مریم عسگری
وضعیت بازار کامپیوتر طی سه ماه اخیر نه‌تنها فعالان بازار، بلکه خریداران را نیز سردرگم کرده است.

در چنین اوضاع و احوالی اکثر خریداران کالاهای حوزه کامپیوتر و دیجیتال به ویژه خریداران کالاهای گران قیمتی مانند لپ‌تاپ با سوالاتی از قبیل اینکه، چه زمانی برای خرید لپ‌تاپ مناسب است؟ آیا با توجه به رشد قیمت‌ها خرید اقساطی لپ‌تاپ به صرفه است یا خیر؟ اصلا لپ‌تاپ مناسب هر کاربر کدام است؟ و... مواجه شده‌اند. اگر شما هم با این سوالات مواجه هستید و در پی یافتن پاسخ سوالاتتان هستید این گزارش را بخوانید:
آیا اکنون لپ‌تاپ بخریم؟
این سوالی است که در حال حاضر اکثر خریداران به دنبال پاسخ آن هستند. به گفته کارشناسان و فعالان بازار، طی ماه‌های گذشته به ویژه طی روزهایی که نرخ دلار آزاد به 1380 تومان رسیده بود، اکثر مراجعین به بازار و حتی گروهی از فعالان بازار با این پرسش مواجه بودند که واقعا در چنین شرایطی بهترین اقدام چیست؟ آیا خرید و فروش لپ‌تاپ در چنین شرایطی منطقی است یا بهتر است تا زمان کاهش و ثبات نرخ دلار از خریدو فروش خودداری کرد؟ به هرحال طی سه ماه اخیر، بازار لپ‌تاپ با کاهش شدید عرضه و همچنین تقاضا مواجه شده است و به گفته فعالان بازار در حال حاضر تنها افرادی که واقعا به لپ‌تاپ نیاز دارند برای خرید به بازار مراجعه می‌کنند و مابقی هنوز بین خریدن و نخریدن دودل هستند. مهدی بکائی، رییس هیات‌مدیره شرکت همراه پردازان (اپل ایران) در این باره می‌گوید، طی چند هفته اخیر میزان تقاضا در بازار افزایش یافته است. ضمن اینکه خریدهای شرکتی هم رشد داشته است. به گفته وی، با وجودی که گروهی تصور می‌کنند این رشد تقاضا در کنار افزایش قیمت‌ها جریانی غیرمنطقی است اما باید بگویم، این موضوع کاملا منطقی است.چرا که ما با جریان صعودی قیمت‌ها در بازار لپ‌تاپ در یک پروسه سه تا چهار ماهه مواجه هستیم و چنین اتفاقی نشان‌دهنده این است که به احتمال قوی طی دو تا سه ماه آینده هم شاهد کاهش قیمت‌ها نخواهیم بود.
رشد جهانی قیمت لپ‌تاپ به دلیل کمبود هارددیسک هم به این پیش‌بینی قوت بخشیده است. وی افزود، در شرایط فعلی خریداران به دنبال این نیستند که صبر کنند تا قیمت‌ها کاهش یابد، بلکه به دنبال محلی هستند که کالاها را با قیمت کمتر از سایرین به بازار عرضه کنند و این نشان دهنده این است که خریداران متوجه شده‌اند که نیازی به خرید لپ‌تاپ دارند بهتر است اکنون برای خرید اقدام کنند. محسن بهنامی، یکی از فعالان بازار هم در این باره می‌گوید، اگر چه گروهی بر این باورند که با توجه به رشد نرخ دلار و افزایش قیمت‌ها باید از خرید خودداری کرد تا زمانی که قیمت‌ها ثابت شود. ولی در شرایط فعلی که نوسانات قیمت حدود سه تا چهار ماه است ادامه داشته و پیش‌بینی رشد بیشتر نرخ دلار آزاد هم شده است، بسیاری از افرادی که واقعا قصد خرید دارند برای خرید به بازار مراجعه کرده‌اند. شاید با خود بگویید فعالان بازار و کارشناسان برای به فروش رساندن کالاهای خود با قیمت بالا از احتمال رشد بیشتر قیمت‌ها در بازار کامپیوتر به ویژه لپ‌تاپ خبر می‌دهند. اما کارشناسان بازار پول و سرمایه هم این خبر را تایید می‌کنند. یکی از کارشناسان گروه صرافی تهران با بیان این مطلب که متعادل شدن روند نرخ ارز در کوتاه‌مدت بعید به نظر می‌رسد گفت، اگر چه در برهه‌های کوتاهی از زمان با کاهش‌های موقتی نرخ ارز مواجه هستیم، ولی پس این کاهش قیمت ناگهان با یک جهش قیمت مواجه می‌شویم. به همین دلیل نمی‌توان به طور دقیق وضعیت نرخ این کالا را پیش‌بینی کرد. اما آنچه مسلم است این است که امکان کاهش قیمت‌ها در کوتاه‌مدت تقریبا بعید به نظر می‌رسد.
