م.ر.بهنام رئوف
فناوری را شاید بتوان به قطاری تشبیه کرد که هیچ وقت نمی‌ایستد. دنیای امروز پر شده است از محصولات دیجیتالی که به نوعی زندگی انسان‌ها را دگرگون کرده است. بعد از انقلاب لمسی در گوشی‌های تلفن همراه این روزها تبلت‌ها روی بورس هستند.

کمتر مغازه‌ای را در مراکز فروش قطعات دیجیتالی می‌توان یافت که یک یا چند نمونه از این تبلت‌ها را برای فروش در ویترین خود قرار نداده باشند. در بین مصرف‌کنندگان نیز استفاده از تبلت‌ها اگر واقعا به عنوان محصولی لازم و ضروری به‌کارگرفته نشود حداقل می‌تواند در قالب پرستیژ و مد کاربرد داشته باشد، چرا که با اندکی گشت و گذار در بین کاربرانی که برای خرید به مراکز فروش لوازم دیجیتالی آمده‌اند، می‌توان این واقعیت تلخ را دریافت که شاید نزدیک به 40 درصد از این افراد به هیچ عنوان آشنایی با تبلت‌ها و کارکردهای اصلی آن ندارند. همین عدم آشنایی بهترین فرصت را برای برخی از فروشندگان سود جو فراهم می‌آورد تا بتوانند با چرب زبانی کالاهای خود را آن هم با قیمت‌هایی متغیر به کاربران سردرگم به فروش برسانند. در این بین به دلیل برخی از موانع تجاری متاسفانه نمایندگان رسمی‌ای در این بخش وجود ندارند که بتوانند هم اطلاع رسانی جامعی داشته باشند و هم با ثبات قیمت محصولات خود را در اختیار مصرف کنندگان قرار دهند. به هر شکل تبلت‌ها هم همانند گوشی‌های همراه از محصولات معروف شرکت اپل تاثیر می‌گیرند.
این روزها هر شرکتی که قصد ورود به این دنیا را دارد محصولات خود را با مدل‌های مختلف آی پد شرکت اپل مقایسه می‌کند. هر چند که آی پد در بسیاری از کشورها سهم اصلی بازار تبلت را به خود اختصاص داده است، اما نباید رقبای سرسخت آن یعنی سامسونگ یا ایسوس را هم از نظر دور داشت؛ چرا که محصولات این دو شرکت به دلیل استفاده از سیستم‌عامل آندروید توانسته است در بین کاربران از اقبال بالایی برخوردار باشند. اگر به خاطر داشته باشید تا حدود دو سال قبل این نت‌بوک‌ها بودند که به دلیل وزن و حجم کمی که داشتند و همچنین قابلیت نصب ویندوز ۷ انتخاب مناسبی برای کاربران کامپیوترهای شخصی بودند که تمایلی به حمل کامپیوترهای همراه سنگین وزن نداشتند. اگرچه این دستگاه‌های جمع و جور با مشکلاتی نظیر قابلیت نگهداری شارژ اندک، عدم تجهیز به پردازنده‌های قوی، داغ شدن سریع و هنگ کردن‌های گاه و بیگاه مواجه بودند، اما به هر حال تنها گزینه موجود برای علاقه‌مندان به رایانه‌های کم حجم و سبک وزن به شمار می‌رفتند؛ اما اینک با ورود تبلت‌ها به بازار شاید تمام این مشکلات رفع شده باشد، البته این به معنی این نیست که تبلت‌ها محصولات بدون عیب و کاملی هستند و استفاده از آنها بدون هیچ دردسری است. کارشناسان معتقدند امسال، سال جنگ تبلت‌ها نام دارد و پیش‌بینی می‌شود ورود این کالا در کوتاه‌مدت تاثیر زیادی روی بازار سایر کالاها به ویژه نت‌بوک‌ها بگذارد.
