانى است. مسوول امور مالى و اجرایى یک شرکت اینترنتى با اعتقاد به گران بودن هزینه اینترنت در ایران افزوده بود که هزینه اینترنت در کشور ما حتى نسبت به کشورهاى هم جوار همچون افغانستان بسیار بالا است؛ در این کشور قیمت اینترنت با کاربرد فیبر نورى به یک ششم قیمت پیشین کاهش یافته است. وى با تاکید بر اینکه گران بودن هزینه اینترنت مشکلى اساسى براى شرکت‌هاى ISDP و کاربران است، عنوان کرد که وعده‌هاى زیادى مبنى بر کاهش قیمت اینترنت به شرکت‌هاى ISDP داده شده، اما تاکنون این وعده‌ها عملى نشده است.
همان طور که از اظهارات اکثر کارشناسان پیدا است، مهمترین دلیل قیمت بالای این سرویس در ایران را می‌توان گران بودن پهنای باند مورد نیاز ISPها دانست که از طریق شرکت ارتباطات زیرساخت تامین می‌شود. بعد از این اظهارات و اینکه شرکت ارتباطات زیرساخت پهنای باند را ارزان وارد کشور می‌کند، اما آن را گران به توزیع‌کنندگان به فروش می‌رساند، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در 21 مرداد ماه 87 طی یک فراخوان رسمی اعلام کرد شرکت‌های خصوصی و مخابراتی که می‌توانند پهنای باند اینترنت را حتی چهار هزار دلار بیش از رقم ادعا شده یعنی هر STM1 را تا ده هزار دلار نیز تامین کنند، به آنها مجوز داده می‌شود علاوه بر نیاز خود، پهنای باند مورد نیاز کشور را با همین رقم پیشنهادی خریداری و به کشور وارد کنند. پیشنهادی که به گفته مسوولان شرکت ارتباطات زیرساخت با هیچ واکنشی از سوی فعالان بخش خصوصی همراه نبود.
راهکارها
به باور اکثر فعالان بخش خصوصی، در حال حاضر، فضای کاهش قیمت وجود دارد و مخابرات اگر بخواهد می‌تواند این کار را انجام دهد، اما کاهش قیمت تنها معضل این حوزه نیست؛ چراکه اگر جنس ارزانی را به بازار عرضه کنیم که جوابگوی نیاز کاربران و بازار نباشد دیگر آن کاهش قیمت فایده‌ای ندارد. در واقع تقاضا افزایش پیدا می‌کند، اما عرضه همچنان با مشکل مواجه است بنا بر اظهارات این فعالان اگر عرضه افزایش پیدا کند به طور اتوماتیک کاهش قیمت مورد نظر نیز اتفاق می‌افتد.
به باور کارشناسان، کاهش قیمت اینترنت زمانی می‌تواند برای فعالان و دست‌اندرکاران این بخش سودآور باشد که تعداد کاربران به حد قابل توجهی رسیده باشد. بنا بر اظهارات این افراد علاوه بر مشکلات فنی موجود در این بخش، مشکلات غیرفنی که جنبه اجتماعی و فرهنگی دارند نیز باید حل شود تا بتوان اینترنت پرسرعت را در اختیار کاربران قرار داد. در واقع کاهش قیمت زمانی موثر و مفید است که کاربران به نحو مناسب از آن استفاده کنند.
محمودرضا خادمی، رییس کمیسیون اینترنت سازمان نظام صنفی رایانه‌ای در خصوص راهکارهایی برای کاهش واقعی اینترنت در کشور می‌گوید: «برای رقابتی کردن بازار و کاهش قیمت تنها کاری که می‌توان کرد از بین بردن انحصار موجود در این بازار است. یعنی به جای یک تامین‌کننده پهنای باند باید چندین تامین‌کننده در بازار فعالیت کنند تا کاهش قیمت واقعی صورت بگیرد. در این بین هم زیرساخت به وظیفه اصلی خود که همان نگهداری، بهره‌برداری از زیرساخت و نظارت بر دروازه‌های بین‌المللی است، برسد. فعالان این بخش اظهار می‌دارند که بخش‌خصوصی به دنبال جذب مشتری است و برای این کار طی چند سال گذشته قیمت سرویس‌های خود را کاهش داده است.»
به گفته وی، در برخی موارد بخش خصوصی، برای بالا بردن رقابت در بازار، سرویس‌های خود را زیر قیمت نیز به فروش رسانده است و در ادامه توان این را هم دارد که زیر قیمت مخابرات نیز پهنای باند را به فروش برساند. بنابر اظهارات فعالان این بخش، حاشیه سودی که شرکت‌های فعال در این بخش به‌دست می‌آورند چیزی در حدود ۱۰ الی ۱۵درصد است، در مقابل تورمی‌که در بازار وجود دارد ۲۰درصد است با این اوصاف چه انتظاری می‌توان از این بخش داشت. به باور این افراد در واقع مسوولان دولتی نباید با ادعاهایی نظیر همکاری نکردن بخش خصوصی در حق این بخش بی‌انصافی کنند.
گفتنی است، قیمت‌های ذکر شده در این جدول، قیمت نهایی نیست و گاهی اوقات حتی کاربران مجبور به پرداخت هزینه بیشتری به سرویس‌دهنده‌های خود می‌شوند. نکته مهم این است که بسیاری از شرکت‌ها عملا پهنای باند اعلام شده در جدول را به کاربر ارائه نمی‌دهند. قیمت‌ها از روی سایت شرکت‌ها استخراج شده است.
ارسال نظر