چه لپ‌تاپی مناسب ماست؟
برای خرید لپ‌تاپ فاکتورهای زیادی باید مورد نظر قرار گیرد. البته فاکتورهای انتخاب لپ‌تاپ برای کاربران مختلف متفاوت است. به‌عنوان مثال برای گروهی فاکتور قیمت و برای یک کاربر حرفه‌ای کانفیگ (قابلیت‌های فنی) دستگاه است که در درجه اول اهمیت قرار دارد. اما به هر حال از هر دسته کاربران که باشید یکسری فاکتور کلی برای انتخاب لپ‌تاپ وجود دارد که باید به آنها توجه ویژه‌ای داشته باشید. در وهله نخست باید هدف خود را از انتخاب لپ‌تاپ مشخص کنید. دوم اینکه بودجه خود را مشخص کنید و سوم به سراغ یک شرکت گارانتی کننده معتبر بروید. به گفته بهنامی، یک کارشناس بازار، مهم‌ترین موضوع در انتخاب یک لپ‌تاپ نوع پردازنده لپ‌تاپ است. پردازنده است که رده کاربری لپ‌تاپ را مشخص می‌کند. به عنوان مثال برای یک کاربر مبتدی، یک لپ‌تاپ intel core ۲ duo ۲.۰GHZ، کارت گرافیک ۵۱۲ تا ۲۵۶ مگابایتی از خانواده INTEL، رم یک یا دو گیگابایتی DDR۲، یا حتی کمتر هم پاسخگو است. اما برای یک کاربر حرفه‌ای که نیاز به کارت گرافیک قوی و همچنین سرعت بالای دستگاه دارد، پردازنده intel core i۷، سیستم‌عامل قوی، کارت گرافیکی قوی از خانواده ATI یا GEFORCE با ظرفیت حافظه بالاتر از ۵/۱ گیگابایت، رم با ظرفیت بالا از خانواده DDR۳ و.... مناسب است. پس باید اول از همه نوع کاربری خود را مشخص کنید. وزن لپ‌تاپ هم از نکات مهمی است که باید به آن توجه شود. به طور کلی لپ‌تاپ‌های دارای صفحه نمایش ۴/۱۵ اینچ به بالا وزنی بیشتر از ۸/۲ کیلوگرم، لپ‌تاپ‌هایی با صفحه نمایش ۱۳ و ۱/۱۴ اینچ وزنی حدود ۸/۱ تا ۴/۲ کیلوگرم و لپ‌تاپ‌های دارای صفحه کمتر از ۱۳ اینچ وزنی حدود یک تا ۵/۱ کیلوگرم دارند.


لپ‌تاپ بخرم یا نت‌بوک؟
با وجودی که مدت‌ها است از عرضه مینی لپ‌تاپ‌های سبک وزن به بازار می‌گذرد، اما هنوز این سوال که خرید یک مینی لپ‌تاپ بهتر است یا یک نت‌بوک در ذهن بسیاری از خریدارانی که قصد خرید لپ‌تاپ‌های سبک وزن یا لپ‌تاپ‌های ارزان قیمت را دارند وجود دارد. به گفته صالحیان،فعال بازار، مینی‌لپ‌تاپ برای افرادی که قصد خرید لپ‌تاپی که هم سبک باشد و هم ارزان قیمت مناسب است نه افرادی که قصد خرید یک لپ‌تاپ سبک را دارند، ولی حاضرند مبلغ زیادی صرف کنند. به عبارتی باید گفت باز هم همان موضوع مشخص کردن نوع کاربری است که نوع کالای مورد نیاز را مشخص می‌کند. پس ما لب کلام را می‌گوییم. اگر می‌خواهید یک لپ‌تاپ ارزان قیمت، سبک، جمع و جور برای انجام امور روزمره داشته باشید، اگر می‌خواهید رایانه شخصی را به راحتی حمل کنید و اگر انتظار انجام امور گرافیکی، تماشای فیلم و... را از کامپیوتر شخصی خود ندارید، می‌توانید به سراغ مینی لپ‌تاپ‌های بدون اپتیکال درایو بروید که بهترینشان مینی لپ‌تاپ‌های مجهز به پردازنده‌های INTEL ATOM N450 است. اما اگر قصد خرید یک لپ‌تاپ ارزن قیمت را دارید که با آن به تماشای فیلم بنشینید، برخی از کارهای سبک گرافیکی را انجام دهید، گیم‌های سبک بازی کنید و امور روزمره اداری و شخصی را با آن انجام دهید، بهتر است به سراغ یک لپ‌تاپ ارزان با صفحه نمایش 4/15 اینچی بروید.
