مریم عسگری
زنجیره تولید و تامین کامپیوتر به شدت تحت تاثیر عوامل مختلفی از جمله نوسانات ارز، کاهش میزان موجودی قطعه یا مواد اولیه برای تولید کالا و... است. به غیر از اینها، عوامل دیگری از جمله شرایط جوی و بروز بلایای طبیعی بر بازار این کالا تاثیر می‌گذارند.

بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، آتش‌سوزی و... که طی یکسال اخیر در کشورهای تولیدکننده‌ قطعات کامپیوتری بارها شاهد آن بودیم و تاثیرات آن را در بازار جهانی و به تبع آن بازار داخلی کامپیوتر مشاهده کردیم.
رشد شدید و ناگهانی قیمت‌ها، کاهش موجودی در بازار و سوءاستفاده برخی از عرضه‌کنندگان به دلیل کاهش موجودی در بازار از پیامدهای بروز این اتفاقات است.
سیل و رشد قیمت
حدود هفت ماه پیش بود که بروز زلزله در ژاپن باعث شد کارخانه‌های قطعه‌ساز دچار خسارت‌های شدیدی شوند و به همین دلیل روند تولید و عرضه کالاهای مختلف به بازارهای جهانی با وقفه مواجه شود. در آن زمان شاهد رشد شدید قیمت‌ها در حوزه کامپیوتر به ویژه نوت بوک و برخی از کالاهای حوزه دیجیتال مانند دوربین‌های عکاسی دیجیتال و... بودیم.
اکنون هم سیل عظیم تایلند بازار کامپیوتر را تحت‌الشعاع قرار داده و باعث بروز اختلالاتی در بازار به ویژه بازار قطعات کامپیوتری شده است.
آی تی من ها یک ضرب‌المثل معروف دارند و آن هم این است که اگر تایوان و تایلند نبود آی تی هم نبود.
بنابر خبرهای رسیده بروز سیل در تایلند، کارخانه‌‌های تولید هارددیسک را مختل کرده است و در پی این اختلال شرکت‌های تولید‌کننده کامپیوتر و غول‌های بزرگ فناوری مانند اینتل، اپل و Dell نیز مورد تهدید قرار گرفته‌اند.
چرا که تایلند دومین کشور سازنده هارددرایو برای لپ‌تاپ‌ها، سرور‌ها، جعبه‌های Set -top است. بنابه گفته تحلیلگران خرابی‌های ناشی از سیل در این منطقه منجر به تعطیلی چند ماهه کارخانه‌های تولیدکننده هارد دیسک شده است. پیامد این اتفاق ظرف یک هفته اخیر هم در بازار، رشد ناگهانی قیمت هارددیسک در حدود ۱۰ تا ۲۰دلار بوده است.
فعالان بازار کامپیوتر هم از رشد ناگهانی قیمت انواع هارددیسک در بازار داخلی خبر می‌دهند.
سامان حیدری، سرپرست محصول و بازار گروه شرکت‌های آواژنگ با تایید خبر رشد شدید قیمت هارد گفت، در پی بروز این اتفاق در تایلند،علاوه بر تولیدکنندگان هارددیسک،تعداد زیادی از تولیدکنندگان چیپ و کیت‌های حافظه هم دچار مشکل شده‌اند و به همین دلیل تولید کالا طی مدت اخیر با وقفه توام شده است. به گفته حیدری، زمان بروز زلزله ژاپن بسیاری از تولیدکنندگان مموری ناچار شدند به دلیل خسارت‌های وارده به کارخانه‌ها، تولید را متوقف و تولید یکسری از سفارشات شرکت‌ها را لغو کردند. همین اتفاق در حال حاضر برای تولیدکنندگان هارددیسک و مموری در تایلند افتاده است.
حیدری می‌گوید، در حال حاضر میزان موجودی هارددیسک در بازار محدود نیست و قیمت‌ها رسما از سوی کارخانه‌های سازنده تغییری نکرده است. اما عرضه‌کنندگان به دلیل اینکه کاهش موجودی را در ماه‌های آینده پیش‌بینی کرده‌اند قیمت‌ها را افزایش داده‌اند.


شفق، مدیر بخش هاردهای شرکت آونگ، عرضه‌کننده هارددیسک‌های ADATA هم با بیان این مطلب که طی هفته گذشته قیمت انواع هارددیسک در دو مرحله در حدود 5 تا 10 دلار گران شده است، گفت، بخش بزرگی از کارخانه‌های تولیدکننده هارددیسک در تایلند و کشورهای آسیای جنوب شرقی قرار دارند که در پی سیل عظیم تایلند بسیاری از کارخانه‌های تولیدکننده با خسارات زیادی مواجه شدند. به همین دلیل برای جبران خسارت‌های خود ناچارند قیمت‌ها را افزایش دهند.
صالح‌زاده مسوول شرکت سون، یکی از عرضه‌کنندگان هارددیسک‌های وسترن دیجیتال و سی گیت هم دراین‌باره گفت، کارخانه دو شرکت بزرگ سازنده هارددرایو Western Digital و Seagate در تایلند واقع شده است و خسارات زیادی دیده است. به گفته وی، در حال حاضرWestern Digital تعطیل شده است و Seagate با وجود ادامه فعالیت اعلام کرده است که با کمبود قطعه مواجه است. به همین دلیل قیمت‌ها در بازار جهانی افزایش یافته است. وی میزان رشد قیمت‌ها را بین ۱۵ تا ۲۰ و حتی ۳۰ هزار تومان اعلام کرد. یکی دیگر از فعالان بازار نیز از رشد ۳۰ تا ۳۵ هزار تومانی قیمت هاردهای توشیبا، وسترن دیجیتال و اچ پی در بازار داخلی خبر داد.
تاثیر قیمت هارد بر سایر کالاها
بنا به گفته موسسه تحقیقاتی iSuppli در سه ماهه آخر سال ۲۰۱۱، تولید جهانی هارددرایو ۳۰ درصد کاهش داشته است، این به آن معنا است که شرکت‌های تولیدکننده باید به قطعات موجودی در انبار‌هایشان روی آورده و آنها را غنیمت بشمارند.
«تیم کوک» مدیرعامل جدید اپل نیز هشدار داده است که با بروز سیل در کشور تایلند احتمال کاهش محصولات اولیه برای دستگاه‌های الکترونیکی در سراسر جهان وجود دارد و به احتمال قوی کلیه شرکت‌های تولیدکننده محصولات الکترونیکی در دنیا دچار مشکل خواهند شد.
محمدی، مسوول شرکت ویستا، عرضه‌کننده هاردهای وسترن دیجیتال، سی‌گیت و... نیز با بیان این مطلب که قیمت‌ها رشد بیشتری خواهند یافت گفت، قطعا رشد قیمت هارددیسک و مموری روی قیمت کالاهای دیگر نظیر نوت بوک تاثیر
خواهد گذاشت. سامان حیدری، سرپرست محصول و بازار گروه شرکت‌های آواژنگ هم با تایید گفته محمدی گفت، به طور حتم طی روزهای آینده شاهد رشد قیمت کالاهای دیگر نظیر نوت‌بوک نیز در بازار خواهیم بود.
فعالان بازار همچنین به این نکته اشاره کردند که در شرایط فعلی قیمت هارددیسک‌های اکسترنال روند ثابت و مشخصی ندارد و قیمت این کالا گاه در طول یک روز بارها تغییر می‌کند. به همین دلیل شرکت‌ها از ارائه لیست قیمت خودداری می‌کنند.