مریم عسگری

نوسانات شدید نرخ ارز طی روزهای گذشته، محدود شدن گشایش LC و همچنین بروز اتفاقاتی هر چند موقتی و زودگذر مانند ممنوعیت ثبت سفارش واردکنندگان ایرانی در امارات، طی مدت اخیر داغ‌ترین سوژه بازار کالاهای مختلف از جمله بازار کامپیوتر بوده است که تاثیر زیادی در بازار داشته است. به گفته فعالان بازار کامپیوتر،کالاهای حوزه دیجیتال و موبایل، افت و خیز شدید نرخ ارز طی سه ماه گذشته ،بازار را به شدت دستخوش آشفتگی کرده است و بازار خرید و فروش این کالا هیچ گونه ثباتی ندارد.

کارشناسان و فعالان بازار می‌گویند، تاثیر اتفاقات اخیر در حدی بوده است که حتی کاهش نرخ دلار آزاد به رقم یک هزار و ۴۳۵ هزار تومان در روز پنج شنبه هم نتوانست اوضاع بازار را بهبود بخشد. به غیر از این مسائل بازار کامپیوتر با مشکلات دیگری مواجه است که باعث نگرانی فعالان بازار شده است.

در این گزارش ما به بررسی وضعیت بازار و تاثیر اتفاقات اخیر بر بازار کامپیوتر می‌پردازیم.

تشدید نوسانات نرخ دلار و بازار بی‌رمق کامپیوتررشد نرخ دلار تا نزدیک به یک هزار و ۶۰۰ تومان که اواسط هفته گذشته شاهد آن بودیم اگرچه موقتی بود و پس از یک روز دلار آزاد با قیمت یک هزار و ۵۰۰ و پس از آن با نرخ یک هزار و ۴۳۵ تومان به بازار عرضه شد،اما این افت و خیز قیمت به شدت بازار کامپیوتر را تحت تاثیر قرار داد و به آشفتگی آن دامن زد.

به گفته کارشناسان و فعالان بازار، از روز سه‌شنبه که نرخ دلار بالا رفت قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ در حدود ۵۰ تا ۱۵۰ هزار تومان و در بازار سایر کالاهای حوزه کامپیوتر در حدود ۱۰ تا ۱۵ درصد افزایش یافت که با کاهش نرخ دلار در روزهای آینده قیمت کالاهای حوزه کامپیوتر کاهش نیافت.

همچنین تعدادی از واحدهای فروشگاهی، دست از فعالیت کشیده و به تعطیلات اجباری رفته‌اند تا اوضاع بازار آرام شود.

به گفته مسعود فرهمند،یکی از فعالان بازار، در چنین شرایطی روند قیمت‌ها چندان اهمیتی برای فروشندگان ندارد ،چرا که آنها تمایلی برای به فروش رساندن کالاهای خود ندارند.ضمن اینکه برخی از فعالان بازار، اصلا کالایی برای فروش ندارند.

سمیعی، یکی دیگر از فعالان بازار هم با اشاره به این موضوع که در هفته قبل میزان تقاضا در بازار افزایش یافته بود گفت، از آنجا که مردم دریافته بودند که قیمت دلار رشد بیشتری می‌کند برای خرید اقدام کردند،اما با جهش قیمت دلار بازار ناگهان به طور کلی تغییر موضع داد و خرید و فروش در آن به نقطه صفر رسید. چگینی یکی دیگر از فعالان بازار هم در این باره می‌گوید: فعلا کالاهای حوزه کامپیوتر حال و روزی مانند طلا یا ارز پیدا کرده‌اند و قیمت آنها در لحظه عوض می‌شود. به همین دلیل فروشگاه‌ها نمی‌توانند روی کالاها قیمت مشخص و دقیق بگذارند و فروشندگان کالاها را با هر میزان سودی که مایل باشند به فروش می‌رسانند.

کارشناسان بازار معتقدند، با ادامه این روند بازار کامپیوتر به تعطیلی کشیده می‌شود.

