نقد بخریم یا قسطی؟

بازار دیجیتال- لپ‌تاپ از دسته کالاهایی است که طی سال‌های اخیر استفاده از آن جنبه عمومی‌تری یافته و بسیاری از افراد برای انجام امور خود از این وسیله کم‌حجم به جای کامپیوترهای رومیزی استفاده می‌کنند. شاید تا چند سال پیش که این وسیله مانند موبایل یک‌ کالای لوکس و اعیانی به نظر می‌رسید کمتر کسی ترجیح می‌داد بابت خرید یک لپ‌تاپ کوچک مبلغ هنگفتی هزینه کند.

از طرفی به دلایل مختلفی از جمله درونی نشدن فرهنگ استفاده از این کالا و عدم ارتقای قابلیت‌های مدل‌های مختلف لپ‌تاپ نسبت به امروز برخی از افراد به لپ‌تاپ اعتماد چندانی نداشتند و تصور می‌کردند اموری که به راحتی با کامپیوترهای رومیزی انجام می‌دهند به سختی به وسیله لپ‌تاپ انجام می‌شود.اما پس از مدت کوتاهی کاربران کامپیوتری دریافتند استفاده از این کالا مزایای فراوانی نسبت به کامپیوترهای رومیزی دارد.

حجم کم، قابلیت‌ حمل‌و‌نقل، ارتقای قابلیت‌های این کالا و... همگی دست به دست هم دادند و باعث شدند امروزه استفاده از این کالا رشد چشمگیری نسبت به کامپیوترهای رومیزی داشته باشد.

بگذریم از اینکه به علت قیمت بالای این کالا هنوز برخی از افراد با وجود علاقه وافری که به تهیه این کالا دارند قادر به خرید آن نیستند، اما از آنجا که هیچ مشکلی راه چاره ندارد مگر مرگ، فروشندگان این کالا با درنظرگرفتن تسهیلاتی برای خریداران امکان خرید این کالا را برای اکثر اقشار جامعه فراهم کرده‌اند. فروش اقساطی لپ‌تاپ یکی از تسهیلاتی که برخی از فروشندگان لپ‌تاپ برای علاقه‌مندان به خرید این کالا در نظر گرفته‌اند. اما این مساله در درازمدت باعث بروز مشکلاتی برای فروشندگان و خریداران شد. به همین دلیل فروش اقساطی این کالا طی یک سال اخیر بسیار کم صورت می‌گیرد و کمتر فردی حاضر می‌شود از این شیوه برای خرید یا فروش لپ‌تاپ استفاده کند.

دردسرهای فروش اقساطی

لپ‌تاپ کالایی است که قیمت آن مانند طلا به روز تعیین می‌شود. به طوری که گاه اتفاق می‌افتد قیمت این کالا طی یک هفته تحت تاثیر جریان‌های مختلفی از جمله نوسانات ارزی، تغییر نرخ جهانی لپ‌تاپ، افزایش یا کاهش تعرفه گمرکی، تغییر نرخ استاندارد سازی لپ‌تاپ و ... بارها و بارها دستخوش تغییر و تحول شود.

بالطبع در این جریان فروشنده و خریدار از خرید و فروش اقساطی لپ‌تاپ متضرر می‌شوند.

بهنامی کارشناس فروش شرکت گسترش همراه نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های HP ضمن بیان این مطلب گفت: در حال حاضر اکثر واردکنندگان مطرح لپ‌تاپ مانند ایران رهجو، آفتاب شرق و ... این اقدام را انجام نمی‌دهند یا اگر طی سال‌های گذشته با تصور بالا بردن آمار فروش به فروش اقساطی لپ‌تاپ روی آورده بودند با توجه به ضررهایی که به آنها وارد شده است اکنون از این کار ابا دارند.

وی افزود: شرکت گسترش همراه طی سال گذشته فروش اقساطی لپ‌تاپ را در برنامه کاری خود قرار داده بود؛ اما با توجه به این موضوع که این اقدام نه به نفع مشتری و نه به نفع فروشنده است، از این اقدام منصرف شد. عدم استفاده از ابزارهای اعتباری مطمئن در ایران مشکل دیگری است که باعث شده بسیاری از شرکت‌های عرضه‌کننده و فروشندگان لپ‌تاپ عطای فروش اقساطی لپ‌تاپ را به لقایش ببخشند. رسولی، مسوول فروش شرکت آفتاب شرق، نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های توشیبا در این زمینه می‌گوید: فروش اقساطی لپ‌تاپ مشکلات خاص خود دارد که یکی از مهم‌ترین آنها عدم ارائه ابزار اعتباری مطمئن از سوی خریدار به فروشنده است.

به گفته وی، عرف‌ترین ابزار اعتباری در کشورها در حال حاضر چک است که یکی از مشکل‌سازترین ابزارهای اعتباری نیز به شمار می‌آید. چرا که خریدار به ازای خرید لپ‌تاپ یک فقره چک صادر می‌کند و هیچ‌کس نمی‌داند نه آیا این چک نقد می‌شود یا نه!

اگرچه با پیگیری‌های قانونی می‌توان مشکل را تا حدودی رفع کرد اما این کار مستلزم صرف وقت و هزینه زیادی است. به همین دلیل اکثر فروشندگان از فروش اقساطی این کالا حتی به همکاران خود سرباز می‌زنند.به گفته این کارشناس فروش، از هر ۵۰ چک صادرشده برای فروش اقساطی لپ‌تاپ دو فقره نقد نمی‌شود که این موضوع باعث شده تا حتی برخی فروشندگان از فروش اقساطی این کالا واهمه داشته باشند.