نت‌بوک بخرم یا تبلت؟
از زمانی که تبلت‌ها وارد بازار شدند این سوال برای بسیاری پیش آمد که به راستی تبلت‌ها برای خارج کردن نت‌بوک‌ها از گود به بازار عرضه شده‌اند. اما در حقیقت این طور نیست و کارشناسان و فعالان بازار بر این باورند که اصلا این دو کالا قابلیت‌های کاربردی خاص خود را دارند و مقایسه این دو کالا منطقی نیست. جعفری مدیر فروش انفورماتیک گستر در این باره می‌گوید: مقایسه تبلت و نت‌بوک به هیچ وجه منطقی نیست. به گفته وی، تبلت برای جست‌وجو در اینترنت، انجام بازی‌های کامپیوتری، استفاده سریع و آسان فایل‌های صوتی و تصویری و... مناسب است؛ چرا که تبلت کالایی است که به راحتی و سرعت بالا وارد اینترنت می‌شود. در حالی‌که نت‌بوک زمان بیشتری را صرف روشن و بوت شدن و اتصال به اینترنت می‌طلبد. در مقابل نت‌بوک‌ها از سیستم‌عامل ویندوز پشتیبانی کرده و تمام امکانات ویندوز را دارند؛ اما تبلت‌ها معمولا تحت سیستم‌عامل آندروید یا مک هستند. اگر هم نمونه‌های ویندوزی تبلت مورد استفاده قرار گیرد که قابلیت نصب اکثر برنامه‌های ویندوز را داشته باشند استفاده‌ای به راحتی نت‌بوک نخواهند داشت. همچنین تبلت‌ها قابلیت نصب نرم‌افزارهای کاربردی فراوانی را دارند. به طور کلی تبلت‌ها برای مصرف‌کنندگان محتوا و به صورت اندک، تولیدکنندگان محتوا ساخته شده است. یک کاربر تبلت می‌تواند با تبلت خود کتاب بخواند، در اینترنت به گشت و گذار بپردازد، فیلم تماشا کند، فایل‌های آفیس را باز و گیم بازی کند. از سوی دیگر، نت‌بوک برای تولیدکنندگان محتوا و حتی استفاده‌کنندگان محتوا ساخته شده است. می‌توان گفت تبلت‌ها اکثرا برای مدیران، سخنرانان، بازاریاب‌های محصولات، گیمرها و... مناسب است، در حالی‌که یک نت‌بوک به مراتب برای یک برنامه‌نویس مناسب‌تر از یک تبلت است.
نقد بخریم یا نسیه؟
بنا بر اطلاعات به‌دست آمده در حال حاضر اکثر افرادی که لپ‌تاپ را به طور قسطی به فروش می‌رسانند، معمولا یک سوم مبلغ را در یافت کرده و مابقی مبلغ را در سه تا شش فقره چک با در نظر گرفتن سود 15 تا 17 درصد به فروش می‌رسانند. این درحالی است که در نظر گرفتن چنین میزان سودی برای لپ‌تاپی که دو سوم مبلغ آن در نهایتا شش ماه پرداخت پرداخت می‌شود، بسیار زیاد است. میرمهدی رییس اتحادیه فناوران رایانه تهران، در این باره می‌گوید: متوسط سود دریافتی بابت فروش اقساطی لپ‌تاپ با توجه به سودی که بانک‌های خصوصی بابت وام‌ها در سال روی مبلغ وام محاسبه می‌کنند حساب می‌شود. اما یک اشکال وجود دارد و آن این است که سود نهایتا 17 درصدی که بانک‌های خصوصی در نظر می‌گیرند برای بازپرداخت‌های دو ساله به بالا است. این درحالی است که فروشندگان بازار این سود را برای بازپرداخت‌های
۳ الی ۶ ماهه دریافت می‌کنند و این نوعی کلاهبرداری است. وی افزود در صورتی که فروشنده‌ای بیش از حد محاز (سه تا ۵ درصد) بسته به تعداد چک‌های ارائه شده از خریدار وجهی دریافت کرد، می‌توانید به اتحادیه فناوران رایانه تهران مراجعه کرده یا اینکه با شماره ۱۲۴ که مرکز رسیدگی به تخلفات فروشندگان است تماس حاصل فرمایید.