م.ر.بهنام رئوف - اگر شما هم از مشتاقان دنیای آی‌تی بوده باشید و اخبار این حوزه را دنبال کنید حتما متوجه افزایش حجم خبرهای کلاهبرداری‌های اینترنتی یا رایانه‌ای و الکترونیکی و هشدارهای پلیس در فضای مجازی شده‌اید. همین چندی پیش بود که معاون مبارزه با جرائم سایبری پلیس فتا از افزایش ده درصدی کلاهبرداری‌های اینترنتی خبر داد. سرهنگ تورج کاظمی در گفت‌وگو با خبرنگاران از روش نیجریه‌ای خبر داد و اعلام کرد تاکنون میلیاردها تومان از تجار کشورمان به این روش کلاهبرداری شده است.

وی این روش را یکی از جدیدترین روش‌های کلاهبرداری در فضای مجازی عنوان کرد که بیشتر قربانیان آن را تجار تشکیل می‌دهند. در این روش هنگامی که تجار از طریق نامه‌های الکترونیکی قصد ارتباط با فروشندگان خارجی را دارند کلاهبرداران اقدام به به دست آوردن اطلاعات فرد کرده و نامه‌های الکترونیکی جعلی را برای تاجر ارسال می‌کنند. هنگامی که فرد قصد انتقال پول خرید کالا را دارد کلاهبرداران با ارسال ایمیل‌های جعلی اقدام به دادن شماره حساب خود به جای شرکت فروشنده کالا می‌کنند.

وی ادامه داد: تجاری که در داخل کشور ثبت سفارش کرده و با شرکت‌های خارجی از طریق نامه الکترونیکی در ارتباط هستند توسط کلاهبرداران شناسایی و پس از نفوذ به پست الکترونیکی و ساختن یک ایمیل مشابه با دادن شماره حساب‌های فرعی بازرگانان را ترغیب می‌کنند تا پول خرید خود را به این شماره حساب‌‌ها واریز کنند. این افراد با روش‌های مختلف اعتماد بازرگانان را جلب و آنها را مجاب به واریز پول می‌کنند. به گفته معاون مبارزه با جرائم سایبری پلیس فتا، پس از اینکه چند روز از واریز وجه گذشته و هیچ تماسی با تاجر گرفته نمی‌شود او به این موضوع شک کرده و تازه متوجه سرقت اینترنتی صدها میلیون تومان از حسابش می‌شود.

وی با بیان اینکه تبادل تجاری راه‌های داد و ستد وجوه عمدتا از طریق راه‌های غیرمجاز انجام می‌شود، گفت: پیگیری و ردیابی کلاهبرداران نیجریه‌ای به سختی انجام می‌شود و این مشکلات باعث شده است مالباختگان در زمان طولانی ‌تری به پول از دست رفته‌شان برسند. معاون مبارزه با جرائم سایبری پلیس فتا افزود: این کلاهبرداری توسط اتباع کشور نیجریه و برخی کشورهای آفریقایی در جنوب شرق آسیا انجام می‌شود و تاکنون کشور چین توانسته است ده‌ها نفر از این کلاهبرداران را شناسایی و دستگیر کند. کاظمی با اعلام اینکه از ابتدای سال جاری ۱۰ درصد جرائم فضای سایبر را کلاهبرداری‌های نیجریه‌ای تشکیل داده‌اند، تاکید کرد:‌ تمامی این مجرمان خارج از کشور بوده و با روشی حرفه‌ای با روان تجار بازی کرده و آنها را مجبور می‌کنند تا به ایمیل‌هایشان پاسخ دهند. بیشتر این کلاهبرداری‌ها در کشورهای آسیای شرقی و جنوب شرق این قاره رخ می‌دهد.

وی با توصیه به هموطنان تاکید کرد:‌ هموطنان به ویژه تجار و بازرگانان به ایمیل‌های مشکوک پاسخ ندهند و تبادل اطلاعات را از راه‌های مختلف کنترل کنند و اگر درخواستی از طرف شرکت مطرح شد آن را از طریق تلفن یا راه‌های غیراینترنتی کنترل و هر مرحله از تجارت را از طریق طرف قرارداد کنترل و از شرکت تاییدیه بگیرند. با توجه به اینکه کلاهبرداران اقدام به ساخت ایمیل‌های مشابه می‌کنند بهترین حالت این است که پاسخ نامه‌های الکترونیکی شرکت را از طریق Replyکردن جواب ندهند و با مراجعه به صندوق پست الکترونیکی جوا‌ب‌ها را به همان آدرس اصلی شرکت ارسال کنند.

این تنها یک خبر از خبرهایی بود که در چند ماه گذشته در این بخش منتشر شده است. افزایش استفاده از سرویس‌های مجازی و به دنبال آن افزایش ضریب نفوذ اینترنت در کشور باعث به‌روز شدن شیوه‌های کلاهبرداری هم شده است. شیوه‌هایی که اکنون در کمین کاربران از همه جا بی‌خبری هستند که بدون توجه به رعایت نکات ایمنی در حال انجام فعالیت‌های روزمره خود بر بستر اینترنت هستند.

هشدارهای پلیس را جدی بگیرید

به دنبال افزایش جرائم رایانه‌ای از چند سال پیش پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیز در کشور شکل گرفته است. نهادی که از زمان تولدش تا به حال سعی کرده همواره با ارائه خبرها، هشدارها و حتی دستورالعمل‌های لازم به آگاهی کاربران در این بخش کمک کرده و به نوعی علاوه بر انجام وظایف جاری خود به فرهنگ‌سازی در این بخش بپردازد.