ارتاک یکی دیگر از نمایندگی‌های فروش لپ‌تاپ‌های توشیبا، دل و ... بد حساب بودن برخی از خریداران اقساطی لپ‌تاپ را از دلایل امتناع فروشندگان از فروش اقساطی این کالا عنوان کرد و گفت: تا سال گذشته ارتاک به فروش اقساطی لپ‌تاپ در مدل‌های مختلف مبادرت می‌ورزید، اما به دلیل مشکلاتی که در نحوه پرداخت اقساط از طرف مشتریان صورت گرفت این کار را از برنامه‌های خود حذف کرد.ایران رهجو، زیگورات، رایان‌گستر، گامانوت‌بوک و... نیز از شرکت‌هایی هستند که از عدم فروش اقساطی لپ‌تاپ توسط این شرکت‌های خبر می‌دهند.

طبق اعلام زیگورات، طی سال اخیر اکثر شرکت‌های واردکننده لپ‌تاپ به دلیل عدم گشایش LC و مشکلات دیگری از این قبیل ناچار شده‌اند خرید لپ‌تاپ از کشور مبداء را به صورت نقدی انجام دهند. به همین دلیل با وجود دریافت مبلغ پیش‌پرداخت از خریداران لپ‌تاپ اقساطی، این کار برای فروشنده صرفه اقتصادی ندارد. مسوول فروش شرکت فناوران پایتخت نیز در این زمینه می‌گوید: در حال حاضر در مراکز خرید و فروش لپ‌تاپ، از جمله پایتخت کمتر فروشنده‌ای حاضر می‌شود به فروش اقساطی لپ‌تاپ تن دهد. صاحب یکی دیگر از فروشندگان لپ‌تاپ در پاساژ پایتخت می‌گوید، طی سال‌های اخیر به دلیل نوسانات شدید قیمت لپ‌تاپ نه فروشندگان و نه خریداران تمایلی به خرید اقساطی لپ‌تاپ ندارند.

چراکه گاه اتفاق می‌افتد خریدار یک لپ‌تاپ یک میلیون تومانی را با قیمت یک میلیون و ۱۰۰هزار تومان به صورت اقساطی می‌خرد؛ اما یک ماه بعد قیمت این مدل لپ‌تاپ حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰هزار تومان کاهش یا افزایش می‌یابد که در این صورت خریدار و فروشنده متضرر می‌شوند. اسکویی یک فروشنده دیگر می‌گوید، از کل فروشندگان مرکز خرید پایتخت شاید تنها ۲درصد از آنها به فروش اقساطی لپ‌تاپ بپردازند که مبلغ زیادی را هم روی قیمت اصلی لپ‌تاپ می‌کشند.

اقساطی فروش‌ها

در بین عرضه‌کنندگان مختلف لپ‌تاپ «نگاران» نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های IBM از معدود شرکت‌هایی است که فروش اقساطی لپ‌تاپ را در برنامه‌ کاری خود قرار داده است.

طبق اعلام منفرد، مسوول شرکت IBM، این شرکت فروش اقساطی لپ‌تاپ با تعداد بالای بیست عدد را در برنامه کاری خود دارد و روی قیمت تمام‌شده هر لپ‌تاپ حدود ۷درصد سود دریافت می‌کند.

اقساط نیز به صورت ۶ یا ۹ماهه از خریدار دریافت می‌شود که البته حدود یک سوم از مبلغ کل دستگاه نیز به صورت پیش‌پرداخت از خریدار دریافت می‌شود.

«داتیس هزاره» نمایندگی فروش لپ‌تاپ‌های Hyundai نیز از فروش اقساطی لپ‌تاپ توسط این شرکت خبر داد و گفت: نحوه فروش اقساطی این شرکت به این صورت است که خریدار با ارائه مدارکی از جمله گواهی اشتغال به کار و... از صندوق مهر وامی تا سقف سه‌میلیون تومان از این صندوق دریافت و اقدام به خرید لپ‌تاپ می‌کند و اقساط را به بانک پرداخت می‌‌کند. بازپرداخت نیز در اقساط ۶، ۱۲ و ۲۴ماهه صورت می‌گیرد و صندوق مهر سودی معادل ۲۷درصد برای این وام در پرداخت‌های دوساله دریافت می‌کند. البته داتیس‌هزاره ده‌درصد از سود را به صورت نقدی به عنوان پیش‌پرداخت از خریدار دریافت می‌کند. شرکت نقش نیز یکی از فروشندگان لپ‌تاپ در پاساژ پایتخت را که لپ‌تاپ‌هایش را در اقساط ۶ و ۹ماهه به فروش می‌رساند. به گفته مسوول فروش این شرکت برای اقساط شش‌ماهه ۳۰درصد و برای اقساط ۹ماهه ۴۰درصد به عنوان پیش‌پرداخت از مشتری دریافت می‌شود و ۴/۱درصد سود روی قیمت اصلی می‌آید.

نقد بهتر است یا اقساط؟

فعالان بازار و نمایندگی‌های فروش جملگی بر این اعتقادند که فروش اقساطی لپ‌تاپ با توجه به شرایط بازار (نوسانات قیمت) و مشکلاتی که در بازپرداخت‌ها پیش می‌آید به نفع هیچ کدام از دو گروه خریدار و فروشنده نیست.

اما برخی نمایندگی‌های فروش مانند داتیس‌هزاره معتقدند، فروش اقساطی لپ‌تاپ با وام بانکی به نفع خریداران کم‌درآمد است چرا که می‌توانند با وامی که از بانک می‌گیرند لپ‌تاپ موردنظر را خریداری و اقساط را به بانک پرداخت کنند.