احتکار کالا در بازار

با توجه به این موضوع که شرایط واردات کالا به بازار سخت شده است، اکثر واردکنندگان کالا از عرضه کالا به بازار و فروشندگان از به فروش رساندن کالاها خودداری کرده و می‌گویند با توجه به شرایط فعلی به فروش رساندن کالاها حتی با سود بالا به نوعی خطر کردن است.

از گوشه و کنار خبرهایی هم از بازار گوشی موبایل، مبنی از عدم عرضه گوشی به بازار به گوش می‌رسد.

کارشناسان بر این باورند در حال حاضر بازار از لحاظ روانی در شرایط خطرناکی به سر می‌برد و اتخاذ هر تصمیمی از جانب فروشندگان نوعی خطر کردن است. سیامک غنیمی فرد، مدیر‌عامل شرکت نقش، مهدی بکائی، رییس هیات‌مدیره شرکت همراه‌پردازان و سایر واردکنندگان با تایید این خبر می‌گویند، در حال حاضر گروهی واقعا کالایی برای عرضه ندارند و در مقابل گروهی کالاهای خود را انبار کرده و به فروش نمی‌رسانند.

گلایه‌های واردکنندگان

اگر چه نوسانات نرخ ارز روی قیمت تمام کالاهای حوزه‌های کامپیوتر تاثیر گذاشته است، ولی روند رشد قیمت‌ها و کاهش موجودی در مورد لپ‌تاپ بیشتر بوده و از آنجا که ما در زمینه واردات لپ‌تاپ علاوه بر تحریم‌های اقتصادی با تحریم‌های تکنولوژیک از جانب تولیدکنندگان مواجه هستیم، واردکنندگان لپ‌تاپ نگرانی بیشتری را در زمینه نوسانات نرخ ارز و... دارند.سیامک غنیمی فرد، مدیرعامل شرکت نقش، عرضه‌کننده محصولات برندهایی چون اپل، سونی و... در مورد وضعیت بازار می‌گوید: با توجه به این موضوع که کامپیوتر و مخصوصا لپ‌تاپ با وجود استفاده وسیع در ادارات دولتی، سازمان‌ها و... همچنان در ردیف کالاهای غیرضروری قرار دارند و ما از لحاظ واردات آنها با تحریم‌های تکنولوژیک مواجه هستیم، اکثر کالاهای حوزه کامپیوتر توسط واردکنندگان با ارز آزاد وارد بازار می‌شوند، به همین دلیل نوسانات نرخ ارز تاثیر بسیار زیادی روی بازار این کالاها دارد و نمی‌توان بدون توجه به افت و خیز قیمت ارز آزاد در بازار خرید و فروش کرد.به گفته غنیمی فرد، باید با توجه به اهمیت استفاده از کامپیوتر در رشد سیستم‌های مکانیزه و... شرایطی فراهم شود تا واردات این کالاها برای واردکنندگان راحت‌تر شود و همچنین کاربران هم از این کالاها بهره‌مند شوند نه اینکه به دلیل قیمت بالا نتوانند از آنها استفاده کنند.یکی دیگر از واردکنندگان لپ‌تاپ‌های DELL هم در این مورد گفت: طی مدت اخیر ما با مشکلات زیادی مواجه بوده‌ایم که مهم‌ترین آنها سخت شدن شرایط گشایش LC برای واردات کالا است.

به گفته وی اگر قرار باشد ما با این مشکلات کالا را وارد بازار کنیم، قیمت‌ها در بازار بیش از پیش گران خواهد شد. وی با تایید این گفته که فعالان بازار از به فروش رساندن اجناس خود خودداری می‌کنند، گفت: علاوه بر اینکه موجودی در بازار کاهش یافته است،کشش بازار هم کم شده است و تقاضا در بازار به شدت کاهش یافته است. به همین دلیل ما با یک بازار راکد مواجه هستیم.

