رهبران تجارت محصولات IT در دنیا
ندا لهردی
گسترش تکنولوژی در سال‌های اخیر، مولود تحولی بزرگ در صنعت، بازرگانی و بخش‌های دیگر شد تا زندگی روزمره را هم با خود همراه کند.

این روزها دستگاه‌ها و محصولات مختلف مربوط به این صنعت در حقیقت ملموس‌ترین نمونه رشد تکنولوژی هستند که در روزمر‌گی‌هایمان با آنها سروکار داریم. حال دیگر محصولات IT و فروش آنها به یکی از پررونق‌ترین بخش‌های بازار جهانی تبدیل شده‌اند تا سهم چشمگیری از حجم مبادلات اقتصادی دنیا را به خودشان اختصاص بدهند.
تجارت IT در عرصه جهانی
بسیاری از کارشناسان و تحلیل‌گران معتقدند که فاصله سال‌های 1996 تا 2005 سال‌هایی طلایی برای صنعت و تجارت IT به حساب می‌آیند، تا آنجا که صادرات جهانی محصولات IT در این مدت به بیش از دوبرابر افزایش پیدا کرد.
جدیدترین گزارش Comtade در این زمینه نشان می‌دهد، متوسط رشد سالانه صادرات این محصولات در طول این ۹سال برابر ۵/۸درصد بوده و ارزش دلاری آن به ۱۴۵۰میلیارد دلار در سال ۲۰۰۵ رسیده است. در سال ۲۰۰۵ کالاهای IT توانستند ۱۴درصد از کل کالاهای صادراتی دنیا را به خودشان اختصاص دهند.
به عقیده تحلیل‌گران، گسترش تجارت IT در سال‌های 1996 تا 2005 کاملا بیش از انتظارات بوده است تا جایی که رکود رشد صادرات سالانه کالاهای IT تا پایان سال 2005 به 12درصد رسید.
رواج استفاده از اینترنت در این مدت هم عامل دیگری برای رشد سریع صادرات کالاهای IT در سال‌های ۲۰۰۱ و ۲۰۰۲ بود که در سه سال متوالی بعد از آن هم ادامه پیدا کرد.
مقایسه تجارت محصولات IT با دیگر محصولات نشان می‌دهد که تجارت این محصولات در سال‌های 1996 تا 2000 نسبت به دیگر محصولات تا حد چشمگیری افزایش داشته است.
اگرچه حجم دلارهای معامله‌شده برای محصولات IT چندان هم چشمگیر نبود، اما رشد تجارت این محصولات، تولیدکنندگانشان را امیدوار می‌کرد.
در این سال‌ها قیمت انواع کامپیوترهای شخصی، پردازنده‌های نیمه‌رسانا و تجهیزات مخابراتی تا حدی کاهش پیدا کرد.
این در حالی بود که قیمت دیگر کالاهای صادراتی مانند کالاهای کشاورزی، لباس و پارچه در این مدت افزایش پیدا کرد.
در حقیقت قیمت انواع محصولات IT در سال‌های 1996 تا 2005 به طور متوسط تا 6درصد در هر سال کاهش یافت.
در مقابل، اما قیمت دیگر کالاهای صادراتی در این سال‌ها با میزان متوسط سالانه یک‌درصد افزایش یافت.
سهم کشورها از تجارت جهانی IT
رشد تجارت جهانی IT و رونق بازار محصولات آن، به تدریج کشورها و مناطق مختلف را با خودش همراه کرد. در این میان، اما گویا آسیا و کشورهای آن توانستند در اولین سال‌های رونق تجارت جهانی IT، بیشترین سهم را از مبادلات آن به خودشان اختصاص دهند.
آخرین آمار منتشر شده از سوی سازمان تجارت جهانی (WTO) در این زمینه نشان می‌دهد که کشورهای آسیایی تا پایان سال 2005 بیش از نیمی از صادرات جهانی و 40درصد واردات جهانی محصولات IT را در اختیار داشته‌اند.
