تنظیم بازار نیاز به تعرفه پایین‌تر دارد

عکس: نگار متین‌نیا

م.ر.بهنام رئوف- چندی پیش تعرفه واردات تلفن همراه باز هم کاهش داشت. البته این کاهش شامل واردکنندگان رسمی‌برندهای مختلف در کشور نبود اما بدون شک داستان تولید، که بهانه آن طی سه سال گذشته بازار تلفن همراه در کشور را با چالش‌های عمده‌ای روبرو کرده بود، دگرگون خواهد کرد.

افزایش تعرفه واردات تلفن همراه باعث حذف بسیاری از نام‌های معتبر در بخش خدمات پس از فروش و در عوض ایجاد نام‌هایی بی‌اعتبار در بازار شده بود. نام‌هایی که ضرر و زیان‌های بیشماری برای مصرف‌کنندگان نهایی به همراه داشتند و باعث شدند کالای قاچاق در بازار با یدک کشیدن اسامی‌ای از این دست تا حدودی وجه قانونی به خود ببخشند.

اینکه چرا نهادی مسوول و دستگاه‌های نظارتی همچنان نسبت به این مهم در بازار بی تفاوت بوده و واکنشی از خود نشان نمی‌دهند سوالی است که خود باید توضیح دهند اما کاهش تعرفه واردات به ۲۸‌درصد تا حدودی زمینه فعالیت نام‌های معتبر گذشته را فراهم آورده و باعث شده تا فعالیت بازار قاچاق اندکی کاهش یابد.

یکی از همین نام‌های معتبر گذشته سیتادل است. اولین توزیع کننده و ارائه دهنده خدمات پس از فروش گوشی‌های سونی‌اریکسون که حتی به گفته سایر رقبای رسمی‌اش نه تنها در گذشته بلکه همچنان بهترین خدمات پس از فروش این برند را در بازار ارائه می‌دهد. اگر چه سیتادل به دلیل افزایش تعرفه واردات و نداشتن توان رقابتی با قاچاقچیان برای مدتی در سایه بازار تلفن همراه کشور قرار داشت، اما این روزها اگر سری به بازارهای گوشی کشور زده باشید، شاهد بازگشت دوباره این مارک در بازار هستید.

بر همین اساس گفت‌وگویی با سعید اسکندری، مدیرعامل سیتادل پیرامون گذشته و آینده این شرکت انجام داده‌ایم که در ادامه می‌خوانید:

سیتادل اولین نماینده سونی‌اریکسون در بازار بود، تغییرات زیادی در بازار این برند در کشور رخ داده و در یک مقطع زمانی این نماینده تقریبا از بازار کنار رفت. ‌خوب است بحث را با تغییراتی که سیتادل طی دو سال گذشته به خود دیده آغاز کنید.

زمانی که تعرفه‌های گمرکی تغییر پیدا کرد، شکل و سیاست‌های بازار هم تغییر کرد. قبل از افزایش تعرفه واردات تلفن همراه از هر ۱۰ گوشی که به فروش می‌رفت، هشت گوشی با گارانتی بود و دو گوشی بدون گارانتی. این روند در حال حاضر کاملا بر عکس شده است. به خصوص هر چقدر از پایتخت دور می‌شویم این‌درصد افزایش پیدا می‌کند و حتی بعضی وقت‌ها این داستان به قدری حاد می‌شود که در برخی از استان‌ها به طور کلی نمایندگی وجود ندارد. در این که ما ضعیف شده‌ایم، شکی نیست. نه تنها ما بلکه این اتفاق در مورد خیلی از شرکت‌های دیگر نیز افتاده است. خیلی‌ها مانند ما ضعیف شده‌اند و حتی خیلی‌ها ورشکست.

اما در حال حاضر با صحبت‌هایی که با شرکت مادر انجام شده است سعی کرده‌ایم کار را تا جایی ادامه دهیم که فعالیت قاچاقچی‌ها در بازار کاهش پیدا کند. بعد از افزایش تعرفه، ما توانایی رقابت در بازار نداشتیم. اما امروز که تعرفه به ۲۸‌درصد رسیده است توانستیم در بازار جایگاه خود را ارتقا دهیم. در حال حاضر من فکر می‌کنم که توانستیم رتبه خود را در بین سایر نمایندگان این برند از سوم به دوم کاهش دهیم و

هم اکنون هم فاصله خیلی کمی‌با رتبه اول داریم.

