چرا تلفن اینترنتی گران شد؟

سونیتا سراب‌پور

تعرفه جدید هر دقیقه استفاده از سیستمVOIP (تلفن اینترنتی‌) طی جلسات مشترک سازمان تنظیم مقررات و ارتباطات رادیویی با شرکت زیرساخت و به پیشنهاد این شرکت ۱۰۰‌ریال تعیین و ارائه شد. این پیشنهاد در کمیسیون تنظیم مقررات ارتباطات و در ۱۸ مردادماه تصویب و در نهم شهریورماه به شرکت ارتباطات زیرساخت ابلاغ شد. در حالی که مصوبه شماره ۶۷ کمیسیون تنظیم مقررات سازمان تنظیم مقررات باید از ۱۸ مرداد ماه به اجرا در می‌آمد، اما به گفته خادمی، مسوول کمیسیون اینترنتی سازمان نظام صنفی رایانه‌ای این مصوبه از سوی زیرساخت و سه پیمانکارش اعمال نمی‌شود.

مسوولان شرکت زیرساخت اجرایی شدن این مصوبه را نیازمند تعیین راهکار مالی- اداری و تنظیم الحاقیه در قرارداد بین شرکت ارتباطات زیرساخت و سه پیمانکار مربوط به VOIP دانسته‌اند. همچنین این مسوولان اظهار داشته‌اند که هم‌اکنون تدوین الحاقیه قرارداد در دستور کار این شرکت قرار دارد و مبنای اعمال تعرفه ۱۰۰‌ریالیVOIP‌، ۱۸مردادماه که تاریخ تصویب این مصوبه است، خواهد بود. چندی پس از انتشار این خبر از سوی مسوولان شرکت زیرساخت‌، دوباره خبر دیگری به نقل از روابط عمومی این شرکت بر خروجی برخی خبرگزاری‌ها مبنی بر ابلاغ شدن تعرفه از سوی شرکت زیرساخت به سه پیمانکارش منتشر شد. خبری که باز هم از سوی فعالان بخش‌خصوصی تکذیب و عنوان شد که شرکت‌های فعال در این حوزه هنوز همان مبلغ ۲۲تومان را به پیمانکاران شرکت زیرساخت پرداخت می‌کنند.

عدم تمکین زیرساخت و پیمانکاران

طی چند سال گذشته شاهد اختلاف نظر زیادی بین شرکت زیرساخت و شرکت‌های خصوصی ارائه دهنده تلفن اینترنتی بودیم. این اختلاف‌ها از زمانی آغاز شد که شرکت زیرساخت برای وادار کردن شرکت‌های خصوصی ارائه‌دهنده اینترنت تلفنی به برقراری ارتباط از طریق سه پیمانکار (که شامل شرکت‌های تراشه سبز، ضحی کیش و پیشگامان کویر یزد بود)، اقدام به قطع ارتباط ۱۱۴ شرکت دارای مجوز فعالیت کرد. پس از آن شرکت زیرساخت برای هر دقیقه مکالمه، پیشنهاد پرداخت ۲۲ تومان را عنوان کرد که باز هم مورد اعتراض شرکت‌های ارائه دهنده تلفن اینترنتی قرار گرفت. با قطع سرویس voip پس از انتخابات و ورشکستگی تعدادی از شرکت‌های فعال در این حوزه، اعتراض نسبت به این تعرفه بیشتر شد. سرانجام با فشارهایی که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای به سازمان تنظیم مقررات، نهاد قانون گذار این حوزه وارد کرد. این سازمان با جلساتی که با شرکت ارتباطات زیرساخت داشت، توانست این تعرفه را از ۲۲‌تومان به ۱۰تومان برساند. به گفته کارشناسان، این کاهش تعرفه می‌توانست نارضایتی به وجود آمده بین شرکت‌های خدمات‌دهنده voip و زیرساخت را برطرف کند و تاحدودی نیز باعث ایجاد توافق بین بخش خصوصی و دولتی شود. اما سر باز زدن شرکت زیرساخت از اجرای این مصوبه و عدم ابلاغ آن به سه پیمانکارش وضعیت فعالیت دراین حوزه را بیش از پیش با چالش مواجه کرده است.

