م.‌ر. بهنام‌رئوف- وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات به تازگی از راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات تا قبل از شهریور ماه خبر داد. شبکه‌ای که از زمان طرح برنامه برای راه‌اندازی‌اش تا به امروز تعریف دقیق و جامعی از آن در اختیار نیست. شبکه‌ای که تا به حال برداشت‌های متفاوتی از آن شده است. ازجمله اینکه با راه‌اندازی ‌این شبکه ارتباط با شبکه جهانی ‌اینترنت قطع می‌شود. هر چند که چنین تعبیرهایی بارها و بارها از سوی رضا تقی‌پور تکذیب شده است. به هر حال ‌این بار وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات گفته است که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات ارتقای خدمات دهی را در بردارد. وی عنوان کرده است که راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات به منزله فیلترینگ نیست بلکه این شبکه ارتقای خدمات‌دهی را در بردارد.رضا تقی پور در چارچوب یکصدمین سفر استانی هیات دولت و چهارمین سفر رییس جمهور به خراسان رضوی در جمع مدیران حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات خراسان رضوی افزود: شبکه ملی اطلاعات یک شبکه گسترده، امن، پایدار و با ظرفیت بالا است که دارای قابلیت‌های فراوانی است. وی گفت:‌ ایران نخستین کشور در جهان است که شبکه ملی اطلاعات را به طور کامل و مستقل راه‌اندازی می‌کند. وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات افزود: تاکنون برخی از کشورها مانند کره‌جنوبی، مالزی و چین ‌این شبکه را با قابلیت‌های نه‌چندان گسترده ایجاد کرده‌اند. وی ادامه داد: شبکه ملی اطلاعات که در برنامه پنجم توسعه کشور محقق خواهد شد اتفاق بزرگی برای جمهوری اسلامی‌ ایران است. وی تاکید کرده است که اینترنت به‌رغم همه منافع و مزایایی که در ابتدای امر داشت امروزه به دلیل وجود کسب‌وکارها و استفاده‌های غیراخلاقی و انسانی، مزیت‌های خود را از دست داده است.

تقی پور افزود: به تعبیری دیگر کشور نیازمند شبکه‌ای امن، پایدار و عاری از آلودگی‌ها است تا مسائل ملی و اطلاعات مربوط به دستگاه‌های اجرایی و کسب‌وکارهای تمیز و پاک در درون این شبکه مدیریت شود. وی با بیان اینکه کاربران ‌اینترنت در ‌ایران رتبه نخست را در خاورمیانه دارا هستند گفت: هم اکنون رقم کاربران ‌اینترنت در ‌ایران ۹/۴۶ به ازای هر صد نفر است.

مزایای اینترنت جهانی

تقی‌پور،‌ این بار هم به‌اینترنت پاک و عاری از آلودگی اشاره کرده است. نکته‌ای که سال پیش یکی دیگر از مسوولان از آن به‌عنوان اینترنت حلال یاد می‌کرد. اما‌ آیا ‌اینترنت مزایای خود را از دست داده؟

از دو سال پیش تا به امروز طرح‌های زیادی در کشور اجرا شده است که به نوعی راه‌اندازی و اجرای آن مرهون استفاده از ‌اینترنت و شبکه بوده است. طرح‌هایی که به تناسب اجرایی شدن آن فرهنگ‌سازی استفاده صحیح و سالم از ‌اینترنت را برای کاربران‌ ایرانی به همراه داشته است. سامانه کارت هوشمند سوخت و سامانه یارانه‌ها از جمله این طرح‌ها است که در کنار طرح‌هایی همچون، ثبت‌نام کنکور دانشگاه‌ها، خدمات الکترونیکی شهرداری برای پرداخت عوارض یا تکمیل مدارک برای دریافت آرم طرح ترافیک، فراگیر شدن پرداخت قبوض برق، آب و تلفن و حتی خرید‌ اینترنتی کارت شارژ، باعث شد تا مزایای استفاده از ‌اینترنت برای کاربران آن مشخص شود. استفاده فراگیر از کاربران ایرانی اما به‌ اینجا ختم نشد؛ چرا که فواید بی‌شمار ‌اینترنت باعث شد تا‌این بار سطح توقع و انتظار کاربران ‌ایرانی بیشتر از قبل شود و حالا ‌این کاربران ‌ایرانی هستند که برای دولت تقاضای ‌ایجاد خدمات الکترونیکی را به وجود می‌آورند. صرفه‌جویی در وقت و کاهش اتلاف سوخت و انرژی از جمله مزایای استفاده از ‌اینترنت است که‌این روزها کاربران ‌ایرانی به واسطه تجربیات چند سال گذشته خود طعم حلاوت آن را چشیده‌اند. در ‌این بین اما استفاده از شبکه‌های اطلاعاتی به زیرساخت‌هایی هم احتیاج دارد. امنیت پاشنه آشیل شبکه‌های‌اینترنتی است. معقوله‌ای که ضعف ما در آن باعث شده تا در یکی دو سال گذشته چالش‌هایی را برای کشور فراهم آورد. نفوذ ویروس استاکس نت و ویروسی موسوم به‌هایپر به بخشی از کامپیوترهای وزارت نفت از جمله ‌این موارد است. مواردی که به باور کارشناسان و اطلاعات منتشر شده از آن نه‌تنها ‌اینترنت و شبکه جهانی در آن مقصر نبوده بلکه در هر دو اتفاق یک نیروی انسانی باعث به وجود آمدن‌این مشکلات شده است.