معمولا تمام برندها یک نماینده منطقه‌ای دارند که نمایندگان کشوری از آن نماینده، کالاهای خود را تهیه می‌کنند، کانال اصلی قاچاق به ایران امارات است، چرا نمایندگان منطقه‌ای به فردی غیر از نمایندگان کشور جنس می‌فروشند؟

این حرف منطقی است. متاسفانه این داستان به یک نوع روال تبدیل شده است. امروز شرکت ایکس نماینده سونی‌اریکسون در امارات است. فکر می‌کنید که اگر این شرکت بسته شود و یا از فروش کالا به غیر از نمایندگان اصلی خودداری کند، آیا جلوی قاچاق گرفته می‌شود؟ خیر، اینگونه نیست. چرا که کشش در بازار وجود دارد. وقتی تقاضا وجود داشته باشد باعث می‌شود که برخی به دنبال استفاده از این راه کشیده شوند. ما در حال حاضر به دنبال روشی هستیم که این اتفاقات نیفتد اما شما فکر کنید که از فردا امارات به غیر از نمایندگان اصلی جنس نفروشد. مطمئنا این کالا از بحرین، افغانستان و سایر کشورها وارد می‌شود.

در سیستم توزیع شرکت مادر سونی‌اریکسون آیا قانونی وجود ندارد که فقط باید به نمایندگان اصلی جنس فروخته شود؟

در تمامی‌این کالاها شرکای آمریکایی وجود دارند و به دلیل آنکه ایران در حال حاضر در تحریم است نمی‌توان انتظار قانون از شرکت مادر داشت. در کنار این موضوع، بحث دیگری که وجود دارد، این است که ما این مسیر را به شکل اشتباه تعریف کرده‌ایم. اگر این مسیر را درست تعریف کنیم همه چیز حل می‌شود. ما که نمی‌توانیم برای آنکه جلوی قاچاق را به کشور بگیریم تمام دنیا را عوض کنیم. مدیر خاورمیانه ای سونی‌اریکسون هم اگر تصمیم بگیرد که از فردا این کار انجام نشود باز نمی‌تواند، چرا که مدیر آسیای مرکزی، آسیای شرقی و . . . نمی‌دانند اوضاع ایران به این شکل است.

نمی‌توان شرایط و قواعد یک شرکت که با ۲۰۰ کشور دنیا در حال کار است را به خاطر شرایط بازار کشوری مانند ایران تغییر داد. اگر در استان آذربایجان باشید، گوشی به شکل قاچاق از سمت نخجوان به بازار این منطقه وارد می‌شود. اگر در کردستان باشید به راحتی از طریق سلیمانیه عراق گوشی وارد بازار این منطقه می‌شود.

فکر می‌کنید راهکار نهایی برای خروج بازار از دست قاچاقچی چیست؟

اول منطقی کردن تعرفه واردات و دوم متقاعد کردن سونی‌اریکسونی‌ها به سالم کار کردن، که خوشبختانه راهکار دوم در حال حاضر با رایزنی‌هایی که صورت گرفته، در حال انجام است.

فکر نکنم برای شرکت مادر تفاوتی داشته باشد که به چه کسی جنس اش را می‌فروشد، چرا که آنها می‌خواهند کالایشان در بازار به فروش رود، حالا این فروش می‌تواند از طرف نماینده رسمی‌باشد یا قاچاقچی.

نه به این شکل نیست. سیاست هر کمپانی این است که رشد منطقه‌ای داشته باشد. وقتی در کل کشور عراق به عنوان مثال یک‌میلیون سیم‌کارت وجود دارد اما در آن کشور دو‌میلیون سونی‌اریکسون فروش می‌رود، این چه معنایی می‌تواند داشته باشد؟! چه اتفاقی می‌افتد؟ حجم بازار عراق مشخص نمی‌شود. اگر تعرفه مقداری جابجا شود، اوضاع بهتر می‌شود.

باتوجه به اینکه نزدیک سه سال است قاچاق حاکم بازار شده است، به نظر می‌رسد که بینش مصرف کننده نسبت به کالاهای دارای خدمات پس از فروش معتبر تغییر کرده است. فکر می‌کنم عوض کردن این بینش، هم هزینه‌بر خواهد بود هم زمان‌بر. چرا سونی‌اریکسون با توجه به اینکه رتبه دوم را در ایران دارد اما برنامه ای برای ارائه یک گارانتی واحد ندارد و چرا این شرکت به شکل کلی نمی‌خواهد تعاملی همانند سایر برندها با مصرف کننده نهایی داشته باشد؟

نباید ساختار و برنامه‌های شرکت‌های مختلف را با یکدیگر مقایسه کرد چرا که هر کدام داری نقاط ضعف و قوتی هستند. من اعتقاد دارم که سونی اریکسونی‌ها شیوه‌ای ژاپنی - اروپایی دارند. واقعیت این است که سونی‌اریکسون رشد خوبی داشته است.