پیام کرباسی، کارشناس حوزه خدمات اینترنتی، در خصوص اجرا شدن مصوبه شماره ۶۷ کمیسیون تنظیم مقررات سازمان تنظیم مقرارت می‌گوید: «تا پایان وقت امروز (۲۶شهریور ۸۸) و با تماس‌هایی که با سازمان نظام صنفی رایانه‌ای داشتیم، سه شرکت پیمانکار زیرساخت همچنان همان تعرفه ۲۲‌تومان را بابت اتصال از شرکت‌های خصوصی مجاز به فعالیت در این زمینه دریافت می‌کنند. این شرکت‌ها ادعا می‌کنند که مصوبه جدید را هنوز زیرساخت به آن‌ها ابلاغ نکرده است.» کرباسی تصریح می‌کند که براساس مصوبه ۱۸ مرداد ماه، باید برای عبور ترافیک صادره کشور، از شرکت زیرساخت دقیقه‌ای ۱۰۰‌ریال از سوی شرکت‌های فعال در این زمینه پرداخت شود و غیر از این اگر شرکتی‌ کار دیگری انجام دهد (چه شرکتی که مبلغی را پرداخت می‌کند چه شرکتی که مبلغی را دریافت می‌کند) کار او غیر قانونی خواهد بود.

کرباسی در ادامه به اطلاعیه منتشر شده از سوی شرکت زیرساخت اشاره می‌کند و می‌افزاید: «شرکت زیرساخت در اطلاعیه اعلام کرده است که به دلیل بوروکراسی اداری که در این شرکت وجود دارد، برای اجرای این مصوبه زمان بیشتری نیاز دارد. ای کاش این شرکت این مساله را زودتر از این‌ها اعلام می‌کرد و بعد از ۳۵ روز از ابلاغ مصوبه شماره ۶۷ کمیسیون سازمان تنظیم مقرارت این ادعا را مطرح نمی‌کرد تا نه به شرکت‌های بخش‌خصوصی فشار می‌آمد و نه در حق کاربران اجحافی صورت می‌گرفت.» به گفته این کارشناس، در حال حاضر که شرکت زیرساخت عدم اجرای مصوبه را به بوروکراسی داخل شرکت ربط داده و بعد از مدتی با حل این مساله آن را به سه پیمانکار خود ابلاغ کرده، باز هم سه شرکت پیمانکار زیرساخت نسبت به اجرای این مصوبه تمکین نمی‌کنند و اظهار می‌دارند که هنوز اجرای این مصوبه به صورت رسمی و مستقیم به آن‌ها ابلاغ نشده است.

مسوول فنی یکی از شرکت‌های فعال در زمینه ارائه خدمات تلفن اینترنتی در خصوص وضعیت حال حاضر شرکت‌های فعال در این بخش می‌گوید: «در ابتدا با فشارها‌یی که سازمان نظام صنفی برای حل مشکل تعرفه به شرکت زیرساخت آورد، بازهم این شرکت نسبت به کاهش این تعرفه تمکین نکرد و شرکت‌های بخش خصوصی فعال در این حوزه مجبور شدند از راه قانونی وارد عمل شوند. به دنبال این حرکت و از آنجا که زیرساخت متوجه شد که از طریق قانونی محکوم خواهد شد، پیشاپیش سعی کرد قضیه را به گونه‌ای تعدیل کند. در واقع این شرکت با جلسه‌هایی که با سازمان تنظیم مقرارت برگزار کرد تعرفه را از ۲۲تومان به ۱۰‌تومان رساند. اما این مصوبه تنها یک ادعا بوده است؛ چرا که سه پیمانکار شرکت زیرساخت همچنان همان مبلغ ۲۲‌تومان را از ما دریافت می‌کنند.» وی در ادامه می‌افزاید: «پس از شکایت سازمان نظام صنفی مبنی بر اینکه این تعرفه ازسوی شرکت زیرساخت و‌ سه اپراتور آن رعایت نمی‌شود، شرکت زیرساخت در سایتش اعلام کرد که سازمان نظام صنفی رایانه‌ای بدون اطلاع از مصوبات اطلاع رسانی غلط می‌کند. در صورتی که تمام واکنش‌های زیرساخت نشان از اجرا نشدن قانون و فشارهای سازمان نظام صنفی بوده است. هر چند که بالاخره زیرساخت اجرای این مصوبه را ابلاغ کرده است، اما براساس آخرین اطلاعات باز هم سه پیمانکار زیرساخت از اجرای آن سر باز می‌زنند که دلیل این امر هم کاملا مشخص است.»