اینترنت پرعیب کم سرعت

از جمله مشکلاتی که کاربران ‌ایرانی با آن دست به گریبان هستند سرعت استفاده از ‌اینترنت است. هر چند که بارها و بارها وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات یا سایر مسوولان زیرساختی کشور از چند برابر شدن ظرفیت دسترسی به ‌اینترنت خبر داده‌اند، اما کاربران نهایی همواره از ‌این ظرفیت بی‌بهره بوده‌اند. اما سرعت ‌اندک‌ اینترنت ‌این روزها حتی انتقاد وزیر پیشین آی‌سی‌تی را هم در برداشته است. وزیری که اکنون خود را برای حضور در مجلس نهم آماده می‌کند.

محمد سلیمانی به تازگی در گفت‌وگو با خبرنگار‌ایرنا می‌گوید: کاربران ‌اینترنت در ‌ایران نسبت به خیلی از کشورها، قیمت بالاتری را برای استفاده از ‌اینترنت پرداخت می‌کنند، علت توسعه پایین ‌اینترنت در کشور هم همین قیمت بالا است وگرنه مردم به‌اینترنت نیاز دارند. وی در مورد توسعه کند ‌اینترنت در ‌ایران و قیمت بالای آن اظهار کرد: چند اشکال وجود دارد که به ساختارها و فعالیت اپراتورها برمی‌گردد که‌این مسائل به صورت زنجیره‌ای به هم وصل هستند.نماینده راه یافته از حوزه انتخابیه تهران به مجلس شورای اسلامی ‌گفت:‌ در حوزه‌اینترنت باید شرکت‌های بزرگ وارد شوند، مثل اپراتورهای تلفن همراه، در حالی که در‌ایران شرکت‌های کوچک وارد بازار‌اینترنت شده‌اند که تعدادشان زیاد است و سرمایه زیادی هم ندارند. وی ادامه داد: اگر‌این شرکت‌های کوچک که در زمینه توزیع ‌اینترنت فعالیت می‌کنند، ‌سرمایه‌های خود را روی هم بگذارند و با تشکیل تعاونی یک اپراتور ملی را ‌ایجاد کنند، بسیاری از مشکلات فعلی رفع می‌شود.وی تصریح کرد که شکل‌گیری اپراتورهای بزرگ به توسعه‌اینترنت، کاهش هزینه‌ها و در نتیجه به کاهش قیمت ‌اینترنت برای کاربر خواهد انجامید. سلیمانی با تاکید بر توسعه ‌اینترنت در کشور گفت: به تعداد خانوارها باید‌ اینترنت پرسرعت بدهیم و تمام خانوارها باید‌اینترنت پرسرعت داشته باشند. وی در مورد سرعت‌اینترنت در کشور گفت: الان سرعت اسمی‌اینترنتی که به خانوار می‌دهند ۱۲۸ کیلو بیت بر ثانیه است ،در حالی که ۵۰۰ نفر از یک خط استفاده می‌کنند و در عمل سرعت‌اینترنت کاربر عادی ۱۰ تا کیلوبیت بیشتر نیست. محمد سلیمانی در حالی صحبت از افزایش سرعت ‌اینترنت و در دسترس قرار گرفتن ‌اینترنت در اختیار تمام خانواده‌های ‌ایرانی می‌کند که وزیر فعلی آی سی تی می‌گوید معایب‌اینترنت از مزایای آن پیشی گرفته است.