«تنها از فروشگاه‌های اینترنتی دارای نماد اعتماد الکترونیکی (Enamad) خرید نمایید. هنگام پرداخت در فروشگاه‌ها از فروشنده بخواهید دستگاه POS را در اختیار شما قراردهد. هموطنان عزیز! فریب عناوینی تحت عنوان ترفندهای افزایش شارژ را نخورند. به ایمیل‌های ارسالی با عنوان «کنترل پهنای باند اینترنت» ارسال می‌شود، توجه نکنید.» این تنها بخشی از هشدارهایی است که در سایت پلیس فتا برای آشنایی کاربران با شیوه‌های مختلف کلاهبرداری آمده است. ارائه راهکارهای مختلف برای حفظ امنیت در شبکه‌های اجتماعی، استفاده از رمز مناسب برای سرویس‌های اینترنتی، استفاده و آموزش راهکارهای مناسب برای کار با گوشی‌های هوشمند و مواردی از این دست از اطلاعاتی است که پلیس فتا سعی کرده با انتشار آنها در این بخش و افزایش سطح آگاهی کاربران از میزان جرائم اتفاق افتاده در این حوزه کاسته یا آن را کنترل کند.

سرقت اینترنتی بانکی بیشترین جرم مجازی

در چند سال گذشته یکی از بیشترین جرائم صورت گرفته در محیط مجازی، سرقت‌های بانکی با استفاده از هک کردن شماره رمز حساب‌های بانکی کاربران است. این موضوع را می‌توان به راحتی از خبرهایی که در این بخش منتشر می‌شود، دریافت. به گفته کارشناسان، خریدهای اینترنتی تقلبی که عموما با شعارهای تبلیغاتی فریبنده یا ارائه اجناس خاص با قیمت‌هایی پایین‌تر از قیمت‌های بازار صورت می‌گیرد، باعث می‌شود تا کاربران به راحتی با چنین ترفندهای کلاهبرداری شوند.

در این شیوه کلاهبردار طعمه خود را پس از اغفال و برای پرداخت هزینه خرید کالا یا خدمات به سمت سایت‌هایی هدایت می‌کند که بسیار شبیه با سایت‌های اصلی بانک طراحی شده و به این وسیله به راحتی اطلاعات حساب بانکی کاربران را به دست آورده و اقدام به کلاهبرداری یا به قولی خالی کردن حساب کاربر بخت برگشته می‌کند.

پلیس فضای تولید و تبادل اطلاعات نیروی انتظامی کشور (فتا) می‌گوید: یکی از بیشترین آمارهای تخلف‌های اینترنتی مربوط به سوءاستفاده از حساب‌های بانکی است و به مردم هشدار می‌دهد در نگهداری از رمزهای بانکی خود نهایت دقت را داشته باشند.

شاید باورتان نشود، اما بر اساس اخبار موجود برخی از کلاهبرداری‌هایی که در آن شماره رمز کاربر هک می‌شود به نوعی از طرف یکی از نزدیکان کاربر صورت می‌گیرد. دوست، آشنا و یا حتی فروشنده مغازه‌ای که از آن خرید می‌کنید، همه و همه در صورت دانستن رمز کارت بانکی شما می‌توانند در صورت دسترسی به آن یک تهدید محسوب شوند. در نتیجه در انتخاب رمز عبور خود نهایت دقت و وسواس را به خرج دهید. سال تولد، شماره تلفن، شماره شناسنامه و به شکل کلی شماره‌هایی از این دست به راحتی قابل دسترسی هستند. پیشنهاد می‌شود هر ماه یکبار رمز عبور خود را تغییر داده و از ارائه آن به دیگران خودداری کنید.

به پیامک‌ها و ایمیل‌های قرعه‌کشی توجه نکنید

اصلا مگر شما در قرعه‌کشی جایی شرکت کرده بودید که حال فکر می‌کنید با دریافت یک پیامک واقعا برنده آن شده‌اید. به طور کلی قرعه‌کشی‌هایی که به شکل قانونی در کشور انجام می‌گیرد، خواه از طرف بانک باشد و خواه از طرف شرکت‌های خصوصی تمام تحت نظارت نمایندگان قوه قضائیه برگزار می‌شود. در نتیجه اگر شما برنده یک قرعه‌کشی شده باشید مطمئن باشید که به شیوه دیگری به شما اطلاع‌رسانی خواهند کرد نه با پیامک یا ایمیل. در نتیجه فریب چنین پیامک‌ها و ایمیل‌هایی از این دست را نخورید.

در یکی، دو سال اخیر باب شده که پیامک‌هایی با مضمون برنده شدن در قرعه‌کشی و اعلام جوایزی به مبالغ مختلف به کاربران تلفن همراه فرستاده می‌شود و جهت واریز وجه، تقاضای شماره کارت بانکی، رمز اول و رمز cvv۲ و آدرس می‌کنند. به همین راحتی ممکن است دچار دردسر شوید. این موضوع آن قدر گسترش یافته که رییس پلیس فتا درباره کلاهبرداری‌های جدید از طریق ارسال پیامک به مردم هشدار می‌دهد و می‌گوید: در صورت مواجه شدن با این گونه پیامک‌ها سریعا این پلیس را در جریان قرار دهند.