گفتنی است، برای گرفتن اطلاعات بیشتر در این زمینه با شرکت‌ ارتباطات زیرساخت بارها تماس داشتیم که طبق روال معمول مدیرعامل این شرکت که به گفته روابط عمومی زیرساخت تنها پاسخگو دراین زمینه است، به دلیل مشکلات عدیده قادر به پاسخگویی نبود.

گران و بی‌کیفیت

در بین تمامی کشمکش‌های به وجود آمده بین شرکت ارتباطات زیرساخت و شرکت‌های بخش‌خصوصی فعال در زمینه تلفن اینترنتی، این کاربران نهایی هستند که به دلیل کیفیت نامطلوب و هزینه بالای سرویس‌ها بیشترین ضربه را می‌خورند. به گفته کرباسی، در حال حاضر و به دلیل حرکت‌های اخیر شرکت ارتباطات زیرساخت هزینه دقیقه‌ای استفاده از سرویس voip چیزی در حدود ۳۰ تومان است. وی در توضیح روند قیمت‌گذاری روی سرویس voip می‌گوید: «سه پیمانکار شرکت ارتباطات زیرساخت دقیقه‌ای ۲۲تومان به اضافه ۳درصد عوارض ومالیات از شرکت‌های ارائه کننده سرویسvoip دریافت می‌کنند. اما این مبلغ نهایی نیست، چرا که این سرویس به دلیل هزینه‌های توزیع و فروش و در واقع از زمانی که از شرکت‌های دارای مجوز به دست کاربر نهایی برسد، به طور متوسط ۳۵درصد دیگر هزینه به دنبال دارد. در واقع به غیر از آن ۲۲تومان و ۷‌ریال، هزینه‌ای دیگر در حدود ۳۵درصد به این مبلغ اضافه می‌شود و درنهایت نرخ مکالمه هر دقیقه استفاده از سرویس voip برابر با بیش از ۳۰تومان و ۶‌ریال است.» به باور کرباسی، حرکت‌های اخیر شرکت ارتباطات زیرساخت باعث تحمیل شدن چنین هزینه‌ای به کاربران شده که اگر براساس اجرای مصوبه شماره ۶۷ سازمان تنظیم مقرارت عمل شود، این هزینه نصف و به مبلغی در حدود ۱۵تومان می‌رسد.

مسوول فنی یکی از شرکت‌های خدمات دهنده تلفن اینترنتی در خصوص گران بودن این سرویس در مقابل کیفیت نه چندان جالب آن می‌گوید: «متاسفانه به دلیل مشکلات بی‌شماری که در این بخش وجود دارد، کاربر نهایی بیشترین ضربه را متحمل می‌شود و کمترین کیفیت را نیز دریافت می‌کند. اما در این بین شرکت‌هایی نیز وجود دارند که به دلیل کارشکنی‌های زیرساخت متحمل پرداخت هزینه‌های هنگفت و دچار ورشکستگی می‌شوند. در واقع شرکت‌های بخش خصوصی برای ادامه حیات خود راهی به جز گرفتن چنین مبلغی از کاربران ندارند که اگر مصوبه سازمان تنظیم واقعا به اجرا در ‌آید، قطعا مشکلات این بخش نیز حل خواهد شد.» به گفته این فعال، به دلیل فعالیت‌هایی که شرکت زیرساخت طی چند ماه اخیر انجام داده است، بسیاری از شرکت‌ها با افت ۳۰ تا ۴۰‌درصد مشترکانشان همراه بود‌ه‌اند و ضربات جبران ناپذیری را دریافت کرده‌اند.

فعالان این حوزه تنها راه برای حل مشکلات به وجود آمده در این حوزه را تمکین به قانون می‌دانند و این امید را دارند که با برگزاری مجدد مزایده و با توجه به تجربیاتی که طی یکسال گذشته زیرساخت کسب کرده است، بتوان تا حدودی مشکلات این حوزه را حل کرد.