از سوی دیگر یکی از اعضای شورای‌عالی تازه تاسیس فضای مجازی نیز معتقد است که باید کاری صورت گیرد تا اتکای مردم به‌ اینترنت کاهش یابد. علیرضا شاه میرزایی با بیان‌اینکه متاسفانه کلمه «اینترنت»، مانند کلمه «تاید» که برخی به غلط برای پودر رختشویی به کار می‌برند، اشتباه ‌ایجاد می‌کند، گفت: باید به دنبال کاهش اتکای مردم به «اینترنت»، به معنی خاص کلمه که یک شبکه اطلاعاتی خاص است، باشیم.به گزارش مهر، علیرضا شاه میرزایی با بیان ‌اینکه در حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات، نیاز به یک ساختار فرابخشی بود که هر سه قوه و سازمان‌هایی مانند صداوسیما، تبلیغات اسلامی ‌و مجموعه‌هایی مانند سپاه پاسداران در آن حضور داشته باشند و بتوانند در‌ این ساختار جدید با هم هماهنگ شوند، گفت: ‌این مهم‌ترین هدف تاسیس شورایعالی فضای مجازی بود که در حکم مقام معظم رهبری هم صریحا به آن تاکید شده است.

وی با تاکید بر ۲ رویکرد کلان در سطح جهان در بحث فناوری اطلاعات شامل جهانی‌سازی و ملی‌گرایی اظهار کرد: هرچند این دو جریان با قدرت و سرعت رو به رشد بوده‌اند، اما متاسفانه در کشور ما اغلب مسوولان و کارشناسان فقط از روند جهانی‌سازی خبر دارند و راجع به آن بحث می‌کنند و دلیل آن هم‌این است که منابع خبری ما غالبا همان شرکت‌هایی هستند که روند جهانی‌سازی را دنبال می‌کنند؛ این درحالی است که امروز کشورهای زیادی در عین آنکه از نظر استفاده از ‌اینترنت جهانی و پهنای باند دسترسی، در صدر جدول قرار دارند، اما در فعال‌سازی اپراتورها و سرویس‌های ‌اینترنتی و شبکه‌اینترنتی داخلی و بحث امنیت اطلاعات مانند میزبانی پایگاه‌های مهم و دولتی هم پیشگام هستند.

این عضو شورایعالی فضای مجازی با بیان‌اینکه رشد سرویس‌های جهانی به معنی بالا رفتن درصد استفاده از خدمات خارجی نیست و جمع بین استفاده حداکثری از‌ اینترنت افزایش پهنای باند و داخلی شدن خدمات کاملا ممکن است، در مورد وجود شایعاتی مبنی بر کاهش دسترسی مردم برای ارائه خدمات داخلی و قطع‌اینترنت اظهار کرد: متاسفانه کلمه «اینترنت»، مانند کلمه «تاید» که برخی به غلط برای پودر رختشویی به کار می‌برند یا «پپسی» که به جای نوشابه به کار می‌برند، اشتباه ایجاد می‌کند؛ ما باید به دنبال کاهش اتکای مردم کشورمان به «اینترنت»، به معنی خاص کلمه که یک شبکه اطلاعاتی خاص است باشیم اما نباید ‌این‌طور تصور شود که آیا ما می‌خواهیم دسترسی مردم به شبکه‌های اطلاعاتی که به نحوی به شبکه‌های دنیا متصل هستند را کم کنیم. وی گفت: ‌این تصور که اگر بخواهیم خدمات داخلی ارائه دهیم باید الزاما ارتباطمان را با دنیا کم کنیم، غلط است چرا که گریزی از ارتباط نیست؛ ولی ما باید ارتباط فعال داشته باشیم.

به هر حال به باور کارشناسان استفاده از شبکه ملی اطلاعات تنها در زمانی می‌تواند، ثمر بخش باشد که‌این شبکه در کنار شبکه جهانی‌اینترنت قرار گیرد. اگر قرار باشد شبکه ملی اطلاعات به هر نوعی دسترسی به شبکه جهانی اطلاعات را قطع یا محدود کند، قطعا شبکه ملی اطلاعات هم کارآیی خود را از دست خواهد داد.