کارشناسان معتقدند که مبادلات تجاری و رقابت میان کشورهای آسیایی برای جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی یکی از مهم‌ترین دلایل رشد مبادلات تجاری IT در بزرگ‌ترین قاره جهان است.
در حقیقت بسیاری از رهبران تجارت IT جهان در آسیا هستند و این کشورها به شبکه‌ای برای صادرات کالاهای IT در این سال‌ها تبدیل شده‌اند.
بعد از آسیا، اروپا دومین رتبه را در صادرات و واردات جهانی IT دارد.
در این میان کشورهای عضو اتحادیه اروپا به تنهایی 60درصد از صادرات نهایی کالاهای IT اروپا را در سال 2005 به خودشان اختصاص دادند.
به گفته تحلیل‌گران، اگرچه سهم اروپا از صادرات و واردات جهانی IT در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵ با کاهش نسبی مواجه بوده است، اما این منطقه پویاترین تجارت IT جهان را در دهه ۹۰ در اختیار داشته است.
سهم آمریکای شمالی از تجارت جهانی IT در سال‌های 1996 تا 2005 تاحدودی کاهش یافت که بخشی از آن ناشی از افزایش مبادلات تحت پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی (NAFTA) بعد از سال 2000 بود.
این پیمان که بین آمریکا، کانادا و مکزیک امضا شده بود و بزرگ‌ترین پیمان تجاری دنیا از لحاظ حجم مبادلات به حساب می‌آید، بیش از ۴۰درصد از صادرات نهایی IT در آمریکای شمالی را در اختیار دارد.
در‌حال‌حاضر آمریکای شمالی به عنوان بزرگ‌ترین شبکه واردات محصولات IT به حساب می‌آیند.
در مقابل، اما آمریکای جنوبی و مرکزی، آفریقا و خاورمیانه همچنان سهم کوچکی از صادرات جهانی محصولات IT را در اختیار دارند.
این کشورها شبکه‌ای بزرگ برای واردات محصولات IT هستند و اگر چه توانستند حجم بزرگی از واردات این محصولات را تا پایان سال 2005 به خودشان اختصاص بدهند، اما همچنان تنها 1/4درصد از کل واردات جهانی IT در اختیار این کشورها است.
پرطرفدارترین محصولات IT دنیا
تجارت جهانی IT را در حقیقت پرطرفدارترین محصولات آن رهبری می‌کنند.
این محصولات پرطرفدار طبق آمار سازمان تجارت جهانی تا پایان سال ۲۰۰۵ شامل کامپیوترهای شخصی، پردازنده‌های نیمه رسانا و تجهیزات مخابراتی هستند که سهم آنها به ترتیب به ۳۴، ۲۳ و ۲۱درصد می‌رسید؛ اما این محصولات و بازار آنها در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۵ که اولین سال‌های رونق تجارت جهانی IT به حساب می‌آیند، دچار تغییراتی شدند.
در این سال‌ها کامپیوترهای شخصی تنها محصولاتی بودند که بازاری بدون تغییر را تجربه کردند؛ اما بازار پردازنده‌های نیمه رسانا با رکودی نسبتی در این مدت مواجه شدند.
در مقابل بازار تجهیزات مخابراتی تا حدی قابل توجهی رونق پیدا کرد که به گفته کارشناسان این رونق محصول بازار رقابتی اپراتورهای مخابراتی و تولیدکنندگان گوشی‌های تلفن‌همراه در این سال‌ها بوده است.
نکته مهم درباره تجارت جهانی IT به عقیده تحلیل‌گران به حذف مالیات بر درآمد محصولات وارداتی آن مربوط می‌شود.
این موضوع در واقع مهم‌ترین عامل پیش‌برنده تجارت جهانی IT و توسعه آن در سال‌های اخیر بوده است.

بزرگ‌ترین صادرکنندگان محصولات آی تی جهان در سال ۲۰۰۵