م.ربهنام رئوف

یکی از جذابیت‌های حوزه فناوری اطلاعات نمایشگاه‌های تخصصی و عمومی است که در آن حوزه برگزار می‌شود. سرعت پیشرفت فناوری باعث شده تا در هر فصل شاهد یک نمایشگاه معتبر جهانی در این حوزه باشیم. نمایشگاه سی‌ای اس، سبیت، جیتکس و کنگره جهانی تلفن همراه از جمله این نمایشگاه‌ها هستند. در کشور ما هم نمایشگاه الکامپ و تله‌کام و در کنار آنها نمایشگاه رسانه‌های دیجیتال از جمله نمایشگاه‌هایی هستند که در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات برگزار می‌شود. معمولا فصل برگزاری این نمایشگاه‌ها چه در ایران و چه در جهان از پاییز آغاز و تا بهار هم ادامه می‌یابد.

در بین کشورهای منطقه و در همسایگی ما نزدیک به سی و سه سال است که نمایشگاه جیتکس در امارات متحده عربی در حال برگزاری است. نمایشگاهی که هر ساله با استقبال زیادی از طرف ایرانی‌ها چه در بخش بازدیدکننده و چه در بخش شرکت‌های حاضر روبه‌رو می‌شود.

هر چند که امسال و با توجه به شرایط موجود به نظر می‌رسد که میزان استقبال ایرانی‌ها از این نمایشگاه به شدت کاهش یابد، اما بد نیست بدانید که این نمایشگاه در ابتدا قرار بوده سالانه در ایران و در جزیره کیش برگزار شود. اما بعدها برنامه ریزان این رخداد فناوری، کشور امارات را برای برگزاری سالانه این نمایشگاه در نظر گرفتند. جیتکس هم‌اکنون علاوه بر امارات در عربستان و هند هم برگزار می‌شود و شنیده می‌شود که مسوولان این نمایشگاه ایران را هم به‌عنوان یکی از کاندیداهای برگزاری جیتکس در نظر گرفته‌اند.

چرا جیتکس بزرگ شد

تریکسی لو (Trixee Loh)، نایب رییس ارشد مرکز تجارت جهانی دبی درباره جیتکس امسال می‌گوید: از آنجا که این رویداد مهم‌ترین رویداد فناوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) در منطقه خاورمیانه و آفریقا (MEA) به شمار می‌رود، همیشه کار ما این بوده که در این مسیر پیش‌قدم باشیم و پلت‌فرم درستی را برای آخرین نوآوری‌ها به منظور رشد و نمو و به منصه ظهور رساندن آنها ارائه دهیم، او می‌گوید: با توجه به چشم‌انداز ICT، مهم‌ترین عناوینی که آینده این صنعت را رقم می‌زنند شامل نوآوری‌های مربوط به موبایل، رایانش ابری، پدیده ابزارهایتان را با خودتان بیاورید و نحوه دستیابی به داده‌های کلان با جوابگویی‌های پیوسته و امکان دخل و تصرف در آن می‌شوند.

موفقیت هفته فناوری جیتکس ناشی از سابقه طولانی و مداوم ارائه جامع‌ترین و مرتبط‌ترین رویداد آی سی تی در این منطقه است. نمایشگاهی که ۱۳۸ هزار نفر از متخصصان صنعتی و بیش از ۳ هزار و ۵۰۰ تامین‌کننده کالای فناوری اطلاعات و ارتباطات از ۱۴۴ کشور و از پنج قاره جهان را گردهم می‌آورد. امسال به تنهایی، بیش از ۸۰ درصد از برندهای پیشگام جهان به همراه مدیران رده بالا یا مدیران اجرایی و مدیران ارشد فناوری شرکت‌ها از سرتاسر جهان حضور پیدا خواهند کرد.

جیتکس علاوه بر اینکه یک نمایشگاه برای عرضه ابزارهای ICT است، برنامه کنفرانسی ویژه‌ای نیز برای کارشناسان برتر صنعت و پلت‌فرم بسیار موثر دانش محور دارد و نمایشی برای ابزارهای خاص در زمینه آموزش و شبکه محسوب می‌شود.

ایران و جیتکس

جیتکس، اما در ده سال گذشته بارها شاهد حضور ایرانی‌ها به اشکال مختلف بوده است. در اولین سال‌های حضور ایران در این نمایشگاه شرکت‌های ایرانی در قالب پاویون ایران شرکت می‌کردند. اتفاقی که در چند سال گذشته نه تنها تکرار نشده است بلکه جمع شدن چند شرکت بدون طرح و برنامه و تولیدی خاص در کنار هم و برپایی غرفه‌ای بی‌کیفیت با عنوان شرکت‌های دانش بنیان بیشتر باعث وجهه‌ای منفی از دستاوردهای کشور شده است. در جیتکس در حدود ۴۰ کشور دارای پاویون رسمی هستند که در آن فضایی برای معرفی محصولات و خدمات شرکت‌های خصوصی کوچک و متوسط شان با حمایت مستقیم و غیر مستقیم مالی و مدیریتی دولت فراهم می‌کنند.

