آنچه همیشه مصرف‌کنندگان را سر در گم می‌کند
فقر اطلاعات در بازار کامپیوتر
صدای موسیقی بلند است و سرو صدای آن باعث می‌شود صدای اعتراض خانم مسن دوباره بلند شود.
مریم عسگری
صدای موسیقی بلند است و سرو صدای آن باعث می‌شود صدای اعتراض خانم مسن دوباره بلند شود. اون اینترنت را خاموش کن. سرم درد گرفت.از صبح این اینترنت را روشن می‌کنی تا شب.
خنده‌ات می‌گیرد. شاید برای شنیدن این کلمه است که صدای پخش شده از لپ‌تاپ را کم نمی‌کنی.
مادر بزرگ که سال‌ها است چشمش به دیدن لپ‌تاپ و کامپیوتر و... عادت کرده، هنوز نمی‌تواند اسم این کالا را درست تلفظ کند و آن را با نام اینترنت می‌شناسد.
تعجبی ندارد. حتی تلفظ کلمه اینترنت از زبان او عجیب به نظر می‌رسد. شاید انتظار زیادی باشد که از او بخواهی این کالا را بشناسد. ولی تازه خیلی از افرادی که این کالا را می‌فروشند نیز هنوز اسم درست این کالا را نمی دانند و آن را با اسامی چون لب‌تاب، نوک‌بوک و... می‌شناسند.
این تازه بخشی از ماجراست وقتی دلیل را از فروشندگان می‌پرسی تو را به کلاس گذاشتن محکوم می‌کنند و می‌گویند: خانوم دست از این سوسول بازی‌ها بردارید لب‌تاب یا لپ‌تاپ، چه فرقی می‌کند. جالب اینجاست که وقتی در مورد امکانات فنی دستگاه از فروشنده می‌پرسی یک کاتالوگ به دستت می‌دهند و خودشان از ارائه اطلاعات سر باز می‌زنند و شلوغی فروشگاه و... را بهانه می‌کنند.
با خود می‌گویی این افراد با چه جراتی می‌توانند کالایی را به فروش رسانند که اندک اطلاعاتی در مورد آن ندارند.
بی‌سوادی در بازار رایانه
تا به حال شده برای خرید کالایی خاص، راهی بورس خرید و فروش آن کالا شوید و ناگهان موضوعی آنچنان توی ذوقتان بزند که نه‌تنها اعتمادتان را به فروشندگان، بلکه به کل بازار از دست دهید؟
تا به حال شده برای خرید کالایی به اطلاعات فروشنده اعتماد کنید و پس از خرید از عمل خود و اعتمادی که به فروشنده کرده‌اید پشیمان شوید؟
یا اینکه برایتان پیش آمده که برای خرید یک کالای دیجیتالی که ارائه اطلاعات کافی به مشتری از وظایف فروشنده آن کالا به حساب می‌آید مراجعه کنید، ولی فروشنده حتی نتواند اسم کالا را به درستی تلفظ کند، چه برسد به ارائه اطلاعات دقیق و درست؟
این اتفاقات در بازار رایانه ما بیشتر از بازار سایر کالاها مشهود است.
اگر سری به مراکز خرید و فروش رایانه بزنید صحت ادعای ما برایتان روشن می‌شود. چون برخی از فعالان بازار بدون داشتن اطلاعات کافی در این حوزه فعالیت می‌کنند و اطلاعات نصفه و نیمه خود را با چنان اعتماد به نفسی به خریداران ارائه می‌دهند که در نظر اول آنها را یک کارشناس حرفه ای تصور می‌کنی که اطلاعات خود را بدون هیچ چشمداشتی تقدیمت می‌کنند. البته این گفته به این معنی نیست که تمام فعالان بازار اطلاعات چندانی در این زمینه ندارند. اما طبق اعلام کارشناسان و حتی برخی از فعالان بازار، بیش از نیمی از فروشندگان و حتی واردکنندگان کالاهای حوزه IT از دانش کافی برخوردار نیستند.
کارشناسان معتقدند این موضوع (کم‌سوادی فعالان بازار رایانه و حتی برخی از شرکت‌ها) یکی از معضلات اساسی و جدی بازار رایانه ماست که باید به آن جدی‌تر نگریست.
البته گروه دیگری معتقدند، شرط فعالیت در حوزه رایانه تنها داشتن سواد و دانش آکادمیک نیست و فعالان این حوزه از دانش کافی برای ارائه اطلاعات به مصرف‌کنندگان برخوردارند.
به هر حال در این زمینه نظرات مختلفی وجود دارد و هر گروه در این زمینه بر اساس تجربیات خاص خود در بازار اظهارنظر می‌کند. اما آنچه مسلم است، بازار جوان رایانه ما در حال حاضر مملو از فروشندگانی است که نه تنها از تحصیلات آکادمیک در زمینه رایانه برخوردار نیستند، بلکه اندک اطلاعاتی از تکنولوژی‌های روز ندارند و اطلاعات غلط خود را به خورد مصرف‌کنندگان می‌دهند.
مصرف‌کنندگان هم در صورتی که از دسته کاربران حرفه‌ای باشند می‌توانند متوجه اطلاعات غلط فروشنده شوند اما تکلیف کاربران آماتور چه می‌شود؟
کوروش عباسی، مدیر روابط عمومی شرکت آواژنگ یکی از واردکنندگان تجهیزات کامپیوتری در این زمینه می‌گوید، در اینکه سواد فعالان صنف IT در بازار در حد قابل قبولی نیست شکی نیست و اگر بخواهیم به آنها نمره دهیم این افراد نمره زیر قبولی می‌گیرند.
دلیل هم این است که صنعت IT با سرعت قابل توجهی رشد می‌کند و فعالان این صنف در بازار داخلی نمی‌توانند با این سرعت پیش روند و اطلاعات خود را تکمیل کنند.
