مریم عسگری
در بازار کامپیوتر اگرچه روند نزولی قیمت‌ها طبیعی و به قول فعالان حوزه کامپیوتر روال عادی بازار است، اما در برخی موارد کاهش شدید قیمت‌ها می‌تواند بحث‌انگیز باشد.

در چنین زمانی است که اظهار نظرهای مختلفی درباره کاهش ناگهانی قیمت‌ها مطرح شده و هر گروه از فعالان بازار پیش‌بینی‌های گوناگونی از وضعیت بازار ارائه می‌دهند. نمونه بارز این موضوع را می‌توان در بازار رم و حافظه‌های فلش مشاهده کرد.
بازاری که ظرف مدتی حدود یک تا دو ماه با کاهش ۳۰ درصدی قیمت مواجه شده است. فعالان بازار و کارشناسان بازار اظهارنظرهای گوناگونی در این باره کرده‌اند که کاهش میزان تقاضا، نوسانات ارزی، بحران و مسائل سیاسی منطقه خاورمیانه و... برخی از دلایل عنوان شده برای این کاهش قیمت است.
در این گزارش ما به بررسی دلایل این اتفاق، میزان قاچاق در بازار رم و معرفی برندهای پرفروش در بازار می‌پردازیم.
کاهش شدید قیمت رم و حافظه‌های فلش
از حدود دو ماه پیش، یعنی زمانی که بازار کامپیوتر در کش و قوس نوسانات شدید ارزی به دلیل همسان‌سازی نرخ ارز آزاد و دولتی بود، بازار رم و حافظه‌های فلش مانند سایر کالاهای حوزه کامپیوتر ثبات و آرامش خود را از دست داد و با نوسانات قیمت مواجه شد.
باور فعالان بازار و کارشناسان در آن زمان این بود که این موضوع یک جریان عادی است و با ثبات نرخ ارز بازار این کالا هم چه از لحاظ تقاضا و چه از لحاظ قیمت متعادل می‌شود.
اما این پیش‌بینی چندان درست از آب در نیامد و بازار رم و حافظه فلش طی دو ماه گذشته در یک سرازیری تند قیمت قرارگرفت و فعالان بخش قطعات کامپیوتری را شوکه کرد. فعالان بازار میزان این کاهش قیمت را در زمینه رم حدود 30 درصد و حتی گروهی حدود 50 درصد عنوان می‌کنند.
محمد زارعیان، یکی از فعالان بازار در این مورد می‌گوید، اگرچه پیش‌بینی ما این بود که پس از ثبات نرخ ارز روال قیمت‌ها متعادل می‌شود؛ اما این افت ناگهانی قیمت خیلی سریع اتفاق افتاد و چنین کاهش قیمتی در یک برهه زمانی یک تا یک و نیم ماهه بعید
به نظر می‌رسید.
کارشناسان و واردکنندگان عمده رم و همچنین شرکت‌های عرضه‌کننده و نمایندگی‌های فروش هم با تایید خبر کاهش ۳۰ تا ۵۰ درصدی قیمت رم گفتند، این کاهش قیمت دلایل گوناگونی دارد؛ ولی مهم‌ترین موضوعی که باید به آن توجه کرد این است که ما با کاهش جهانی نرخ رم و حافظه فلش مواجه هستیم و این موضوع بیش از سایر موارد بر روند قیمت‌ها در بازار ایران تاثیر گذاشته است.
از کاهش جهانی قیمت تا تغییر تکنولوژی‌های تولید
کاهش قیمت‌ها در هر شرایط و به هر دلیلی که باشد برای مصرف‌کنندگان خبری خوش است. اما این فعالان صنف هستند که نسبت به نوسانات ناگهانی قیمت‌ها به ویژه اگر این تغییر و تحولات مربوط به کاهش قیمت‌ها باشد واکنش نشان می‌دهند؛ چرا که سرمایه آنها تحت تاثیر این نوسانات قیمت قرار می‌گیرد. به عقیده فعالان این صنف عدم تعادل قیمت‌ها در بازار تهدیدی برای بازار و سرمایه کسبه به حساب می‌آید و باید علت این موضوعات را ریشه‌یابی کرد.
به گفته خسرو غنی‌زاده مدیرعامل شرکت «ایمانتک» عرضه‌کننده رم‌های پاتریوت و کینگ استون، طی دو ماه اخیر قیمت رم در حدود 50 درصد کاهش یافته است.