هم شرکت‌ها راضی هستند که با هزینه‌ای کمتر و در فضای تبلیغاتی بهتری به کار بازاریابی و معرفی خود می‌پردازند و هم دولت‌هایشان خرسندند که کاری در راستای توسعه صادرات و رونق کسب‌وکار بخش خصوصی‌شان برداشته‌اند.

بسیاری از کشورهای بزرگ و معتبر هم دقیقا با همین مدل در جیتکس حضور دارند. آمریکا، انگلیس، مالزی، هند، آلمان، ترکیه، لبنان، عربستان، فرانسه، ایتالیا و خیلی‌های دیگر.

اما پاویون رسمی ایران در طی سال‌های اخیر متاسفانه به دلیل عدم وجود کانون تصمیم‌گیری و مدیریتی و عدم وجود صاحب منصب مسوول، موفق نشده است که برگزار شود و نام ایران را به صورت پررنگ به مخاطبین متخصص جیتکس عرضه کند. این مسوولیت را در دولت هشتم به مدت پنج سال شرکت ثنارای عهده‌دار بود و دو سال هم این کار را در ابتدای دولت جدید شرکت پارسان با حمایت شورای‌عالی اطلاع‌رسانی به انجام رساند که البته با عدم تداوم حمایت دولتی‌ها و بی متولی بودن آن سه سال است که دیگر پاویون ایران برگزار نمی‌شود. امسال هم وضع به همین منوال است.

شکل و شمایل شرکت‌های ایرانی‌ در جیتکس

در این سال‌ها شرکت‌های ایرانی با شکل و شمایل مختلف و متنوعی در جیتکس حضور دارند. عده‌ای که تعدادشان به حدود ۱۰ تا ۱۵ شرکت می‌رسد با همان نام و رسم ایرانی‌شان غرفه‌ای کوچک می‌گیرند. البته اینکه همین شرکت‌ها در سال آینده هم به همین شکل حضور داشته باشند تجربه نشان داده است که خیر و باید که آنها را در قالب شرکتی خارجی دید!

عده‌ای دیگر که تعدادشان اندک هم نیست ترجیح می‌دهند به خاطر شرایط تحریم و برای آن که کسب و کارشان مختل نشود با نام شرکتی خارجی و غالبا اماراتی در نمایشگاه جیتکس حضور داشته باشند. این شرکت‌ها را باید از مدیران ارشدش که در غرفه حضور دارند یا احتمالا پوشش

ایرانی‌شان شناخت. مدل حضورشان هم به نظر می‌آید که موفقیت بیشتری برایشان به ارمغان داشته باشد. بخش دیگری از شرکت‌های ایرانی هستند که در قالب غرفه شرکت‌های مادر و اصلی‌شان که خارجی هستند در نمایشگاه شرکت کنند. در کنار سایر نمایندگان منطقه‌ای یا حتی به صورت انفرادی. این شرکت‌ها بیشتر شرکت‌هایی هستند که با شرکت‌های چینی و تایوانی و کره‌ای همکاری دارند. البته یکی دو شرکت دیگر هم هستند که از سال گذشته در شکل و شمایل شرکتی ترکیه‌ای در نمایشگاه جیتکس دبی حضور به هم می‌رسانند. این شرکت‌ها که هم بازارشان ایران است و هم مدیران و سرمایه‌گذاران و سهامداران‌شان ایرانی، ترجیح داده‌اند برای استفاده از حمایت‌های دولت ترکیه این‌گونه حضور داشته باشند.

نمایشگاه خوب نداریم

نکته‌ای که شاید در این بین ذهن هر ایرانی را به خود مشغول می‌کند این است که چرا نمایشگاهی در حد و اندازه یک نمایشگاه معتبر بین‌المللی در کشور نداریم. در حال حاضر نمایشگاه الکامپ سالیان زیادی است که در کشور برگزار می‌شود، اما هر سال و در ایام نزدیک به برگزاری آن حرف و حدیث‌های بی‌شماری پیرامونش منتشر می‌شود.

بدون تردید نمایشگاه بین‌المللی آن هم در حوزه فناوری اطلاعات و ارتباطات در کشور ما تنها از یک جهت بین‌المللی هستند. آن هم هزینه‌هایی که شرکت‌ها مجبورند آن را بر اساس تعرفه ارزی پرداخت کنند. این در حالی است که از نظر کیفی بارها و بارها در مورد چنین نمایشگاه‌هایی انتقادات بسیاری مطرح شده است.

جدا از این مسائل نداشتن متولی خاص در این بخش باعث شده که هر سال نمایشگاه صنعت فناوری اطلاعات و ارتباطات توسط یک شرکت خصوصی برگزار شود که همین چرخش مجری در هر سال باعث شده تا این نمایشگاه نتواند به استانداردهای جهانی نزدیک شود. در کنار این مسائل مشکلات و اختلافات صنفی را هم اضافه کنید که باعث شده شرکت‌های فعال در این بخش گاهی برای رهایی از حرف و حدیث‌هایی که ممکن است برای آنها مشکل‌ساز شوند از حضور در نمایشگاه منصرف شوند.