به نظر می‌رسد که این شرکت تمام توان خود را روی تنوع محصولات خود معطوف کرده است تا سایر فاکتورهای بازار، درست است؟

تا اندازه ای با این نظر شما موافقم اما این نظر در زمان‌های مختلف متغیر است، چیزی که در این بخش مهم است آن است که سونی‌اریکسون طی دو سال گذشته رشد فوق‌العاده بالایی داشته است. طراحی، مدل‌ها و امکاناتی که در کالاهایش در نظر گرفته است خیلی بالاتر از سایر مارک‌های فعال در بازار است.

سهم بازار سونی‌اریکسون در ایران چقدر است؟

فکر می‌کنم بین ۲۵ تا ۳۰‌درصد بازار ایران در اختیار سونی‌اریکسون است. در آسیا بدون شک همچنان نوکیا جایگاه اول را در اختیار خود دارد و فکر می‌کنم که سامسونگ دوم و سونی‌اریکسون در پله سوم قرار دارد. البته این را هم در نظر داشته باشید که این جایگاه مدام در حال تغییر است. ایرانی‌ها خیلی خوش‌سلیقه هستد. البته این را هم در نظر داشته باشید که هر بازاری فاکتورهای خودش را دارد. هر مدلی که در ایران فروش داشته باشد و نتیجه بگیرد بدون شک در ۷۰‌درصد بازارهای جهان فروش خواهد داشت. فکر نمی‌کنم از نظر تنوع رنگ هیچ شرکتی به پای سونی‌اریکسون برسد.

چند‌درصد از گوشی‌های سونی‌اریکسون برای خدمات پس از فروش عودت داده می‌شوند؟

کمتر از نیم‌درصد

استراتژی قیمت‌گذاری در گوشی‌های سونی‌اریکسون به چه شکلی است؟

ما تابع دو سیستم هستیم. به دلیل اینکه ما تمام کالاهای خود را قانونی وارد می‌کنیم، اولین چیزی که برای ما مهم است این است که توانایی رقابت در بازار داشته باشیم. ما در برخی از مدل‌ها با ضرر روبه‌رو هستیم. نکته دوم مقایسه امکانات و قابلیت‌های یک مدل خاص با سایر برندهای موجود در بازار است که با یک مقایسه دقیق با توجه به امکانات رقبا سعی می‌کنیم قیمتی مناسب را برای کالای خود انتخاب کنیم.

تعداد نمایندگان سیتادل در کل کشور چقدر است؟

نزدیک ۲۵۰ نماینده

با توجه به جغرافیای ایران و پراکندگی جمعیت آیا قیمت کالاهای سیتادل در کل کشور یکسان است یا تفاوت دارد؟

سیاست شرکت ما ارائه قیمت ثابت در کل کشور است.

سونی‌اریکسون تمایلی به تولید گوشی در ایران دارند؟

اصلا بیشترین حجم تولید لوازم دیجیتالی برای کل جهان در چین است.

به عنوان آخرین سوال مشکلی که در حال حاضر در بخش کالاهای الکترونیکی وجود دارد به انبوه زباله‌های دیجیتالی باز می‌گردد. بسیاری از شرکت‌ها هم‌اکنون برای بازیافت محصولات خود برنامه‌های بی‌شماری را در دستور کار خود دارند. آیا سونی‌اریکسون به شکل کلی و نمایندگان ایرانی آن هم برای بازیافت گوشی‌های مستعملی که هم اکنون در اختیار کاربران قرار دارد برنامه‌ای دارد؟

بله. این برنامه را پیش از این در دستور کار داشتیم اما متاسفانه مشکلاتی که با اتخاذ تعرفه ۶۰‌درصدی پیش روی شرکت قرار گرفت باعث شد تا روند فعالیت‌هایی از این دست کند شود. در حال حاضر بحث جمع‌آوری گوشی‌های کهنه را در دستور کار داریم. امیدوارم که وزارت صنایع هر چه سریعتر تعرفه واردات را کاهش دهد. چند سال دیگر باید بگذرد که ما بفهمیم نمی‌توانیم تولید داشته باشیم. البته با توجه به کاهش ۶۰‌درصد به ۲۵‌درصد، تحولات عمده‌ای در این بازار رخ داد. خیلی از شرکت‌ها به روزهای اول کارشان نزدیک شدند و زمینه اشتغال خیلی‌های دیگر هم مجددا فراهم می‌شد.