تبلت‌ها از کجا آمده‌اند
هر چند که این روزها به اشتباه برخی از کاربران اپل را خالق تبلت معرفی می‌کنند، اما عمر تبلت‌ها بیشتر از آن چیزی است که شاید بتوان تصور کرد. دستگاه‌هایی که در ابتدا با سیستم‌عامل ویندوز کار می‌کردند و لمسی بودن آنها تنها با فشار دادن قلمی مخصوص روی صفحه نمایش آن نمایان می‌شد. کیفیت تصاویر آن اصلا مناسب نبود و سرعت پایینی هم داشتند. تبلت‌ها در حقیقت کامپیوترهای کوچک و باریکی هستند که فاقد کیبورد بوده و به یک صفحه‌ لمسی مجهزند. این دستگاه‌ها توسط اتصالات بی‌سیم به شبکه و اینترنت متصل می‌شوند و به دلیل حجم و وزن اندکی که دارند گزینه ایده‌آلی برای کاربران به حساب می‌آیند. این دستگاه‌ها قابلیت نصب برنامه‌های کاربردی گوناگونی را دارند و اصلا نصب برخی از این نرم‌افزارها و کار روی آنها توسط تبلت‌ها است که باعث جذابیت آنها شده است، اما این کالا انواع گوناگونی دارد که شامل تبلت‌های لوحی (slate)، تبلت‌های قابل تبدیل (Convertibles) و تبلت‌های ترکیبی (Hybrid) هستند. بعد‌ها اما کتابخوان‌ها توانستند تا حدودی این مشکلات را حل کنند. دستگاه‌هایی همچون کتاب‌خوان کیندل که با یک صفحه نمایش کوچک دو رنگ توانست حس همان کتاب‌ها را برای کاربرانشان فراهم کند. اما این دستگاه‌ها نیز تنها کاربرد خواندن کتاب‌هایی را داشتند که عموما از طریق سایت آمازون به فروش می‌رسیدند. به هر حال محصول عرضه شده اپل باز هم توانست انقلابی را در دنیای فناوری به وجود آورد.
دعوا بر سر آی‌پد
از زمانی که اپل دومین تبلت خود یعنی آی‌پد ۲ را به بازار عرضه کرد، رقابت برای تصاحب سهم بیشتری از بازار فروش تبلت، بین شرکت‌های تولیدکننده سرعت بیشتری گرفت و شرکت‌های عرضه‌کننده که خود را به نحوی رقیب apple می‌دانستند، به عرضه محصولات جدیدتر، با قابلیت‌های فنی بالاتر پرداختند. تا جایی‌که بازار امروز تبلت مملو از برندهای مختلف با تنوع قیمتی بالا و همچنین نمونه‌هایی با قابلیت فنی بالاتر از آن چیزی است که در ابتدای ورود تبلت به بازار پیش‌بینی می‌شد.
اما با وجود این تنوع بالا در مدل و قیمت تبلت‌ها در بازار، توجه‌ها همچنان به سمت iPad اپل است و حتی گروهی تبلت را تنها با نام iPad می‌شناسند. فعالان بازار می‌گویند، با توجه به این موضوع که قیمت تبلت‌های برند apple بالاتر از سایر برندها است، اما اکثر افرادی که قصد خرید تبلت را دارند، ترجیح می‌دهند که یک iPad داشته باشند تا سایر نمونه‌های تبلت.iPad جدید apple که در ظرفیت‌های 16،32 و 64 گیگابایتی به بازار عرضه شده است، از جهات بسیاری با نمونه قبلی تفاوت دارد. به طور کلی می‌توان مشخصات جدید آی‌پد را در Face Time، ضبط ویدئوی HD، پردازنده 2 هسته‌ای A5، به همراه ۱۰ ساعت عمر باتری و سبک‌تر و باریک‌تر بودن آن نسبت به نمونه قبلی، خلاصه کرد.در مورد وزن iPad 2 باید بگوییم، این آی‌پد ده اینچی 33 درصد باریک‌تر و 15 درصد سبک‌تر از نمونه قبلی است. همچنین iPad II به دو هسته قدرتمند در یک چیپ A5 مجهز است.این به معنی این است که iPad II می‌تواند کاری دو برابر را در یک زمان انجام دهد. اگر چه این تنها تبلتی نیست که از پردازنده دو هسته‌ای بهره می‌برد، اما با این حال حس و حال گشت و گذار در وب و دیدن فیلم و کنفرانس‌های ویدئویی و گیم و... در iPad II، نسبت به نسل قبلی اش؛ کاملا متفاوت است. قدرت پردازش گرافیکی نیز در iPad II حدود 9 برابر شده است.