چرا که متاسفانه نگاه مردم به لپ‌تاپ و کامپیوتر یک نگاه سرمایه‌ای است و می‌گویند اگر قرار است در چنین شرایطی یک میلیون تومان بابت خرید لپ‌تاپ هزینه کنیم، بهتر است این مبلغ را صرف خرید دلار یا سکه کنیم تا سود کنیم و این جای تاسف دارد.اما بکائی، رییس هیات مدیره شرکت نقش در این باره می‌گوید: متاسفانه ما ناچاریم با این شرایط کنار بیاییم و به نظر من در حال حاضر یک عده از فعالان بازار دچار این توهم شده‌اند که در صورت عدم عرضه کالا به بازار می‌توانند کالاها را با قیمت بسیار بالاتری به فروش برسانند که این یعنی سوءاستفاده از شرایط بازار. وی می‌گوید: در شرایط فعلی هیچ کس به فکر مشتری و مشتری‌مداری و... نیست و همه فعالان بازار تنها به فکر این هستند که کالاهای خود را یا با سود بالا به فروش برسانند یا اینکه آن را نگه دارند تا در آینده نزدیک گران‌تر به بازار عرضه کنند. ولی موضوع اینجا است که شرایط بازار ما قابل پیش‌بینی نیست و نمی‌توان روی سرمایه خطر کرد.

حواشی توقف یک روزه ثبت سفارش در امارات

اگر چه پس از یک روز توقف ثبت سفارش واردات کالا از امارات بار دیگر روابط تجاری ایران و امارات از سر گرفته شد، اما با این حال این اتفاق زودگذر و موقتی تاثیر زیادی بر بازار کامپیوتر ما گذاشت و همچنین هنوز هم نگرانی در این خصوص در میان تجار ایرانی موج می‌زند.

به گفته سیامک غنیمی فرد، مدیرعامل شرکت نقش، امارات کشوری است که به دلیل تعاملاتی که ما تاکنون با آن داشته‌ایم و همچنین مشکلات تحریم ما از جانب سایر کشورها و... بزرگ‌ترین دروازه ورودی تمام کالاها به کشور ما است. به همین دلیل بروز چنین خبری موجی از نگرانی را برای واردکنندگان و همچنین مصرف‌کنندگان به وجود آورد. به گفته وی، انتشار چنین خبری، آن هم در شرایطی که بازار حال و روز خوبی ندارد، باعث شد در یک شب نرخ دلار رشد بیشتری کند و قیمت‌ها نیز در بازار در حد چشمگیری افزایش یابد.

یک واردکننده محصولات DELL هم در این باره می‌گوید: اگرچه طی مدت اخیر ثبت سفارش‌ها به دلیل رشد نرخ دلار، مانند سابق انجام نمی‌شد، اما با این حال خبر توقف رابطه تجاری ایران با امارات تاثیر بزرگی بر بازار گذاشت که رشد شدید قیمت‌ها یکی از آنها است. بکائی، رییس هیات‌مدیره شرکت همراه‌پردازان هم در این باره می‌گوید: توقف ثبت سفارش موقتی بود و پس از ۲۴ ساعت این موضوع حل شد، ولی نمی‌توان تاثیر این اتفاق را بر بازار نادیده گرفت؛ چرا که طی همین مدت کوتاه قیمت‌ها در بازار در مورد برند اپل در حدود ۱۰۰ تا ۱۵۰ هزار تومان افزایش یافت و نرخ دلار هم که دیگر داستان هر محفلی است.

به گفته کارشناسان و فعالان بازار، در حال حاضر این نگرانی وجود دارد که مجددا موضوع توقف ثبت سفارش‌ها در امارات از سر گرفته شود. همچنین احتمال رشد بیشتر نرخ دلار، کاهش شدیدتر موجودی در بازار و سخت شدن شرایط گشایش LC در امارات از نگرانی‌های دیگر واردکنندگان و فعالان بازار است.