وی می‌گوید: طی اعلام مدیران شرکت کینگ استون، کاهش نرخ رم در منطقه خاورمیانه طی دو ماه گذشته به دلیل رکود اقتصادی است که بر کشورهای اروپایی و آمریکایی حاکم است؛ به همین دلیل بازار کالاهایی نظیر رم، حافظه‌های فلش و... فعلا درگیر این ماجرا شده است و به نظر می‌رسد این موضوع شامل حال سایر کالاها نیز بشود. به گفته غنی‌زاده، در حال حاضر اکثر شرکت‌های تولیدکننده ناچارند محصولات خود را با ضرر به فروش برسانند. مدیرعامل شرکت «ایمانتک» افزود: ناامنی منطقه خاورمیانه به دلیل مسائل سیاسی باعث شده است شرکت‌های تولیدکننده سهم بزرگی از میزان فروش خود را از دست داده و دچار ضرر شوند. توجه به این نکته هم ضروری است که ایران در تحریم به سر می‌برد و نمی‌تواند کانون توجه شرکت‌های تولیدکننده برای نجات سرمایه آنها باشد. به همین دلیل تولیدکنندگان ناچار شده‌اند قیمت‌ها را در یک بازار شدیدا رقابتی کاهش دهند. به گفته غنی‌زاده، ایران با وجودی که در تحریم به‌سر می‌برد ۳/۱ از کل صادرات تولیدکنندگان به منطقه خاورمیانه را دریافت می‌کند. وی پیش‌بینی کرد تا زمانی که رکود اقتصادی حاکم باشد این جریان ادامه دارد و در آینده شاهد حذف شرکت‌های کوچک‌تر در زمینه تولید کالاهای آی تی خواهیم بود. کوروش عباسی، مدیر روابط عمومی شرکت «آواژنگ»، عرضه‌کننده رم‌های کینگ مکس هم با تایید خبر کاهش قیمت‌ها در بازار رم و حافظه فلش گفت، قیمت‌ها طی دو ماه اخیر در حدود ۲۰ درصد و طی هفته گذشته در حدود ۶ تا ۷ درصد کاهش یافته است، اما به نظر نمی‌رسد مسائل سیاسی خاورمیانه تاثیر چندانی در این کاهش قیمت داشته باشد. وی نوسانات ارزی، کاهش جهانی قیمت‌ها و ورود فناوری‌های جدید در زمینه تولید این کالاها را دلیل این کاهش قیمت عنوان کرد. به گفته عباسی، طی مدت اخیر قیمت دلار تا حدودی کاهش یافته است. ضمن اینکه فناوری تولید کالاها در حال تغییر و تحول است و با بروز این تغییر و تحولات در زمینه تولید این کالاها، کالاهای قدیمی‌تر خواه ناخواه با کاهش قیمت مواجه می‌شوند.


سیانکی مسوول بخش رم و حافظه‌های فلش شرکت «سازگار ارقام» هم با تایید خبر کاهش قیمت‌ها در زمینه رم و حافظه‌های فلش گفت، میزان کاهش قیمت در مورد این کالاها ۲۰ تا ۳ درصد بوده است، ولی این موضوع اتفاقی نادر نیست؛ چرا که ما هر چند سال یکبار شاهد این اتفاقات هستیم.
جای پای قاچاق در بازار رم و حافظه فلش
غنی‌زاده مدیرعامل شرکت «ایمانتک» سهم فروش کالاهای قاچاق در زمینه رم و حافظه فلش را در بازار حدود ۵۰ درصد می‌داند. به گفته وی با توجه به اینکه رم‌های کینگ استون حدود ۵۰ درصد بازار رم را در دست دارند میزان عرضه نمونه‌های تقلبی از این رم‌ها در بازار زیاد است. اما مصرف‌کنندگان باید بدانند استفاده از رم‌های تقلبی می‌تواند عملکرد کل سیستم را دچار اختلال کند.
موسویان، یکی دیگر از فعالان بازار نیز با تایید گفته‌های غنی‌زاده گفت، استفاده از رم‌های تقلبی راندمان سیستم را کاهش می‌دهد و می‌توان گفت 20 درصد از راندمان سیستم از رم تاثیر می‌گیرد و قطعا استفاده از رم تقلبی می‌تواند دستگاه را دچار اختلال کند. فراهانی یکی دیگر از فعالان بازار نیز می‌گوید، به طور کلی رم‌های موجود در بازار به سه دسته درجه یک، درجه دو و درجه سه تقسیم‌بندی می‌شوند که حجم بالایی از رم‌های موجود در بازار را رم‌های درجه سه و حتی با کیفیتی پایین‌تر از درجه سه تشکیل می‌دهند.
به گفته وی، رم‌های درجه یک عمری بالای ۶ سال دارند و رم‌های درجه دو عمری بین سه تا شش سال. وی عمر رم‌های درجه سه را نیز بین سه سال تا ۱۵ ماه اعلام کرد و گفت: گاه مشاهده می‌شود که مشتری پس از خرید سیستم تا چندماه با مشکل خاصی مواجه نمی‌شود، اما پس از آن هنگ کردن سیستم با برنامه‌های مختلف گریبان کاربر را می‌گیرد.
علت این مساله هم استفاده از رم بی‌کیفیت است، وی توصیه کرده خرید رم از هر برند و مارکی که باشد باید از نوع درجه یک آن باشد. این در حالی است که امروزه خرید رم‌های درجه دو و سه مرسوم است. برای تشخیص اصل بودن رم نیز باید شماره سریال رم را از طریق اینترنت با شرکت تولیدکننده هماهنگ کرد. در صورتی که شماره سریال رم از طرف شرکت تایید شود رم اورجینال است.