به گفته وی، یکی دیگر از دلایل کم سوادی فعالان صنف رایانه این است که در کشور ما به رایانه به عنوان یک ابزار کاربردی، که برای زندگی بهتر مورد نیاز است نگریسته نمی‌شود. همچنین بسیاری از افراد به اطلاعات دوستان و آشنایان اکتفا می‌کنند و اگر برای سیستم آنها مشکلی پیش آید به آنها مراجعه می‌کنند. در صورتی که این کار اشتباه است. وی معتقد است در بازار ما نیاز به داشتن اطلاعات بیشتر حس نمی‌شود و به همین دلیل اکثر فعالان بازار در بی‌سوادی به سر می‌برند.
عباسی معتقد است برای ارتقای دانش فعالان و کاربران رایانه باید در کشور فرهنگ‌سازی شود و بستر فرهنگی چه در بخش دولتی و چه در بخش خصوصی در این زمینه
فراهم شود.
محسن بهنامی یکی از فعالان بازار نیز در این مورد می‌گوید، اکثر فعالان بازار رایانه از دانش کافی برخوردار نیستند و حتی برگزاری سمینارهای آموزشی که توسط برخی از شرکت‌ها برگزار می‌شود نیز تاکنون نتوانسته کمک چندانی در این زمینه باشد.
به گفته وی، در شرایط فعلی فعالیت در حوزه کامپیوتر که طی سال‌های اخیر، با توجه به رشد تعداد کاربران رایانه و همچنین رشد مراکز خرید و فروش این کالای پر کاربرد افزایش یافته است باعث شده بسیاری از جوانان (حتی آنها که اندک اطلاعاتی در این زمینه ندارند) به سوی این حرفه روند و اکثرا هم اطلاعات غلط این افراد باعث سردرگمی خریداران می‌شود.
وی افزود، بسیاری از فعالان بازار حتی از ارائه اطلاعات جزئی به خریداران نیز عاجزند.
وی می‌گوید، کم‌سوادی برخی از فعالان بازار رایانه شاید در نگاه اول چندان مهم نباشد و حتی برای برخی از افراد جالب باشد، اما در حقیقت باعث بی‌اعتمادی مشتریان به بازار می‌شود.
مالکی یکی دیگر از فعالان بازار نیز در این مورد می‌گوید، اتحادیه بابت ارائه مجوز توجهی به مدرک تحصیلی و سابقه فعالیت افراد نمی‌کند و تنها با شرط ارائه مدارکی مانند اجاره‌نامه و... مجوز کسب را صادر می‌کند که این موضوع باعث شده افراد مختلف با اطلاعات اندک به آسانی وارد این حرفه شوند.
نظرات مخالف
اگرچه اکثر کارشناسان و فعالان بازار معتقدند بازار رایانه ما از کم سوادی فعالان آن در رنج است، اما در این باره نظرات مخالفی هم وجود دارد.
احمد علیپور، مدیرعامل شرکت فراسو در این مورد می‌گوید، من با این موضوع که اخیرا باب شده و می‌گویند فعالان صنف رایانه از سواد و دانش کافی برخوردار نیستند، موافق نیستم.
به گفته وی، ممکن است برخی از فعالان بازار از تحصیلات آکادمیک برخوردار نباشند، اما این به معنی بی سوادی آنها نیست.
علیپور معتقد است نباید تعریف ما از سواد فعالان بازار رایانه تحصیلات دانشگاهی باشد و باید به روز بودن اطلاعات آنها توجه داشت.
وی معتقد است، در شرایط فعلی اگر فردی از دانش کافی در بازار برخوردار نباشد نمی‌تواند در این صنف دوام بیاورد. زیرا روز به روز محصولات جدید که به تکنولوژی‌های روز مجهزند وارد بازار می‌شوند و فعالان صنف خواه ناخواه با این تکنولوژی‌های جدید مرتبط می‌شوند. وی در مورد شرکت‌های واردکننده نیز گفت، شرکت‌هایی که در این عرصه فعالیت می‌کنند و دوام آورده‌اند بی‌شک افرادی هستند که از دانش کافی برخوردارند.
وی افزود: ممکن است برخی از قاچاقچیان که کالاها را قاچاق می‌کنند از دانش کافی برخوردار نباشند، ولی این افراد در مواجهه با مصرف‌کننده نیستند و نیازی به ارائه اطلاعات ندارند، ولی فروشندگان و شرکت‌های واردکننده با دانش و اطلاعات کافی در این زمینه فعالیت می‌کنند.
باقر بحری، یکی از مدیران شرکت سازگار ارقام نیز در این زمینه می‌گوید، در بازار داخلی ما با دو نوع اطلاعات مواجه هستیم. اول اطلاعاتی که به کاربران حرفه‌ای می‌دهیم و دوم اطلاعات فکری که به مصرف‌کنندگان می‌دهیم. وی که به بی سوادی فعالان بازار چندان معتقد نیست می‌گوید، در شرایط فعلی اطلاعات مورد نیاز کاربران به طور رایگان به آنها ارائه می‌شود و شاید به همین دلیل باشد که توجه ویژه‌ای به آن نمی‌شود. در صورتی که اگر بابت ارائه این اطلاعات از مصرف کنندگان هزینه دریافت شود موضوع شکل دیگری پیدا می‌کند.
ختم کلام
هنوز صدای موسیقی با همان بلندی آزاردهنده به گوش می‌رسد.
پیرزن با عصبانیت به سراغ نوه‌اش می‌رود و می‌خواهد به این صدا خاتمه دهد. اما خبری از او نیست.
فریاد می‌زند، این اینترنت را خاموش کنید.
ارسال نظر