نکته قابل ذکر دیگر این است که نسل جدید iPad، از نگارش جدید سیستم‌عامل آی.او.اس بهره‌مند است. اپل آن را قدرتمند ترین سیستم عامل موبایل می‌نامد، البته به تازگی نسخه ای. او. اس 5 هم روانه بازار شده که با نصب آن روی محصولات اپل سرعت و کارآیی بهتری برای کاربران فراهم می‌شود.
جدی‌ترین رقیب ‌آی‌پد یعنی گلکسی تنها ۴ درصد این بازار را در اختیار دارد. اما با گسترش و تکمیل سیستم عامل گلکسی (آندروید) که در حال حاضر در زمینه گوشی‌های همراه توانسته سهم قابل توجهی را از اپل بگیرد، انتظار می‌رود در زمینه تبلت هم این روند ادامه پیدا کند ودر آینده‌ای نه چندان دور شاهد گسترش بازار فروش تبلت‌های آندرویدی باشیم. هر چند که برخی از گزارش‌ها مدعی این هستند که در بازار تبلت‌ها بعد از اپل، سامسونگ قرار دارد؛ اما به هر حال مشکلاتی که این برند کره‌ای در بخش ثبت حق اختراعات با آن دست به گریبان است باعث شده تا با شکایت‌های زیاد اپل این برند اجازه حضور در برخی از بازارهای جهانی همچون آمریکا، هلند، فرانسه، ژاپن و استرالیا را از دست بدهد.
برندهای اصلی در بازار ایران
همان‌طور که گفته شد هرچند که اپل به شکل غیررسمی به بازار ایران عرضه می‌شود و در ابتدای امر هم سهم قابل توجهی را به خود اختصاص داد؛ اما مشکلاتی همچون نصب نرم‌افزارهای کاربردی روی آن که برای آن حتما باید از وی پی ان استفاده شود و به دنبال آن مشکلاتی که طی چند ماه گذشته بر سر استفاده از وی پی ان در ایران رخ داده است باعث شده تا کاربران حرفه‌ای این روزها با تردید نسبت به این برند نگاه کنند. همین عوامل در کنار حضور و عرضه رسمی گلکسی سامسونگ باعث شده است تا اقبال این برند در بازار ایران بیشتر از اپل باشد.
پیش‌بینی آینده بازار تبلت
با وجودی که اپل اکنون رکورددار فروش در بازار تبلت است؛ اما پیش‌بینی کارشناسان این است که در آینده (حدود پنج سال آینده) تبلت‌های اپل به این اندازه محبوب نخواهند بود. مگر اینکه اپل بار دیگر با ارائه تکنولوژی جدیدتری جهان را شوکه کند.موسسه تحقیقات و مشاوره‌ای isuppli در تازه‌ترین گزارش‌ها خود رشد تبلت در سال ۲۰۱۵ را ۱۲۰۰ درصد اعلام کرد. رهودا الکساندر مدیر پژوهشی این موسسه معتقد است که سه موج باعث گسترش بازار تبلت‌ها می‌شود. موج اول به عرضه آی‌پد و سیل تقاضا برای آن در سال
11-2010 مربوط می‌شود. موج دوم مربوط به ورود سیستم‌عامل آندروید به عرصه تبلت‌ها و در نهایت هم موج سوم در سال 2013 منجر به ظهور windows که عاملی اساسی برای ورود تبلت‌ها به باراز رایانه‌هاست، به وقوع می‌پیوندد. الکساندر فروش تبلت در سال 2010 را 4/17 میلیون دانست وپیش بینی کرد که این مقدار به 242 میلیون در سال 2015 برسد. همچنین وی معتقد است که در سال 2013 که سیستم‌عامل‌های ویندوز و لینوکس به کمال خود می‌رسد و دیگر شاهد حضور اپل در مقام رهبری بازار تبلت نخواهیم بود؛ مگر آنکه اپل مجددا بازار را با محصول جدید دیگری
شگفت‌زده کند. همان‌طور که گفته شد برندهای جدید دیگری هم در بازار تبلت‌ها وارد شده است که از بین آنها می‌توان به کیندل فایر یا ویزیو اشاره کرد که هم‌اکنون هر دو بیشتر در بازار آمریکای شمالی عرضه شده‌اند.