دردسر تلگرام برای اروپا از ایکس هم بزرگ‌تر شد
برخلاف ایلان ماسک، مالک میلیاردر ایکس که بر سر فشار اتحادیه اروپا برای نظارت و کنترل محتوای آنلاین، دعواهای عمومی به راه انداخت، تلگرام و دوروف پیش از آن موفق شده بودند چراغ خاموش حرکت کنند، در حالی که سیاستگذاران تلاش می‌کردند با محتوا یا رفتار غیرقانونی در این اپلیکیشن مقابله کنند. یکی از وزیران هلندی که در ماه ژانویه، از سوی قانون‌گذاران بر سر گزارش رسانه‌ای درباره توزیع غیرقانونی مواد مخدر از طریق چت‌های عمومی تلگرام به صلابه کشیده شده بود، در توضیح گفت: «ارتباط با تلگرام و هماهنگی‌ها سخت است.» اما با دستگیری پرسروصدای دوروف در فرودگاهی در حومه پاریس، تلگرام اکنون در مرکز توجه رگولاتوری، سیاسی و قضایی قرار گرفته است.
پیام‌رسان پرطرفدار
تلگرام در یک دهه گذشته، از یک پلتفرم معمولی رشد کرده و به رقیب اصلی سرویس پیام‌رسان واتس‌اپ شرکت متا تبدیل شده است. دوروف با تکیه بر موفقیتی که در راه‌اندازی شبکه اجتماعی «وی کنتاکته» معروف به «فیس‌بوک روسیه» در سال ۲۰۰۶ داشت، تلگرام را در سال ۲۰۱۳ به همراه برادرش نیکولای راه‌اندازی کرد. حفظ اسرار مشتریان، بخش مهمی از جذابیت تلگرام بود و آن را به یک اپلیکیشن جذاب برای هر کسی تبدیل کرد که می‌خواهد از چشم کاوشگر دولت دوری کند. دوروف در سال ۲۰۱۷، سال‌ها پس از ترک اجباری روسیه به دلیل امتناع از تعطیلی گروه‌های مخالف در «وی کنتاکته»، نوشت: «تلگرام در طول تاریخ با رگولاتورها در برخی از نقاط جهان مشکلاتی داشته است، زیرا برخلاف سایر سرویس‌ها، ما همواره از حریم خصوصی کاربران خود دفاع می‌کنیم و هرگز با دولت‌ها معامله نکرده‌ایم.»
به این ترتیب تلگرام رونق گرفت و به ۹۰۰ میلیون کاربر در سراسر جهان رسید و تبدیل به یک ابزار ارتباطی ضروری در درگیری‌هایی مانند جنگ روسیه در اوکراین شد که طی آن هر دو طرف درگیری، از این اپلیکیشن پیام‌رسان استفاده می‌کنند. شرکت تلگرام در دبی مستقر است و دوروف، تابعیت فرانسوی و اماراتی دارد. یک روبات خودکار در پلتفرم تلگرام، به درخواست‌های مطبوعاتی رسیدگی می‌کند. این شرکت هیچ حضور شناخته‌شده‌ای در بروکسل ندارد و در رجیستر شفافیت اتحادیه اروپا هم ثبت نشده است. این امر به تلگرام اجازه داد تا از اقدامات متعدد اتحادیه اروپا برای جلوگیری از سوءرفتار آنلاین بگریزد. اتحادیه اروپا موفق نشد تلگرام را برای آیین‌نامه داوطلبانه خود درباره شیوه دسترسی به اطلاعات نادرست که در سال ۲۰۱۸ معرفی و در سال ۲۰۲۲ بازنگری شد، همراه کند. بازیگران بزرگی مانند گوگل، متا و تیک‌تاک، این تعهد را امضا کردند، اما تلگرام به آن عمل نکرد.
این وضعیت در ماه فوریه که اتحادیه اروپا سرانجام موفق شد با تلگرام تماس بگیرد، تغییر کرد و قانون خدمات دیجیتال اتحادیه اروپا، این پلتفرم را به رعایت الزامات مختلف مجبور کرد که به گفته توماس رگنیه، سخنگوی کمیسیون اروپا، شامل حذف محتوای غیرقانونی، همکاری با مقامات ملی و رعایت دستورات صادره برای حذف محتوا از سوی مقامات ملی بود. او گفت: «تلگرام با مقامات اتحادیه اروپا تعامل کرد.»
اقدامات مجرمانه
با این حال اما آن‌طور که دستگیری پاول دوروف نشان می‌دهد، دولت‌های اروپایی هنوز در حال بررسی نحوه مدیریت تلگرام هستند. دفتر دادستانی فرانسه اعلام کرد سرگرم بررسی جرایم سایبری احتمالی است و مدعی شد تلگرام در طیفی از اعمال مجرمانه مانند داشتن هرزه‌نگاری کودکان، قاچاق مواد مخدر و کلاهبرداری سازمان‌یافته، همدست بوده است. این یک خط حمله جداگانه از اعمال نظارت بر محتوا در اتحادیه اروپا است. رگولاتور مخابرات بلژیک، به عنوان پایگاه تلگرام در اتحادیه اروپا، مسوولیت رصد این پیام‌رسان را برعهده دارد.
کمیسیون اروپا تنها بر پلتفرم‌های بزرگی که بیش از ۴۵ میلیون کاربر در اتحادیه اروپا دارند، نظارت می‌کند. تلگرام مدعی است که تعداد کاربرانش در این بلوک به ۴۱میلیون نفر می‌رسد. بر اساس گزارش پولیتیکو، رگولاتور بلژیک اعلام کرده است که در تحقیقات کیفری فرانسه مشارکت ندارد و از هیچ‌گونه کوتاهی تلگرام برای حذف محتوای غیرقانونی، مطلع نشده است. کمیسیون اتحادیه اروپا اعلام کرد این دستگیری ارتباطی با قانون خدمات دیجیتال ندارد.
